عصر یخبندان چگونه به‌وجود می‌آید؟
چرا عصرهای یخبندان روی زمین به‌وجود آمدند؟
مجله علمی ایلیاد - دانشمندان دانشگاه کالیفرنیا ادعا می‌کنند که دلیل بروز عصرهای یخبندان روی زمین را درک کرده‌اند. به گفته‌ی آن‌ها، محرک اصلی را می‌توان شکل‌گیری کوه‌ها در نواحی استوایی طی برخورد قاره‌ها و جزایر آتشفشانی مانند مجمع‌الجزایر آلویشن در آلاسکا دانست. آب و هوای زمین تا حدود زیادی به میزان دی‌اکسید کربن موجود در اتمسفر آن ربط دارد. سوزاندن سوخت‌های فسیلی سطح دی‌اکسیدکربن موجود در اتمسفر را چنان بالا برده است که در ۳ میلیون سال اخیر، بی‌سابقه بوده است.
در حقیقت در گذشته هوای زمین گرم و متبوع بوده است. در سه‌چهارم زمان یک میلیارد سال گذشته‌ی زمین هیچ‌گونه یخچال طبیعی روی زمین وجود نداشته است. با این حال، بروز عصرهای یخبندان متعدد باعث سرمایش زمین شده است. دو بار از این عصرهای یخبندان چنان شدید بوده که سطح زمین کاملاً از یخ پوشانده شده است. محققین این‌چنین ادعا می‌کنند، زمانی که جزایر آتشفشانی طی حرکت‌های مداوم صفحات تکتونیکی زمین در نواحی استوایی به قاره‌ها برخورد کرده‌اند، باعث سرمایش جهانی و ایجاد یخچال‌های طبیعی شده‌اند.
این برخوردها باعث ایجاد کوه‌های اوفیولیتی، حاوی سنگ‌های دارای کلسیم و منیزیوم فراوان شده‌اند که می‌توانند کارآمدترین راه برای مصرف دی‌اکسیدکربن باشند. این عناصر از سنگ موجود در کوه‌ها آزاد می‌شوند و با دی‌اکسیدکربن ترکیب شده و وارد اقیانوس‌ها می‌شوند و تولید آهک می‌کنند و میلیون‌ها سال همان‌جا می‌مانند. دانشمندان می‌گویند که زمین به‌صورت طبیعی همیشه تعادل آب و هوایی داشته و در بازه‌های زمانی چند میلیون ساله بین دوره‌های دارای یخچال و بدون یخچال تغییر کرده است؛ ولی در آینده دیگر نمی‌توان به این فرآیندهای طبیعی امیدوار بود، زیرا نسل بشر در طبیعت دست‌کاری‌های فراوانی کرده و سوزاندن نفت و گاز و ذغال سنگ به این چرخه‌ی طبیعی آسیب وارد کرده است.
امروزه در اندونزی همین برخوردها و ایجاد کوه‌های سنگی حاوی کلسیم و منیزیوم فراوان در حال وقوع است. دانشمندان برای پیدا کردن ارتباط بین ایجاد این کوه‌ها و تغییرات آب و هوایی از مدل‌های پیشرفته برای مدل‌سازی‌های خود استفاده کردند و دریافتند که در سه میلیارد سال گذشته، سه عصر یخبندان عمده وجود داشته است که هر سه آن‌ها پس از برخورد جزایر آتشفشانی با قاره‌ها در نواحی استوایی رخ داده‌اند. جالب است بدانیم که برخورد جزایر و قاره‌ها در دیگر نواحی منجر به بروز عصرهای یخبندان نشده است.
دانشمندان می‌گویند که امروزه دیگر این اتفاق رخ نمی‌دهد، زیرا سنگ‌های کمتری در معرض دی‌اکسیدکربن قرار می‌گیرند و این کوه‌های جدید زیر باران‌های استوایی شسته می‌شوند و افزایش تولید دی‌اکسیدکربن باعث گرمایش بیشتر زمین می‌شود.
نوشته: sciencedaily
ترجمه: امید محمدی – مجله علمی ایلیاد