چرا این منظومه‌ی فراخورشیدی عجیب است؟
چرا این منظومه‌ی فراخورشیدی عجیب است؟
مجله علمی ایلیاد - ستاره‌شناسان منظومه‌ای با چند سیاره‌ی جدید کشف کرده‌اند که حول ستاره‌ای عجیب و غریب از نظر جهت گردش در حال دوران هستند. به طور کل اینگونه تصور می‌شود که هر ستاره‌ای با سیاره‌های اطراف خود در یک جهت دوران می‌کنند. دلیل این تصور به این واقعیت برمی‌گردد که همه‌ی سیستم از یک ابر مولکولی در حال دوران تشکیل شده‌اند و قاعدتاً باید در یک جهت دوران کنند.
این سامانه‌ی سیاره‌ای جدید در فاصله‌ی ۸۹۷ سال نوری از زمین کشف شده که در آن ستاره‌ی مرکزی برخلاف جهت دوران سیاره‌ها دوران می‌کند. کشف این منظومه در مجله‌ی arXiv گزارش شده است. البته گردش متضاد ستاره‌ی مرکزی با سیاره‌های اطراف آن کاملاً منحصربهفرد نیست، ولی این سیستم جدید خوصیات دیگری نیز دارد که آن را منحصربهفرد می‌کند.
منظومه‌ی «K2-290» دارای سه ستاره است که دو سیاره در اطراف ستاره‌ی اصلی آن که «K2-290 A» نام دارد در حال دوران هستند. اولین چیزی که در مورد این سیستم منحصربهفرد است محور ستاره‌ی اصلی است که ۱۲۴ درجه کج است و در واقع خلاف جهت گردش سیاره‌های اطراف خود دوران می‌کند. مورد عجیب دیگر این است که این ستاره در خلاف جهت هر دو سیاره‌ی اطراف خود دوران می‌کند، در حالی که هر دو سیاره در یک صفحه دوران می‌کنند و می‌توان با این وضعیت گفت که جهت خلاف حرکت ستاره‌ی مرکزی با سیاره‌ها عجیب و غریب‌تر از دیگر موارد این‌چنینی است.
برای مقایسه بد نیست بدانید در منظومه‌ی شمسی جهت دوران خورشید ۶ درجه نسبت به صفحه‌ی دوران سیاره‌ها کج است و سیاره‌های اطراف آن همگی در یک جهت دوران می‌کنند.
«جاشوا وین» از دانشگاه پرینستون به‌عنوان همکار این تحقیق، می‌گوید: «این منظومه اولین منظومه‌ای نیست که سیاره‌ها بر خلاف جهت ستاره‌ی مرکزی آن دوران می‌کنند و اولین منظومه‌ی این‌چنینی ۱۰ سال پیش شناسایی شده بود. با این حال چنین ناهمراستایی که در این سیستم وجود دارد، منحصربهفرد است و دلیل این ناهمراستایی نیز متفاوت از موارد دیگر است.»
معمولاً اینگونه تصور می‌شود که ستاره‌ها و دیسک سیاره‌ای اطراف آن‌ها از ابتدا به صورت همراستا هستند و استوای ستاره موازی صفحه‌ی دیسک اطراف آن است و زمانی که ناهمراستایی بین این دو وجود داشته باشد، این‌چنین فرض می‌شود که رخدادی در زمان شکل‌گیری ستاره رخ داده که باعث این ناهمراستایی شده است، ولی در مورد این سیستم جدید از آنجا که هر دو سیاره در یک صفحه قرار دارند، می‌توان این توضیح را مطرح کرد که رخداد مورد اشاره برای ستاره رخ نداده، بلکه اتفاقی برای دیسک سیاره‌ای رخ داده است.
نظریه‌ی دیگری که دانشمندان برای این منظومه پیشنهاد داده‌اند، این است که دو ستاره‌ی دیگر این سیستم باعث بروز این ناهمراستایی شدید شده‌اند، زیرا حداقل یکی از آن‌ها کشش گرانشی کافی برای تحت تاثیر قرار دادن دیسک سیاره‌ای را دارد.