آیا با یک بار ابتلا، ما در مقابل کووید۱۹ مصون میشویم؟
مجله علمی ایلیاد - برخی از بیماریها مانند سرخک، هر انسان را فقط یک بار مبتلا میکنند و تا آخر عمر سیستم ایمنی بدن در مقابل آنها مصون است. برخی دیگر از بیماریها مانند آنفلوآنزا اینگونه نیستند و واکسن آنرا باید به صورت سالانه تزریق کرد.
اینکه بدن ما در مقابل یک بیماری مصون میشود، معمولاً به پادتنهای موجود در بدن ارتباط دارد. این پادتنها در واقع پروتئینهایی هستند که برای مقابله با آلودگیها تولید میشوند و مهمترین سد دفاعی شناخته شدهی بدن هستند. پادتنها سلولهای مهاجم را احاطه کرده و از تجاوز آنها به سلولهای بدن و تکثیر خود جلوگیری میکنند. وقتی عامل بیماریزا از بدن خارج میشود، سطح وجود پادتن پایین میآید، ولی مقدار آن در حدی خواهد ماند که در صورت حملهی مجددِ عوامل بیماریزا، بتواند سریعتر واکنش دهد.
دکتر «مارک جنکینز» از دانشکدهی پزشکی مینهسوتا، میگوید: «بدن حملهی عوامل بیماریزا را فراموش نمیکند و اگر ما دوباره به یک بیماری مبتلا شویم یا به خاطر جهش یافتن عوامل بیماریزا است که شناسایی آنها توسط سیستم ایمنی مشکل میشود و یا خود سیستم ایمنی تصمیم میگیرد در مقابل برخی از بیماریها واکنش کمتری نشان دهد. بهعنوان مثال ویروس آنفلوآنزا میتواند به راحتی ژن خود را تغییر دهد، به نحوی که سیستم ایمنی بدن آنرا شناسایی نمیکند، ولی ویروس سرماخوردگی معمولی قدرت تغییر ژن بالایی ندارد، ولی خود سیستم ایمنی بدن تصمیم میگیرد تا پادتنهای زیادی برای مقابله با آن تولید نکند.»
برای بیماریهایی که هیچکدام از شرایط بالا را نداشته باشند، میزان مصون بودن بدن در مقابل ابتلای مجدد به آنها طولانیتر خواهد بود. در مطالعات گذشته نشان داده شده است که ۵۰ سال طول میکشد تا نصف پادتن آبله مرغان در بدن انسان از بین برود.
محققین اعتقاد دارند که سیستم ایمنی بدن انسان به نحوی آموزش میبیند که عوامل بیماریزای خاصی را شناسایی کند. باکتریها و ویروسهایی که حالت متقارن دارند و الگوی خاصی از پروتئینها را بر روی سطح خود دارند، بیشتر مورد شناسایی قرار میگیرند. به نظر میرسد سیستم ایمنی بدن ما در مقابل عوامل بیماریزایی که حالت نامتقارن دارند، به خوبی آموزش نمیبیند.
در مورد کروناویروس ایجادکنندهی کووید-۱۹ دانشمندان هنوز اتفاق نظر ندارند که آیا مصونیت طولانی مدت ایجاد میشود و یا لازم است سالانه واکسن جدید آن به مردم تزریق شود. البته آنها اعتقاد دارند که سرعت انجام جهش ژنتیکی در کروناویروس جدید، به اندازهی ویروس آنفلوآنزا نیست و امیدوارند بتوانند در آینده بهطور کامل از شر این ویروس خلاص شوند.