چگونه بارداری خارج از رحم را تشخیص دهیم؟

مجله‌ی آموزش ایلیاد - مطالعات نشان می‌دهد حاملگی‌های خارج رحمی‌، جایی که تخمک بارور شده به لوله‌های رحمی یا ناحیه‌ای خارج از رحم متصل می‌شود‌، در صورت عدم درمان می‌تواند به فوریت‌های پزشکی تبدیل شود. حاملگی‌های خارج رحمی می‌تواند نتایج عدم تعادل هورمونی یا رشد غیرطبیعی تخمک بارور شده در داخل بدن باشد. کارشناسان تاکید می‌کنند که دانستن علائم حاملگی خارج رحمی و همچنین نحوه تشخیص و درمان این بیماری با کمک پزشک بسیار مهم است.

 

اگر یک دوره قاعدگی را از دست داده‌اید و قبل از آن رابطه جنسی محافظت نشده داشته‌اید‌، یک آزمایش بارداری انجام دهید. اگرچه بارداری خارج رحمی در رحم اتفاق نمی‌افتد‌، ولی با این حال بدن بسیاری از علائم معمول بارداری را نشان می‌دهد.
•    اگر بارداری خارج رحمی دارید‌، آزمایش بارداری از نظر فرضی همیشه مثبت است. با این حال‌، به یاد داشته باشید که این آزمایشات احتمالاً نتایج مثبت کاذب یا آزمایشات منفی کاذب دارند‌، بنابراین اگر شک دارید‌، همیشه ایده خوبی است که برای تأیید به پزشک خود مراجعه کنید تا آزمایش خون انجام دهد.

 

اگر باردار هستید‌، چه تخمک بارور شده در رحم (مانند حاملگی طبیعی) کاشته شده باشد ‌و چه در لوله‌های رحمی یا جاهای دیگر (مانند حاملگی خارج رحمی)، باز هم احتمالاً برخی از این علائم شایع را تجربه خواهید کرد:
•    حساسیت در پستان‌ها
•    تکرر ادرار
•    حالت تهوع‌  با یا بدون استفراغ
•    عدم قاعدگی (همانطور که قبلا ذکر شد).

 

اگر قبلا بارداری خود را تأیید کرده‌اید یا هنوز مطمئن نیستید‌، اما درد شکم را تجربه می‌کنید‌، می‌تواند به دلیل حاملگی خارج رحمی باشد. درد عمدتا به دلیل فشار وارد شده توسط جنین در حال رشد بر روی بافت اطراف است‌، که در مورد حاملگی خارج رحمی فضای کافی برای قرار دادن جنین وجود ندارد (به عنوان مثال لوله‌های رحمی‌، شایع‌ترین محل حاملگی خارج رحمی‌،است که به هیچ وجه برای پذیرش کودک در حال رشد طراحی نشده است).
•    درد شکم می‌تواند شدید باشد‌، یا در بعضی موارد ممکن است دردی وجود نداشته باشد.
•    درد اغلب با حرکت و فشار زیاد می‌شود و اغلب در یک طرف شکم قرار دارد.
•    درد شانه نیز می‌تواند به دلیل وجود خون در شکم وجود داشته باشد که می‌تواند عصبی را که تا شانه کشیده شده است را تحریک کند.
•    با این حال بدانید که درد رباط گرد در بارداری بسیار شایع است. این درد‌، به طور مشابه‌، در یک طرف (یا هر دو طرف) قرار دارد و می‌تواند در فواصل زمانی (که معمولاً هر کدام چند ثانیه طول می‌کشد) ایجاد شود. تفاوت اصلی این است که درد رباط گرد در سه ماهه دوم رخ می‌دهد. درد ناشی از حاملگی خارج رحمی معمولاً زودتر از آن بروز می‌کند.

 

خونریزی خفیف ممکن است به دلیل تحریک لوله‌های رحمی هنگام کشیده شدن اتفاق بیفتد و بعداً با رشد کودک تا حدی که ممکن است لوله‌های رحمی پاره شود‌، خونریزی شدید و شدیدتر ممکن است رخ دهد. خونریزی در طی هر نوع حاملگی امری است که معاینه پزشک شما را می‌طلبد. خصوصاً اگر خونریزی مداوم یا شدید باشد‌، در این صورت بهتر است زودتر از موعد به اورژانس مراجعه کنید.
•    خونریزی شدید ناشی از پارگی لوله‌های رحمی (که می‌تواند در نتیجه حاملگی خارج رحمی اتفاق بیفتد) اگر به موقع توسط یک متخصص پزشکی درمان نشود، می‌تواند منجر به از دست دادن خون قابل توجه‌، ضعف و غش شود و در موارد بسیار نادر منجر به مرگ شود.
•    سایر علائم جدی (به غیر از خونریزی) که مستلزم توجه سریع پزشکی است شامل درد شدید شکم‌، سبکی سر‌، سرگیجه‌، رنگ پریدگی ناگهانی یا گیجی ذهنی است که همگی می‌توانند پارگی حاملگی خارج رحمی را نشان دهند.
•    توجه داشته باشید که چیزی به نام «خونریزی لانه گزینی» کاملاً طبیعی است. این اتفاق یک هفته قبل از زمان قاعدگی مورد انتظار (۳ هفته بعد از آخرین قاعدگی) رخ می‌دهد و ترشحات صورتی / قهوه‌ای است که معمولا بسیار کم است. خونریزی ناشی از حاملگی خارج رحمی معمولاً دیرتر از این اتفاق می‌افتد‌، پس از کاشت جنین و شروع به رشد در فضایی که نمی‌تواند رشد زیادی را در خود جای دهد.
•    با این حال‌، اگر خونریزی در هر زمان قرمز روشن باشد‌ و زیاد باشد و در طی یک روز بهبود نیابد‌، مهم است که سریع به دنبال مراقبت‌های پزشکی باشید.

اگر هر یک از علائم ذکر شده در بالا را تجربه می‌کنید و اگر در گروه پر خطر بارداری‌های خارج رحمی قرار می‌گیرید‌، باید آنها را نیز در نظر بگیرید. برخی عوامل احتمال بروز حاملگی خارج رحمی را در خانم افزایش می‌دهد.
•    به طور کلی‌، زنانی که در گذشته بارداری خارج رحمی داشته‌اند‌، احتمالاً در آینده نیز چنین بارداری‌هایی را تجربه می‌کنند.
•    سایر عوامل خطر عبارتند از: عفونت‌های لگن (عفونت‌های مقاربتی)‌، داشتن چندین شریک جنسی (زیرا این امر احتمال STI ناشناخته را افزایش می‌دهد)‌، تومورهای لوله رحمی یا ناهنجاری‌ها‌، جراحی قبلی شکم یا لگن‌، انجام IUD، آندومتریوز یا استعمال دخانیات.
•    همچنین‌، اگر زنی «عقیم سازی» داشته باشد (مثل جراحی «بستن لوله»‌ که برای جلوگیری از بارداری در آینده لوله‌های وی بسته شده است)‌، با اینکه این روش‌ها در جلوگیری از بارداری‌، معمولا بسیار موفق است. اما در صورت بارداری‌، خطر حاملگی خارج رحمی به طور قابل توجهی بیشتر است.

 

سطح β-HCG خود را در آزمایش خون بررسی کنید
این اولین قدم برای تشخیص حاملگی خارج رحمی است. β-HCG هورمونی است که توسط جنین و جفت در حال رشد ترشح می‌شود‌، بنابراین با پیشرفت حاملگی افزایش می‌یابد و یک شکل قطعی (و قابل اطمینان) از تست بارداری است.
•    اگر سطح β-HCG بالای ۱۵۰۰IU / L باشد (اغلب بین ۱۵۰۰ تا ۲۰۰۰ مشکوک است)‌، اما هیچ حاملگی‌ای با سونوگرافی دیده نشود‌، پزشکان نگران شما هستند که بارداری خارج رحمی داشته باشید. این بدان دلیل است که سطح β-HCG به طور معمول در حاملگی خارج رحمی بیشتر از حاملگی طبیعی داخل رحمی است‌، بنابراین مطمئناً دلیل سوءظن است.
•    اگر به دلیل سطح β-HCG شما به حاملگی خارج رحمی مشکوک باشید‌، پزشک این مورد را با سونوگرافی از طریق واژینال پیگیری می‌کند تا ببینید آیا می‌تواند بارداری و محل آن را تجسم کند یا خیر.

 

این سونوگرافی‌ها می‌توانند ۷۵ تا ۸۵ درصد از حاملگی‌های خارج رحمی را تشخیص دهند (جنین در حال رشد می‌تواند در سونوگرافی دیده شود‌، که موقعیت آن را تأیید می‌کند).
•    توجه داشته باشید که سونوگرافی منفی حاملگی خارج رحمی را منتفی نمی‌داند. سونوگرافی مثبت (سونویی که وجود بارداری در لوله‌های رحمی یا جاهای دیگر خارج از رحم را تأیید می‌کند) برای تشخیص کافی است.
•    اگر سونوگرافی منفی باشد (یعنی غیرقطعی)‌، اما سطح β-HCG زیاد باشد و علائم شما به اندازه کافی باشد که پزشک شما را نگران کند که ممکن است بارداری خارج رحمی داشته باشید‌، پزشک احتمالاً «لاپاراسکوپی تشخیصی» را توصیه می‌کند که یک روش ساده است جراحی با برش‌های بسیار کوچک که در آن می‌توانند دوربین‌ها را به شکم شما وارد کنند تا ظاهر واضح‌تری داشته باشد.

 

اگر آزمایش خون و سونوگرافی شما نتیجه‌ای ندارد و هنوز حاملگی خارج رحمی مشکوک است‌، ممکن است پزشک با انجام لاپاراسکوپی تشخیصی‌، اندام‌های لگن و شکم شما را در داخل تجسم بخشد تا محل لانه گزینی را جستجو کند.
•    این روش معمولاً ۳۰ دقیقه تا یک ساعت طول می‌کشد.

پس از تأیید تشخیص حاملگی خارج رحمی‌، پزشک می‌خواهد خیلی سریع شما را معالجه کند. دلیل این امر این است که درمان بارداری خارج رحمی باید خیلی زودتر انجام ‌شود. همچنین‌، زنده ماندن جنین در بارداری لوله رحمی غیرممکن است. به عبارت دیگر‌، جنین به هر حال قادر به زندگی نخواهد بود‌، بنابراین درمان به موقع از بروز عوارض جلوگیری می‌کند (که اگر خیلی طولانی بماند ممکن است تهدید کننده زندگی باشد).

متداول‌ترین دارو در این مورد‌، متوترکسات است. این دارو از طریق تزریق عضلانی‌، یک یا چند بار‌، بسته به مقدار مورد نیاز برای خلاص شدن از بارداری خارج رحمی‌، تجویز می‌شود.
•    پس از تزریق متوترکسات‌، برای بررسی سطح β-HCG شما آزمایش خون تکرار خواهید کرد. اگر تقریباً به صفر برسد (در آزمایش خون قابل تشخیص نیست)‌، درمان موفقیت آمیز به نظر می‌رسد. در غیر اینصورت‌، بیشتر از تزریق متوترکسات تا رسیدن به این هدف دریافت خواهید کرد و اگر هنوز به نتیجه نرسید‌، ممکن است نیاز به جراحی داشته باشید.

 

در حین جراحی‌، پزشکان ممکن است در صورت لزوم لوله رحمی آسیب دیده را نیز ترمیم یا از بین ببرند. شرایطی که جراحی مورد نیاز است عبارتند از:
•    از دست دادن خون شدید که نیاز به درمان فوری دارد.
•    عدم موفقیت در درمان متوترکسات.

 

مجله‌ی آموزش ایلیاد