آیا میتوان عوارض پرتودرمانی را از بین برد؟
مجله علمی ایلیاد - درمان سرطان پستان، معمولاً با پرتودرمانی همراه است. این کار شانس درمان موفق را بالا میبرد، ولی عوارض جانبی طولانی مدتی دارد؛ سمیتی که پرتوهای رسیده به قلب ایجاد میکنند، باعث آسیب به دیانای سلولهای قلب میشود. این موضوع میتواند در درازمدت منجر به بیماری قلبی و یا حتی ایست قلبی شود.
مطالعهی جدیدی که توسط محققین دانشگاه ایالتی واشنگتن انجام شده است، نشان میدهد که راهحل کارآمد برای جلوگیری از آسیب به قلب در ساعت بیولوژیکی بدن قرار دارد. ساعت بیولوژیکی بدن در حقیقت بازهی وسیعی از فرآیندها را در بدن انسان تنظیم میکند.
نتایج مطالعهی این محققین در مجلهی FASEB منتشر شده است. آنها از موش برای تعیین درگیر بودن ساعت بیولوژیکی بدن در سمی شدن قلب ناشی از پرتودرمانی استفاده کردهاند. یافتههای این محققین نشان داده است که اگر دُز اشعهی خاصی به قلب یک موش برسد و در عین حال ساعت بیولوژیکی بدن آن مختل شده باشد، عملکرد قلبی بدتری نسبت به موشهای با ساعت بیولوژیکی منظم خواهد داشت.
بهعلاوه دانشمندان نشان دادند که پروتئین «Bmal-1» نقش مهمی در حفاظت از قلب در برابر آسیبهای ناشی از پرتودرمانی دارد. «شوبهان گادامیدی» از بخش علوم دارویی دانشگاه واشینگتن، بهعنوان همکار این تحقیق میگوید: «یافتههای ما نشان میدهد که Bmal-1 بهعنوان نشانگر زیستی برای در معرض خطر بودن دیانای قلب ناشی از پرتو است.»
دانشمندان اذعان دارند که باید تحقیقات بیشتری در این زمینه صورت گیرد تا بتوان از یافتههای آن برای بهبود درمان سرطان پستان استفاده کرد. آنها این نظریه را مطرح کردهاند که شاید بهتر باشد، برای افرادی که در طول زندگی شیفتهای شب کار کردهاند و یا بهصورت منظم مسافرتهای دور و دراز داشتهاند، به جای پرتودرمانی از روشهای دیگری برای از بین بردن سرطان استفاده شود.
دانشمندان در این مطالعه از سه گروه موش استفاده کردهاند. در یک گروه از موشها با جهش ژنتیکی، ژنهای «Per1» و «Per2» حذف شدهاند. این ژنها مسئول کنترل ساعت بیولوژیکی بدن هستند. برای گروه دوم موشها طوری برنامهریزی شده است که یک هفته شیفت شب در حال فعالیت باشند و روزها بخوابند و هفتهی بعد برعکس. یک گروه کنترلی از موشهای وحشی نیز در این تحقیق استفاده شدهاند که ساعت بیولوژیکی بدن آنها در وضعیت سلامت بوده است. همهی این موشها دُز خاصی از پرتو را در سینهی خود دریافت کردهاند.
دانشمندان برای مقایسهی عملکردهای قلبی سه گروه موش، از تکنولوژی «اکوکاردیوگرافی مافوق صوت» در ابتدا و طول شش هفته آزمایش استفاده کردهاند.