کشف قدیمیترین رد پا، خارج از آفریقا
مجله علمی ایلیاد - دانشمندان قدیمیترین رد پا خارج از آفریقا را در شبه جزیرهی عربستان پیدا کردهاند. شبه جزیرهی عربستان، جایی است که به اعتقاد دانشمندان انسانها ابتدا از طریق آن آفریقا را ترک کردهاند و در بقیهی جاهای جهان سکنی گزیدهاند. محققین در کنار این رد پای پیش از تاریخ، نشانههایی از وجود فیل، کرگدن و شتر را نیز یافتهاند و بدین ترتیب تا حدود زیادی اکوسیستم آن برههی تاریخی را کشف کردهاند.
نتایج این مطالعهی هیجانانگیز در مجلهی Science Advances منتشر شده است. فسیل قدیمیترین رد پاهای خارج از آفریقا مربوط به انسانهای هوموساپین بوده و در صحرای نفاد عربستان سعودی کشف شده و تیمی از موسسهی ماکس پلانک بر روی آن تحقیقات جامعی انجام داده است. به طور کل، ۳۷۶ رد پا شامل ۷ رد پا متعلق به انسانها، ۴۴ رد پای فیل و ۱۰۷ رد پای شتر در این مکان پیدا شده است. عمر تقریبی این رد پاها به ۱۲۰،۰۰۰ سال پیش بازمیگردد که میتوان آنها را قدیمیترین رد پاهای خارج از آفریقا محسوب کرد.
دکتر «متیو استوارت» به عنوان سرپرست این تحقیقات، میگوید: «ما با دلایل متعددی ادعا میکنیم که این رد پاها متعلق به هوموساپینها و قدیمیترین رد پاهای خارج از آفریقا هستند. ما میدانیم که انسانها حدود ۱۲۰،۰۰۰ سال پیش آفریقا را ترک کردهاند و نئاندرتالها تا زمانی که شرایط آب و هوایی خنکتری طی هزاران سال بعد ایجاد شده در این مناطق حضور نداشتهاند. بنابراین رد پاها متعلق به هوموساپینهاست.»
باید در نظر داشت که مهاجرت انسانها به خارج از آفریقا، بسیار پیچیده و طی چندین موج اتفاق افتاده است و در هر موج مسیرهای مختلفی انتخاب شده است. برخی از موجهای مهاجرتی به بنبست خورده و متوقف شدهاند. نئاندرتالها و دیگر گونههای انسانی قبل از هوموساپینها تصمیم به مهاجرت از آفریقا گرفتهاند، ولی متاسفانه اکثریت این رخدادها را نمیتوان با فسیلها و دیگر شواهد زمینشناسی اثبات کرد. بنابراین کشف این رد پاهای جدید نمونهی نادر و با اهمیتی از تاریخچهی انسانی به حساب میآید.
دکتر استوارت میگوید: «این مطالعه منحصر به فرد است، زیرا هر چند ابزارهای سنگی و فسیلهای دیگر اطلاعات خوبی دربارهی تاریخ زندگی انسانها بر روی زمین ارائه میکنند، ولی مطالعهی رد پای انسانها میتواند اطلاعات بیشتر و باکیفیتتری را برای دانشمندان فراهم کند.»
صحرای عربستان دورههای مختلفی از سرسبزی را به خود دیده که یکی از آنها، ۱۲۰،۰۰۰ سال پیش بوده است. در آن دوران شرایط آب و هوایی زمین به طور کل مرطوب و بارانی بوده است. مکانی که رد پاها در آنجا یافت شدهاند، در گذشته برکه بوده و به اعتقاد دانشمندان مکانی بوده که مسافران برای تجدید قوا از آن بهره میبردهاند.