پلوتو چگونه شکل گرفته است؟
مجله علمی ایلیاد - یک مطالعهی جدید نشان داده است که پلوتو و دیگر اجرام بزرگ موجود در کمربند کوئیپر، در ابتدای کار، اقیانوسهای مایع بر روی خود داشتهاند و به مرور زمان سطح آنها یخ زده است. جذابیت این موضوع در دور بودن این اجرام از خورشید است و دانشمندان تا کنون فکر نمیکردند که چنین چیزی ممکن است واقعیت داشته باشد. نتایج مطالعهی جدید که در این زمینه انجام شده در مجلهی Nature Geoscience به چاپ رسیده است و دانشمندان در آن نشان دادهاند که پلوتو در ابتدا یک سیارهی داغ بوده است.
پروفسور «فرانسیس نیمو» بهعنوان همکار این تحقیق از دانشگاه سانتا کروز کالیفرنیا، میگوید: «مدتهای زیادی بود که محققین در مورد تکامل گرمایی پلوتو و امکان وجود اقیانوس بر روی آن، خیالپردازی میکردند. اکنون ما طی ماموریت «افقهای نو» ناسا به تصاویر جدیدی دست پیدا کردهایم که به کمک آن میتوان به مدلهای تکامل گرمایی مختلفی دست پیدا کرد.»
از آنجا که آب با یخ زدن منبسط میشود و با ذوب شدن حجم آن کم میشود، شروع داغ و یا سرد روی پلوتو میتواند تاثیرات مختلفی بر روی سطحشناسی و مشخصات سطحی پلوتو داشته باشد. «کارور بیروسون» بهعنوان نویسندهی اول مقاله، میگوید: «اگر شروع پلوتو یک گلولهی سرد یخی بوده باشد و سپس یخهای درونی آن ذوب شده باشند، پلوتو باید حالت متراکمتری پیدا میکرد و ما میتوانستیم شواهدی از این موضوع را بر روی سطح آن مشاهده کنیم. اگر شروع پلوتو یک مکان گرم بوده باشد و سپس لایههای سطحی آب اقیانوس موجود بر روی آن یخ زده باشند نیز باید بتوان از مشخصات سطحی پلوتو به این نتیجه رسید. ما در تصاویر جدید، شواهد زیادی از حالت دوم را مشاهده کردیم، ولی هیچ شواهدی از وضعیت اول پیدا نکردیم. بنابراین رصدهای ما با این که پلوتو در ابتدا داغ بوده باشد، انطباق دارد.»
تکامل گرمایی و تکتونیکی پلوتو در حالتی که ابتدا از یک سیارهی یخی شروع کرده باشد، پیچیده خواهد بود و نمیتوان آنرا با واقعیات مشخصات سطحی پلوتو هماهنگ دانست.
پرسش اینجا است که آیا انرژی کافی برای اینکه پلوتو در ابتدا یک سیارهی داغ بوده باشد، وجود داشته است؟ پلوتو از خورشید فاصلهی زیادی دارد و دو منبع انرژی ممکن بیشتر برای آن وجود ندارد؛ انرژی آزاد شده طی واپاشی عناصر رادیواکتیو درون سنگها و انرژی گرانشی آزاد شده حین بمباران شدن سطح پلوتو توسط شبهسیارههای دیگر.
محققین محاسبه کردهاند همهی انرژی گرانشی آزاد شده میتواند پلوتو را به یک سیارهی داغ تبدیل کند. با این حال، اگر مواد داغ مدتهای زیادی در معرض اتمسفر بیرون قرار داشته باشند، گرمای خود را طی تابش به فضا منعکس میکنند. بنابراین محققین محاسبه کردهاند که اگر پلوتو در دورهای کمتر از ۳۰،۰۰۰ سال شکل گرفته باشد، میتوان آنرا در ابتدا بهصورت یک سیارهی داغ در نظر گرفت.
با انجام این مطالعه، میتوان نتیجه گرفت که دیگر اجرام آسمانی موجود در کمربند کوئیپر نیز میتوانند در ابتدا به صورت گرم تکامل یافته باشند.