موردی جالب دربارهی اولین سیاهچالهی کشف شده توسط انسان
مجله علمی ایلیاد - «Cygnus X-1» نام اولین جرم آسمانی است که بهعنوان یک سیاهچاله شناخته شد. این سیاهچاله منبع عظیمی از اشعههای ایکس قدرتمند است و در سال ۱۹۶۴ توسط دانشمندان شناسایی شد. ۱۰ سال بعد از شناسایی این منبع اشعه ایکس، «استفن هاوکینگ» ادعا کرد که این جرم آسمانی در واقع سیاهچاله است. ۱۶ سال پس از این ادعا، محققین توانستند آنرا اثبات کنند.
پروفسور «ایلیا مندل» از دانشگاه موناش توانست به کمک تجهیزات دقیق، حرکات Cygnus X-1 نسبت به کهکشانهای دوردست را اندازهگیری کند. وی و همکارانش نتایج مطالعات خود را در مجلهی Science گزارش کردهاند. آنها با اندازهگیریهای جدید خود دریافتهاند که سیاهچالهی Cygnus X-1 حدود ۷،۱۰۰ سال نوری از زمین فاصله دارد که بیشتر از تخمینهای گذشته است.
پروفسور مندل میگوید: «سیاهچالهی موجود در مرکز سیستم Cygnus X-1 در ابتدا زندگی خود را بهعنوان ستارهای با اندازهی ۶۰ برابری خورشید شروع کرده است و سپس هزاران سال پیش متلاشی شده است. این ستاره هر ۵.۵ روز یک بار به دور ستارهی جفت خود میچرخیده است. فاصلهی آن تا ستارهی جفت خود حدود یک پنجم فاصلهی خورشید از زمین بوده است.»
با استفاده از اندازهگیریهایی که اخیراً انجام شده، محققین دریافتهاند که Cygnus X-1 حدود ۲۱ برابر جرم خورشید جرم دارد و در واقع میتوان گفت این تخمین ۴۰ درصد بیشتر از تخمینهای قبلی در این زمینه است. هر چند جرم این سیاهچاله نسبت به سیاهچالههای کلانجرم موجود در مرکز کهکشانها خیلی کم است، ولی این سیاهچاله را میتوان بزرگترین سیاهچالهی حاصل شده از مرگ ستارگان در کهکشان راهشیری دانست.
اگرچه ستارههای بزرگتر با جرمهایی بالغ بر ۱۰۰ برابر خورشید نیز در کهکشان راهشیری وجود دارند، ولی فعالیت بیش از حد آنها باعث شده بخش زیادی از جرم آنها قبل از مرگ از دست برود. پس از اتفاقاتی که برای این ستارهها میافتد، در زمان مرگ، سیاهچالههایی که از آنها بر جای میماند، بین ۲ تا ۱۶ برابر خورشید جرم دارند.
به صورت نظری ما باید بتوانیم بقایای یک سیستم سه ستارهای را با سیاهچالهی بسیار بزرگ پیدا کنیم، زیرا سیاهچاله میتواند ستارهی سوم را در خود ادغام کند. البته باید در نظر داشت که شکلگیری چنین سیاهچالههایی با مدارات کاملاً دایرهای مشابه Cygnus X-1 غیرممکن به نظر میرسد.