یازده چیزی که از نظر مردم برای سلامتی خیلی مضر هستند.

 

مجله علمی ایلیاد - من هر موقع که در بطری نوشابه‌ی انرژی‌زای بدون شکری را باز می‌کنم، با نگاه تاسف‌بار هم سن و سالانم مواجه می‌شوم. پرسش‌ها و قضاوت‌ها هیچگاه پایان نمی‌پذیرند. روز گذشته یک نفر با تکان دادن سرش به من گفت: «این چیزها بالاخره تو رو میکُشه.» و این جمله رو هم هفته پیش به من گفتند: «به اینا کُلى مواد شیمیایی زدن.»

خب واقعیت این است که بر خلاف تصورها، نوشابه‌های انرژی‌زای از نوع بدون شکر آن قدرها هم بد نیستند. مثلاً نوشابه‌ی انرژی‌زای «Red Bull» با داشتن تنها ۱۰ کالری و بدون شکر، فقط هشتاد میلی‌گرم کافئین دارد؛ یعنی در حدود یک‌سوم میزان کافئین موجود در قهوه‌های موجود در بازار. مطالعات علمی نشان داده که سایر مواد تشکیل دهنده‌ی آن مثل «ویتامینB» و «تارين» نیز سلامتی را تهدید نمی‌کنند.

اما منبع کافئین مورد علاقه‌ی من فقط نوشیدنی‌ها یا غذاهای بی‌خطر نیستند که در موردشان با نکوهش صحبت می‌شود. در بخش زیر به معرفی مواردی می‌پردازیم که نکات علمی پیرامون آن‌ها نیز ذکر شده است.

تصور اشتباه: هر چه تعداد زیادی از دوستان شما به مواد بدون «گلوتن» گرایش پیدا کنند، این سوال‌ها برایتان پیش می‌آید؛ این گرایش غذایی جدید چه فوایدی دارد؟ آیا حساسیت به گلوتن مشکلی به‌وجود می‌آورد؟ آیا این روند در حال عادی شدن است؟

واقعیت: یک درصد از مردم سراسر جهان از بیماری «سلياک» رنج می‌برند؛ سلیاک بیماری دستگاه گوارشی است که در اثر جذب ناقص خوراکی در روده‌ها که نشانه‌ی آن اسهال و سو تغذیه است رخ می‌دهد. اما این ماده برای سایر مردم، ماده‌ای خوشمزه تلقی می‌شود.

تصور اشتباه: مقدار بسیار زیاد کلسترول در تخم مرغ باعث تجمع مقدار زیادی کلسترول در رگ‌های خونی خواهد شد.

واقعیت: اگرچه میزان کلسترول موجود در یک تخم مرغ به ۱۸۵ میلی‌گرم می‌رسد، اما خوردن تخم مرغ به تجمع مقدار زیادی کلسترول در خون منجر نخواهد شد. به گزارش «کوين لوريا» یکی از همکاران من، این یافته در اثر مطالعه‌ بر روی خرگوش‌ها حاصل آمده است. خب خیال‌تان راحت باشد. می‌دانم که هوس تخم مرغ آب پز را کرده‌اید.

تصور اشتباه: کافئین مانع رشد شده و اختلالات سلامتی را برای انسان به‌همراه دارد.

واقعیت: براساس تحقیقات کلینیک مايو، هر فرد می‌تواند روزانه به‌طور متوسط تا ۴۰۰ میلی‌گرم کافئین مصرف نماید. اکثر فنجان‌های استاندارد قهوه حاوی ۹۰ تا ۱۲۰ میلی‌گرم کافئین هستند. پس اگر روزانه فقط چهار فنجان مصرف می‌کنید، خطری شما را تهدید نمی‌کند. برای مثال، یک فنجان قهوه‌ی معمولی دارای ۲۶۰ میلی‌گرم کافئین است.

تصور اشتباه: آب گازدار این روزها خواهان بسیاری پيدا کرده و با طعم‌هایی نظیر نارگیل و هندوانه در فروشگاه‌ها و خواروبار فروشی‌ها عرضه می‌شود. اما بیشتر افراد از این مسئله ابراز نگرانی می‌کنند که حباب‌ها باعث ایجاد سنگ‌کلیه و تحلیل میزان کلسیم در استخوان‌ها شده و خطر نابودی مینای دندان را افزایش می‌دهد.

واقعیت: «جنیفر مک دانیل» متخصص تغذیه‌ی ورزشی می‌گوید: «این حباب‌ها مثل آب معمولی برای سلامتی انسان مفید هستند. آب‌کربنه یا گازدار با انحلال کربن‌دی‌اکسید در آب ایجاد شده و تولید کربنیک اسید را در پی دارد. این فرآیند فقط با افزایش حباب همراه است و نقشی در اضافه شدن قند، کالری یا کافئین ندارد.» نوشیدنی‌های حباب دار، نوشابه و آب معدنی در زمره آب‌های گازدار هستند، ولی این‌ها دارای سدیم، ویتامین و شیرین کننده نیستند. پس با خیالی آسوده آب گازدار بنوشید.

 

تصور اشتباه: خوراکی‌های پُرچربی مثل آووکادو و روغن زیتون شما را چاق می‌کنند.

واقعیت: این تصور فاقد اساس علمی است. بررسی اخیر دستورالعمل‌های غذایی نشان داده که در کاهش میزان مصرف چربی، شواهد و قرائن کافی برای پشتیبانی از آن قواعد وجود ندارد. «مارک هيمن»، مدیر مرکز کلینیک پزشکی در کتاب «چرب بخورید، لاغر شوید» در خصوص نحوه‌ی تلفیق چربی‌های سالم مواد غذایی مثل ماهی و آجیل برای کاهش وزن صحبت می‌کند.

تصور اشتباه: در برخی اخبار آمده که پنیر مثل کراک است و می‌تواند مانند مواد مخدر اعتیادآور باشد.

واقعیت: ما با بررسی‌های بیشتر دریافتیم که این ادعا ظاهراً خرافه‌ای بیش نیست. چندین محقق از دانشگاه میشیگان از مردم خواستند تا آن دسته از غذاهایى را که نمی‌توانند دست از خوردن‌شان بردارند، در لیستی یادداشت نمایند. پنیر در وسط این لیست جای داشت. با این حال، چون پنیر پیتزا رتبه‌ی بالایی در لیست به خود اختصاص داده بود، افراد پنیر را به‌عنوان عاملی بد تلقی کردند. لذا ادعاهایی مبنی بر اعتیادآور بودن آن بر سر زبان‌ها افتاد. هیچ مدرکى برای پشتیبانی از این ادعا وجود ندارد.

تصور اشتباه: براساس یافته‌ها، شیرین‌کننده‌های مصنوعی مثل اسپلندا و ايکوال باعث ایجاد سرطان می‌شوند.

واقعیت: سازمان غذا و دارو صدها مطالعه در خصوص سوکرالوز  یا همان اسپلندا، شیرین‌کننده‌ی مصنوعی اسپرتيم یا همان ايکوال و ساکارين را مورد ارزیابی قرار داده و تمامی مواد شیرین‌کننده‌ی مصنوعی را سالم خوانده است. با این گفته‌ها، برخی تحقیقات مقدماتی گویای آن است که شاید شیرین‌کننده‌های مصنوعی نتوانند نیاز شما را به شیرینی برطرف سازند و نقشی موثر در کنترل میزان کلی مصرف قند داشته باشند.

تصور اشتباه: فرآورده‌های اصلاح شده‌ی ژنتیکی باعث ایجاد سرطان شده و اثرات مخربی بر محیط می‌گذارند.

واقعیت: این فرآورده‌ها که از دهه‌ی ۱۹۸۰ میلادی وارد چرخه‌ی مصرف شده‌اند، به تکرار مورد مطالعه قرار گرفته‌اند. گزارش منتشر شده از سوی آکادمی ملی علوم، مهندسی و پزشکی نشان می‌دهد که این فرآورده‌ها در قیاس با فرآورده‌های معمولی خطر بزرگی را به سمت محیط نشانه نمی‌روند. همچنین هیچ مدرکى به‌دست نیامد که بگوید خوردن فرآورده‌های تراریخته در مقایسه با مواد غذایی معمولی خطر کمتری برای سلامتی دارد.

تصور اشتباه: نمک باعث مشکلات قلبی و افزایش وزن می‌شود.

واقعیت: دلایل علمی مبنی بر وجود اثرات منفی یا مثبت خوردن متعادل نمک بر سلامتی، قدری نامشخص است. در یکی از مطالعات انجام شده در سال ۲۰۱۱ میلادی با بررسی بیش از شش هزار نفر، هیچ شواهدی و مدارک قوی به‌دست نیامد که نشان دهد کاهش مصرف نمک در کاهش خطر ابتلای افراد به حملات قلبی، سکته یا مرگ حتی در افرادی که از فشار خون بالا رنج می برند، نقش دارد. «مليندا ونر موير» در نشریه‌ی Scientific American می‌نویسد: «اگر آمریکا بر نمک برچیده شود، چه چیزی نصیب ما می شود؟ بی شک سیب‌زمینی‌های سرخ کرده بی‌مزه. اینطور به سلامتی می‌رسیم؟ لزومی ندارد.»

تصور اشتباه: کربوهيدرات‌هایی قبیل برنج، نان، غلات و سیب‌زمینی افزایش وزن را در پی دارند.

واقعیت: اگر چه محدود کردن میزان مصرف کربوهيدرات‌های فرآوری شده مثل نان سفید، برنج سفید و ماکارونی سفید فکر خوبي است، اما همه‌ی کربوهيدرات‌ها برای سلامتی بد نیستند. برخی سالم بوده و منبعی بزرگ از انرژی محسوب می‌شوند. سیب‌زمینی را به‌عنوان مثال در نظر بگیرید. «کریستین هندرسون»، متخصص تغذیه در گفتگو با نشریه‌ی Healthy خاطر نشان کرد: «سیب‌زمینی‌های سفید برای سلامتی انسان بسیار خوب هستند؛ زیرا دارای پتاسیم و ویتامین C و تقریباً چهار گرم فیبر هستند.

تصور اشتباه: ماهی غنی از جیوه است و انسان را مریض می‌کند.

واقعیت: اگر چه جیوه امکان تولید در ماهیان شکارچی بزرگ مثل مارلين و کوسه وجود دارد، اما مشکلی در ماهی‌های کوچکتر به وجود نمی‌آورد. سازمان غذا و دارو فهرستی مفید از دستورالعمل‌ها برای جیوه‌ی غذاهای دریایی تهیه کرده است. برخی از این غذاهای دریایی عبارتند از سالمون، ماهی قزل آلا، صدف خوراکی، شاه ماهی، ساردین و ماهی ماکرل بومی اقیانوس آرام و اطلس که همگی در زمره‌ی بهترین انتخاب‌ها جای دارند.

 

نوشته: ارین برادوین

ترجمه: مجله علمی ایلیاد