چگونه سطح سدیم خون خود را بالا ببریم؟

مجله‌ی آموزش ایلیاد - سدیم یک الکترولیت ضروری در بدن است. به تنظیم فشار خون کمک می‌کند و برای عملکرد مناسب ماهیچه‌ها و سلول‌های عصبی مورد نیاز است. سدیم سرمی پایین یا هیپوناترمی، اصطلاحی است که برای توصیف سطح سدیم کمتر از ۱۳۵ میلی‌مول در لیتر در خون در یک صفحه متابولیک اساسی استفاده می‌شود. علل شایع عبارتند از سوختگی، اسهال، تعریق زیاد، استفراغ و برخی داروها که سطح خروجی ادرار را افزایش می‌دهند. بدون درمان مناسب، سدیم خون پایین می‌تواند باعث ضعف عضلانی، سردرد، توهم و در بدترین موارد حتی مرگ شود. در صورت مشاهده علائم کاهش سدیم خون، یا برای علائم شدید به دنبال مراقبت‌های اورژانسی باشید. یک تغییر ساده در داروها یا درمان یک مشکل زمینه‌ای ممکن است تنها چیزی باشد که برای افزایش سطح سدیم خون لازم است.

 

داشتن یک بیماری تشخیص داده شده، خطر کاهش سدیم خون را افزایش می‌دهد. این بدان معناست که شما باید بیشتر مراقب باشید و مراقب علائم باشید. برخی از شرایط سلامتی که شما را در معرض خطر کاهش سدیم خون قرار می‌دهد عبارتند از:
•    داشتن بیماری کلیوی، بیماری قلبی یا سیروز کبدی
•    افزایش سن، مانند سن بالای ۶۵ سال
•    افرادی که به طور مرتب تمرینات ‌ای انجام می‌دهند، مانند مسابقات ماراتن
•    مصرف برخی داروها مانند داروهای ضد افسردگی، ادرار آور‌ها (داروهای فشار خون) و برخی مسکن‌ها

 

یک مورد خفیف یا متوسط کم سدیم معمولاً اورژانسی نیست، اما اگر در معرض خطر سطوح پایین سدیم خون هستید، مراقب علائم باشید. با این حال، به خاطر داشته باشید که علائم کم بودن سدیم ممکن است با علائم یک مشکل پزشکی دیگر مشترک باشد. در صورت مشاهده موارد زیر با پزشک خود تماس بگیرید:
•    حالت تهوع
•    سردرد
•    گرفتگی
•    ضعف

 

کاهش الکترولیت‌های سدیم در بدن می‌تواند برای شما مضر باشد، به خصوص اگر شدید باشد. اگر این بیماری درمان نشود حتی می‌تواند کشنده باشد. در صورت مشاهده هر یک از موارد زیر، فوراً به پزشک مراجعه کنید:
•    تهوع و استفراغ
•    گیجی
•    تشنج
•    از دست دادن هوشیاری

 

اگر علائم کمبود سدیم را تجربه می‌کنید یا در موارد دیگر مشکوک هستید که سطح سدیم شما پایین است، به پزشک خود مراجعه کنید. تنها راه تأیید سطح پایین سدیم خون، آزمایش خون یا ادرار است.
•    پایین بودن سدیم خون می‌تواند یک بیماری جدی باشد، بنابراین در صورت مشکوک بودن، مهم است که فوراً پیگیری شود.

داروهای متعددی وجود دارند که می‌توانند سطح سدیم خون را پایین بیاورند، و قطع این دارو ممکن است تنها چیزی باشد که برای رفع مشکل لازم است. در مورد داروهای تجویزی، بدون نسخه یا داروهای غیرقانونی که به طور مرتب مصرف می‌کنید، به پزشک خود اطلاع دهید.

 

اگر میزان سدیم پایین شما نتیجه بیماری دیگری است، نیاز به درمان دارد. درمان مشکل زمینه‌ای ممکن است سطح پایین سدیم را برطرف کند. با این حال، اگر این بیماری قابل درمان نباشد، به دارو نیاز خواهید داشت. مسائل پزشکی که ممکن است باعث کاهش سدیم خون شوند عبارتند از:
•    بیماری کلیوی
•    بیماری قلبی
•    سیروز کبدی
•    سندرم هورمون ضد ادرار آور نامناسب (SIADH)
•    کم کاری تیروئید
•    قند خون بالا
•    سوختگی شدید
•    بیماری‌های گوارشی که باعث اسهال و استفراغ می‌شوند

 

اگر سطح پایین سدیم شما با استفاده از گزینه‌های درمانی دیگر بهبود نیافت یا گزینه‌های دیگری وجود نداشت، ممکن است پزشک دارویی تجویز کند که سطح سدیم خون شما را بالا می‌برد. دقیقاً طبق دستورالعمل استفاده کنید و بیش از دوز توصیه شده مصرف نکنید.
•    تولوپتان  یک داروی رایج است که برای درمان کم سدیم استفاده می‌شود. در مورد داروهای دیگری که مصرف می‌کنید به پزشک خود اطلاع دهید و دستورات پزشک خود را در مورد نحوه مصرف این دارو دنبال کنید. در صورت مصرف تولوپتان، با پزشک مشورت کنید تا سطح سدیم خون شما را بیش از حد افزایش ندهد.

 

اگر فردی در نتیجه کاهش حجم ناشی از کمبود سدیم دچار شوک شود ممکن است محلول نمک ایزوتونیک داخل وریدی لازم باشد. این می‌تواند یک مورد حاد یا شدید کم سدیم باشد. مایعات داخل وریدی فوری باید به بازگرداندن تعادل کمک کنند، اما معمولاً در این شرایط بستری شدن در بیمارستان نیز لازم است.
•    سپسیس یا عفونت خون می‌تواند سطح سدیم خون را به شدت کاهش دهد.

نوشیدن بیش از حد آب می‌تواند سدیم موجود در جریان خون شما را رقیق کرده و باعث کاهش سطح سدیم شما شود. ممکن است با کاهش مصرف مایعات، میزان سدیم خون را افزایش دهید. با این حال، قبل از انجام این کار با پزشک خود مشورت کنید.
•    محدود کردن مصرف آب معمولاً در صورتی اتفاق می‌افتد که به دلیل سندرم آنتی دیورز نامناسب (SIADH) میزان کم سدیم تشخیص داده شود.
•    میزان ادرار و تشنگی شما شاخص‌های خوبی برای دریافت یا عدم دریافت آب کافی است. اگر ادرار شما زرد کم رنگ به نظر می‌رسد و تشنه نیستید، بدن شما به خوبی مایعات دریافت کرده است.

 

اگر ورزشکار هستید یا فردی که فعالیت‌های زیادی انجام می‌دهد و زیاد عرق می‌کند، ممکن است نوشیدنی‌های ورزشی برای حفظ سطح طبیعی سدیم مفید باشد. نوشیدن نوشیدنی‌های ورزشی به شما کمک می‌کند تا الکترولیت‌های سدیم از دست رفته را در جریان خون خود دوباره پر کنید. قبل، حین یا بعد از تمرین یک نوشیدنی ورزشی بنوشید.
•    نوشیدنی‌های ورزشی حاوی الکترولیت‌های ضروری مانند سدیم و پتاسیم هستند.

 

از مصرف داروهای ادرار آور خودداری کنید، مگر اینکه پزشک شما این کار را به شما توصیه کرده باشد. به غیر از زمانی که بیماری قبلی دارید و از پزشک خود نسخه دارید، از داروهای مدر استفاده نکنید. این قرص‌ها بیشتر به عنوان ادرار آور شناخته می‌شوند، زیرا تولید ادرار را تحریک می‌کنند و در نتیجه از احتباس آب در بدن جلوگیری می‌کنند. با این حال، این داروها همچنین می‌توانند باعث کم آبی بدن شوند.
•    ادرار آورهای تیازیدی باعث کاهش سطح سدیم خون می‌شوند.

 

مجله‌ی آموزش ایلیاد