منشاء کربن در جهان کجاست؟
مجله علمی ایلیاد - آنالیز ستارههای کوتولهی سفید نشان میدهد که این ستارهها نقش مهمی به عنوان منبع کلیدی کربن در جهان دارند. کربن برای همهی انواع حیات در کهکشان راهشیری و دیگر کهکشانها از اهمیت بالایی برخوردار است.
تقریباً ۹۰ درصد همهی ستارهها زندگی خود را در وضعیتی که تبدیل به کوتولههای سفید شدهاند، به اتمام میرسانند. کوتولههای سفید در واقع بقایای چگال دیگر ستارهها هستند که طی میلیاردها سال سرد و تاریک شدهاند. این ستارهها در آخرین لحظات زندگی خود قبل از متلاشی شدن، از خود میراث مهمی بر جای میگذارند؛ خاکستر خود را از طریق بادهای میانستارهای در فضا پراکنده میکنند. این بادها غنی از مواد معدنی و کربن هستند.
همهی اتمهای کربن در جهان توسط ستارهها و طی فرآیند گداخت سه هستهی هلیوم ساخته شدهاند، ولی دانشمندان شک دارند که کدام نوع از ستارهها منبع اصلی کربن در کهکشان راهشیری هستند. برخی از مطالعات نشان دادهاند که ستارههای کوچک در حال تبدیل به کوتولههای سفید، منبع کربن هستند، ولی برخی دانشمندان اعتقاد دارند که ستارههای خیلی بزرگ منشاء ایجاد کربن در جهان هستند.
در مطالعهی جدیدی که نتایج آن در مجلهی Nature Astronomy منتشر شده است، تیمی از ستارهشناسان بینالمللی به کشف و آنالیز کوتولههای سفید در خوشههای ستارهای باز در کهکشان راهشیری پرداختهاند و به این ترتیب، به پیدا کردن منشاء کربن در کهکشان کمک کردهاند. این مطالعه بر اساس رصدهای انجام شده توسط رصدخانهی کک در هاوایی بنا نهاده شده است.
«انریکو رامیرز» به عنوان سرپرست تیم تحقیقاتی از دانشگاه سانتا کروز کالیفرنیا، میگوید: «ما با استفاده از رصدهای انجام شده، جرم کوتولههای سفید را اندازهگیری کردیم و با استفاده از تئوری تکامل ستارهای، به پیدا کردن منشاء این ستارهها و همچنین جرم آنها در لحظهی تولد پرداختیم.» به طور کل، اعتقاد بر این است که هر چقدر یک ستاره در لحظهی تولد جرم بیشتری داشته باشد، کوتولهی سفیدی که در زمان مرگ از آن باقی میماند نیز جرم بیشتری دارد. آنالیزهای جدید نشان داده است که جرم کوتولههای سفیدی که جدیداً رصد شدهاند، خیلی بیشتر از حد انتظار است.
ستارههایی که دو برابر خورشید جرم دارند، در لحظات پایانی عمر خود درون هستهی داغ خود اتمهای جدید کربن تولید میکنند و این اتمها را به سطح خود منتقل میکنند و در مرحلهی بعد این اتمها وارد بادهای بین ستارهای میشوند.
محققین میگویند: «اکنون ما میدانیم که کربن فقط از ستارههایی میآید که جرم زمان تولد آنها حداقل یک و نیم برابر خورشید باشد.»