راز طوفان‌های فضایی در یونوسفر زمین
راز طوفان‌های فضایی در یونوسفر زمین
مجله علمی ایلیاد - طوفان‌هایی که در اتمسفر پایینی زمین رخ می‌دهند، کاملاً شناخته شده هستند؛ ولی بروز اختلالات مشابه طوفان در اتمسفرهای بالایی زمین تا کنون شناسایی نشده بود.
پروفسور «مایک لاکوود» از دانشگاه ردینگ، می‌گوید: «تا کنون بروز طوفان در پلاسمای فضایی شناخته شده نبود و اینکه ما توانسته‌ایم با رصدهایی که انجام داده‌ایم این موضوع را اثبات کنیم از اهمیت بالایی برخوردار است. طوفان‌های گرمسیری معمولاً دارای انرژی زیادی هستند و احتمالاً طوفان‌های فضایی به‌وسیله‌ی انتقال سریع و زیاد انرژی بادهای خورشیدی و ذرات باردار وارد شده به اتمسفرهای بالایی زمین، ایجاد می شوند. پلاسما و میدان مغناطیسی موجود در اتمسفر سیاره‌ها در کل کیهان وجود دارد و به همین دلیل پیش‌بینی می‌شود که طوفان‌ها پدیده‌های جهانی باشند و در سیارات دیگر نیز بوقوع بپیوندند.»
دکتر لاکوود و همکارانش این مطالعه را با آنالیز داده‌های جمع‌آوری شده توسط ماهواره‌های برنامه‌ی «DMSP» به سرانجام رسانده‌اند. آن‌ها پلاسمای سنگین ۱۰۰۰ کیلومتری را در یونوسفر و مگنتوسفر ناحیه‌ی نزدیک به قطب شمال شناسایی کردند. طوفان شناسایی شده در خلاف جهت حرکت عقربه‌های ساعت در حال چرخش بوده است و دارای چندین بازوی مارپیچ است و حدود ۸ ساعت طول کشیده و سپس از حرکت افتاده است.
پروفسور «ژانگ» از موسسه‌ی علوم فضایی دانشگاه شاندونگ، می‌گوید: «رصدهای ما نشان می‌دهد که طوفان‌های فضایی باعث تجمع سریع و زیاد انرژی در یونوسفر نواحی قطبی می‌شوند و به همین خاطر نمی‌توان فعالیت‌های ژئومغناطیسی کنونی را نشانه‌ی بروز رویدادی خاص دانست. این مطالعه نشان می‌دهد که هنوز هم اختلالات ژئومغناطیسی شدید و محلی در برخی از نواحی اتمسفر وجود دارند که باعث تجمع انرژی به صورت محلی می‌شوند و این موارد با طوفان‌های فوق قدرتمند قابل مقایسه هستند.»
وی افزود: «درک ما با انجام این مطالعه نسبت به فرآیندهایی که در مگنتوسفر و یونوسفر رخ می‌دهند، بیشتر شده است. طوفان‌هایی که در فضا رخ می‌دهند باعث بروز اثرات آب‌وهوایی دیگری نیز می‌شوند که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به بیشتر شدن نیروی کششی اعمال شده بر روی ماهواره‌ها اشاره کرد. اختلال در امواج HF که در واقع امواج فرکانس بالای ارتباطات رادیویی هستند نیز از اثرات طوفان‌های فضایی است. مکان‌یاب‌های راداری، ماهواره‌ای و سیستم‌های ارتباطی ماهواره‌ای نیز در اثر طوفان‌های فضایی دچار اختلال می‌شوند.»
نتایج این مطالعه در مجله Nature Communications منتشر شده است.