کهکشان آندرومدا چگونه بزرگ شده است؟
مجله علمی ایلیاد - آنالیز دادههای بهدست آمده از کهکشان آندرومدا طی پروژهی PAndAS نشاندهندهی دو دوره رشد در آن است. این دو دوره میلیاردها سال با یکدیگر فاصله داشتهاند و طی آنها آندرومدا چندین کهکشان کوچک را از همسایگی ما بلعیده است.
ستارهشناسان بر این باور هستند که کهکشانهای بزرگی مانند کهکشان راهشیری از طریق بلعیدن کهکشانهای کوتوله رشد میکنند. گازها و کهکشانهای کوتولهی آزاد موجود در پهنهی آسمان توسط نیروی گرانش ناشی از مواد تاریک جذب شده و به آرامی به سمت مکانهایی که مواد تاریک تجمع دارند، میروند و درون کهکشانهای بزرگ غرق میشوند. وقتی که کهکشانهای کوتوله توسط گرانش موجود کشیده میشوند از هم پاشیده میشوند و رگههایی از ستارهها و خوشههای ستارهای فشرده از خود بر جای میگذارند.
«داگلاس مککی» و همکارانش از دانشگاه ملی استرالیا، شواهدی پیدا کردهاند که نشان میدهد دو مورد از این نمونه ادغامها در گذشتهی کهکشان آندرومدا رخ داده است؛ جدیدترین این رخدادها چند میلیارد سال پیش و مورد قدیمیتر آن ۱۰ میلیارد سال پیش به وقوع پیوسته است.
دکتر مککی میگوید: «در چهار میلیارد سال آینده کهکشانهای راهشیری و آندرومدا به یکدیگر برخورد میکنند. بنابراین شناخت کهکشانی که قرار است با آن درگیر شویم حیاتی است تا بتوانیم سرنوشت کهکشان راهشیری را حدس بزنیم.» دکتر مککی و همکارانش حرکات و مشخصات ۷۷ خوشه و چندین ساختار بزرگتر کیهانی را در اطراف آندرومدا بررسی کردهاند.
با این کار آنها توانستهاند راه بلعیده شدن کهکشانهای کوچکتر توسط آندرومدا را بازسازی کنند. آنها میگویند: «با رهگیری بقایای این کهکشانهای کوچک توانستیم روش بزرگتر شدن آندرومدا را کشف کنیم. یافتن شواهد مربوط به دو بار ادغام کهکشانهای کوچک در آندرومدا واقعاً غافلگیرکننده بود. نحوهی حرکت خوشهها در اطراف آندرومدا نشان میدهد که آندرومدا ۱۰ میلیارد سال پیش صبحانهی مفصلی خورده است و چند میلیارد سال پس از آن نیز ناهار پُر و پیمانی داشته است.»
این کشف چندین راز دیگر را درون خود دارد. دانشمندان دریافتهاند که کهکشانهای ادغام شده در آندرومدا از دو جهت کاملاً متفاوت بودهاند. شاید این موضوع بتواند اطلاعات جدیدی دربارهی محیط پیرامونی کهکشان راهشیری بهدست دهد و دانشمندان بتوانند بینش دقیقتری در مورد شکلگیری آندرومدا داشته باشند.
جزئیات کشف این دانشمندان در مجلهی Nature منتشر شده است.