ساخت پوششی کاربردی با الهام از مگس
مجله علمی ایلیاد - دانشمندانی از روسیه و سوئیس توانستهاند ساختارهای ریز پوشانندهی قرنیهی چشم مگسهای میوه را با دقت بالایی مورد بررسی قرار دهند. با بررسی این پوشش، آنها توانستند به روشی مقرون به صرفه و ساده پوشش نانو قابل تجزیهای تولید کنند که هم خاصیت ضدمیکروبی داشته باشد، هم ضدانعکاس باشد و هم بتواند خودش را تمیز کنند. این پوشش محافظ احتمالاً میتواند کاربردهای متنوعی داشته باشد که از آن جمله میتوان به پزشکی، الکترونیک، صنعت خودرو و صنعت نساجی اشاره کرد. نتایج این مطالعه، در مجلهی Nature منتشر شده است.
پوشش موجود بر روی قرنیهی چشم مگس میوه، برای محافظت از چشم حشره در برابر ذرات بسیار ریز و همچنین جلوگیری از انعکاس نور به صورت طبیعی طراحی شده است. ساخت چنین پوششی میتواند تقاضاهای زیادی را پاسخ دهد. از آن میتواند بر روی سطوح مختلف و جهت جلوگیری از انعکاس نور، ضدمیکروب شدن سطح و تمیز شدن خودکار آن استفاده کرد.
تمیز شدن خودکار پوشش یکی از کاربردهایی است که برای لنزهای دید در شب بسیار گرانقیمت، میتواند اهمیت بالایی داشته باشد. پوششهای ضدانعکاسی که در حال حاضر در بازار وجود دارند، با روشهای سخت و گرانقیمت تهیه شدهاند. از آنها برای صفحه نمایش کامپیوتر، عینک و نقاشی موزهها استفاده میشود.
«ولادیمیر کاتانایف» بهعنوان سرپرست این تحقیق، میگوید: «ما میتوانیم این پوشش را در حجم مورد نیاز با هزینهای پایین و بدون مصرف زیاد انرژی و حتی داشتن محدودیت مواد شیمیایی و پرینت لیزری تولید کنیم. از این ماده میتوان در صنعت نساجی برای تولید پارچههای که از هر جهت به رنگی خاص دیده میشوند، استفاده کرد.»
محققین با استفاده از مهندسی معکوس و مستقیم و بر اساس پوشش چشم مگسهای میوه توانستند با روش مهندسی زیستی این پوشش را تهیه کنند. در ابتدا آنها پوشش چشم مگس را به بخشهای مختلف آن تفکیک کردند و مواد خاصی از آنرا در دمای اتاق بر روی سطوح پلاستیکی و شیشهای پوشاندند. آنها اذعان دارند که انواع دیگر ماده نیز این قابلیت را دارند تا به وسیلهی این ماده پوشش داده شوند. آنها با تغییرات ژنتیکی و تعویض ترکیبات مواد موجود در پوشش چشم مگس، توانستند پوشش کاملاً متفاوتی تولید کنند.
ولادیمیر کاتانایف ۱۰ سال پیش، مطالعه بر روی چشم مگس را شروع کرده بود. وی توانست به کمک همکارانش اولین اطلاعات مهم را با استفاده از میکروسکوپ اتمی بهدست آورد. آنها در مرحلهی بعد دریافتند که سطح چشم مگس صاف نیست، بلکه پوشیده از برآمدگیهایی در مقیاس نانو است. این ساختار برای چشم مگس خاصیت ضدانعکاسی دارد و به این ترتیب، در تاریکی قدرت پذیرش نور بهتری دارد.