کشف مادهای مرموز بر روی ماه
مجله علمی ایلیاد - شاید یادتان باشد که در ابتدای سال ۲۰۱۹ میلادی، چین توانست طی ماموریت «چانگ-ای ۴»، ماهنورد «یوتو-۲» را بر روی طرف تاریک ماه بنشاند. از آن زمان تا کنون یوتو-۲ مناظر خارقالعادهای از طرف تاریک ماه را به ما نشان داده است. شش ماه پس از گشتزنی یوتو-۲ بر روی ماه، متوجه یک مادهی مرموز درون حفرههای ماه شدیم. اکنون به کمک دانشمندان میدانیم که این مادهی ژلمانند چیست. دانشمندان دریافتهاند که این مادهی عجیب در واقع سنگ است. سنگهای سرد، سبز و ذوب شدهای که هنوز به شکل سنگ باقی ماندهاند.
در مقالهای که اخیراً در مجلهی Earth and Planetary Sciences Letters منتشر شده است، دانشمندان چینی نشان دادهاند که این مادهی مرموز در حقیقت «برشیای مذاب» است. برشیا سنگی است که از تکههای متعدد سنگهای مختلف ساخته شده است و توسط یک مادهی نرم به هم چسبیده است. بر روی ماه، «رگولیت» و سنگهای مذاب به شکل تکههای براق سبز تیره با اندازهی ۵۲ در ۱۶ سانتیمتر تشکیل شده است.
برشیای مذاب در نتیجهی برخورد یک جسم مشابه دنبالهدار بر روی سطح ماه ایجاد شده است. فشار و گرمای ناشی از جسم برخوردکننده، باعث ذوب شدن سنگها و به هم چسبیدن سنگهای مذاب مختلف و شکلگیری برشیا شده است.
مادهی مرموز روی ماه برای اولین بار در تابستان گذشته شناسایی شد. رنگ و بافت این ماده کاملاً متمایز از چیزهایی بود که تا کنون دانشمندان تجربه کرده بودند. یوتو-۲ این ماده را در یک حفرهی دو متری پیدا کرده بود. محققین با تجزیه و تحلیل تصاویر تهیه شده توسط یوتو-۲ و تجزیهی طیف رنگهای مرئی و مادون قرمز این ماده، تواستند ترکیب شیمیایی مادهی مرموز را کشف کنند. بر اساس مقالهای که در این زمینه چاپ شده است، مادهی مرموز کشف شده، شباهت زیادی با نمونههای قبلی گرفته شده از روی ماه توسط ماموریتهای آپولو داشته است.
دانشمندان در نهایت تایید کردهاند که برشیای موجود بر روی ماه، بر اثر برخورد یک شهابسنگ ایجاد شده است. حفرهی ایجاد شده توسط این شهابسنگ حدود ۲ متر قطر دارد و محاسبات انجام شده توسط دانشمندان نشان داده است که شهابسنگ ایجاد کنندهی این حفره، تنها ۲ سانتیمتر قطر داشته است و نتوانسته برشیایی با اندازهی بیش از ۵۰ سانتیمتر ایجاد کند.
دانشمندان اذعان دارند که تجزیه و تحلیلهای انجام شده بر روی تصاویر یوتو-۲ را نمیتوان بدون داشتن نمونههای واقعی از برشیا تایید کرد. یوتو-۲ مجدداً یک حفرهی جدید را شناسایی کرده است که مادهی موجود درون آن میتواند پرسشهای زیادی در این زمینه را پاسخ دهد.