دنبالهدارها از چه چیزی تشکیل شدهاند؟
مجله علمی ایلیاد - ستارهشناسان برای اولین بار توانستهاند گاز سیانید را به عنوان یکی از مواد اولیهی دنبالهدارهای منظومهی شمسی بر روی یک دنبالهدار فراخورشیدی کشف کنند. گاز سیانید معمولاً با «CN» نمایش داده میشود و گازی سمی است که از کربن و نیتروژن ساخته میشود. مطالعات زیادی دربارهی این گاز در دنبالهدارهای منظومهی شمسی انجام شده است. تصور بر این است که گاز سیانید موجود در امتداد یک دنبالهدار زمانی تولید میشود که گاز هیدروژن سیانید «HCN» با نور خورشید شکسته شود.
پروفسور «آلن فیتسیمونز» از دانشگاه بلفست و همکارانش با استفاده از تلسکوپ ۴.۲ متری ویلیام هرشل در جزایر قناری توانستهاند گاز سیانید را در دنبالهدار «باریسوف» کشف کنند. این دنبالهدار که منشاء آن خارج از منظومهی شمسی است در آگوست امسال توسط یک ستارهشناس آماتور به نام «گنادی باریسوف» از اوکراین کشف شده است.
پروفسور آلن میگوید: «برای اولین بار میتوانیم ببینیم که یک دنبالهدار فراخورشیدی از چه چیزی ساخته شده است و میتوانیم آنرا با دنبالهدارهای منظومهی شمسی مقایسه کنیم.»
در زمانی که این تیم تحقیقاتی باریسوف را در ۲۰ سپتامبر رصد کردهاند، فاصلهی آن تا خورشید ۲.۶۶ برابر فاصلهی خورشید تا زمین بوده و فاصلهی آن تا زمین ۳.۲۵ برابر فاصلهی زمین تا خورشید بوده است. آنها میگویند: «به نظر میرسد باریسوف مانند دیگر دنبالهدارها باشد، فقط فعالیت نسبتاً کمتری از دیگر دنبالهدارهایی با همین فاصله از زمین مانند لاوجوی، سایدینگ اسپرینگ و پانستارس دارد. تیم محققین با ترکیب طیفهای بهدست آمده از تلسکوپ ویلیام هرشل با تصاویر فیلتر شدهی تلسکوپ TRAPPIST در مراکش، توانستهاند مقدار گاز خروجی از باریسوف را نیز اندازهگیری کنند و اندازهی هستهی مرکزی دنبالهدار را بهتر تخمین بزنند. با در نظر گرفتن اینکه مشخصات باریسوف مانند دیگر دنبالهدارها است، میتوان گفت که هستهی آن بین ۰.۷ تا ۳.۳ کیلومتر قطر دارد. این دنبالهدار دارای سطح نسبتاً فعالی است و دانههای بزرگی از خود به بیرون پرتاب میکند.»
دانشمندان نتیجهگیری کردهاند که باریسوف از نظر گاز و گرد و غبار خروجی یک دنبالهدار عادی است. به نظر میرسد ۴.۵ میلیارد سال پیش همزمان با دیگر دنبالهدارهای منظومهی شمسی متولد شده باشد، ولی منشاء آن هنوز مشخص نشده است. نتایج این مطالعه در مجلهی Astrophysical Journal Letters به چاپ رسیده است.