کشف هالهای گازی در اطراف کهکشان آندرومدا
مجله علمی ایلیاد - دانشمندان توانستهاند با استفاده از تلسکوپ هابل، از پوشش گازی اطراف کهکشان آندرومدا که نزدیکترین کهکشان به راهشیری است، نقشهبرداری کنند. آنها دریافتند که این هالهی گازی تقریباً نامرئی از جنس پلاسما حدود ۱.۳ میلیون سال نوری از آندرومدا فاصله دارد. فاصلهی آندرومدا از راهشیری در برخی جهات تنها ۲ میلیون سال نوری است.
دانشمندان دریافتند که هالهی گازی مذکور دارای یک ساختار لایهای است که از دو لایهی اصلی مجاور و مجزا تشکیل شده است. «سامانتا برک» از دانشگاه ییل بهعنوان همکار این تحقیق، میگوید: «درک هالههای عظیم گازی در اطراف کهکشانها از اهمیت بالایی برخوردار است. این مخازن گازی دربردارندهی سوخت لازم برای شکلگیری ستارهها در آینده هستند. شواهد متعددی در زمینهی تکامل گذشته و آیندهی کهکشان در این هالههای گازی وجود دارد و اکنون ما توانستهایم هالهی گازی اطراف نزدیکترین کهکشان به خودمان را با جزئیات دقیق مطالعه کنیم.»
دکتر «نیکولاس لنر» از دانشگاه نوتردام ایندیانا، میگوید: «ما دریافتهایم که لایهی گازی داخلی نیم میلیون سال نوری وسعت دارد و بسیار پیچیدهتر و پویاتر است. لایهی بیرونی آرامتر و داغتر است. احتمالاً این تفاوت به خاطر تاثیر ابرنواختر فعالی است که در دیسک کهکشان وجود دارد.» فعال بودن ابرنواختر را دانشمندان با کشف مقادیر بسیار زیاد عناصر سنگین در هالهی گازی اطراف آندرومدا دریافتهاند.
آندرومدا به نام «M31» نیز شناخته میشود و در واقع کهکشانی مارپیچ با اندازهای قابل مقایسه با کهکشان راهشیری است که حدود ۱ تریلیون ستاره را در بر گرفته است. فاصلهی دو و نیم میلیون سال نوری این کهکشان از ما باعث میشود، بتوانیم در آسمان پاییز آنرا ببینیم.
طی پروژهای بهنام «AMIGA»، دانشمندان به مطالعهی نورهای رسیده از ۴۳ اختروش در ماورای آندرومدا پرداختهاند. نحوهی دریافت نور از اطراف آندرومدا آنها را به کشف هالهی گازی نزدیک کرد. آنها با استفاده از توانایی منحصربهفرد هابل، توانستند نورهای ماورا بنفش رسیده از اختروشهای اطراف آندرومدا را با دقت مطالعه کنند. نور ماورا بنفش توسط اتمسفر زمین جذب میشود و میتوان آنرا بهوسیلهی تلسکوپهای زمینی نیز رصد کرد.
«کریستوفر هاوک» از دانشگاه نوتردام، میگوید: «قبلاً اطلاعات ما خیلی کم بود، زیرا فقط از ۶ اختروش در فاصلهی ۱ میلیون سال نوری از آندرومدا، نور دریافت میکردیم.» از آنجا که ما خودمان در کهکشان راهشیری هستیم، دانشمندان نمیتوانند به سادگی اثرات هالهی گازی اطراف خودمان را کشف کنند. با این حال، معتقدند که هالهی راهشیری نیز مانند آندرومدا است، زیرا این دو کهکشان نیز مشابه هستند.