چگونه مریخ لرزهها در مریخ شناسایی میشوند؟
مجله علمی ایلیاد - در تاریخهای ۷ و ۱۸ ماه مارس سال ۲۰۲۱ مریخنورد اینسایت ناسا مریخلرزههایی را ثبت کرده است که بزرگای آنها به ترتیب ۳.۳ و ۳.۱ بوده است. این وقایع نشان میدهند که حداقل در مناطقی که مریخلرزهها رخ داده است، سطح مریخ از لحاظ سطحشناسی فعال است.
اینسایت اولین ماموریتی است که قرار است اعماق زیرسطحی مریخ را مورد مطالعه قرار دهد. بر روی این مریخنورد ابزاری نصب شده که به اختصار «SEIS» (Seismic Experiment for Interior Structure) نامیده میشود و عملکرد آن شناسایی لرزهها است. این ابزار حسگرهایی دارد که باد و فشار هوا را اندازهگیری میکند.
علاوه بر این حسگرها، اینسایت حسگر اندازهگیری میدان مغناطیسی و حسگر اندازهگیری جریان گرما نیز به همراه دارد و میتواند دمای لحظهای سیارهی سرخ را اندازهگیری کند. ابزار SEIS تا کنون ۵۰۰ مریخلرزه را شناسایی کرده است، ولی لرزههایی که در ماه مارس میلادی گذشته ثبت شدهاند، به خاطر واضح بودن سیگنالها جزء بهترین لرزههای ثبت شده بودهاند.
این لرزهها در منطقهای رخ دادهاند که «سربروس فوسا» نام دارد و لرزههای جدید نشان میدهند که مرکز فعالیتهای سطحشناسی بر روی مریخ همین منطقه است.
دکتر «تائیچی کاوامورا» از موسسهی فیزیک جهانی در پاریس، میگوید: «در طی ماموریت اینسایت ما دو نوع مریخلرزه تشخیص دادهایم. برخی از این لرزهها مشابه لرزههای روی ماه هستند و برخی از آنها مانند لرزههایی هستند که بر روی زمین رخ میدهند. لرزههایی که بر روی زمین رخ میدهند، دارای امواجی هستند که به صورت مستقیم به درون زمین حرکت میکنند، ولی لرزههایی که بر روی ماه اتفاق میافتند دارای امواج پراکنده هستند. اکنون دریافتهایم که مریخلرزهها در واقع چیزی مابین این دو نوع لرزه هستند. البته ۴ لرزهی بزرگی که در منطقهی سربروس فوسا رخ دادهاند، همگی از نوع مشابه زمین بودهاند.»
لرزههایی که اخیراً شناسایی شدهاند، تفاوت خاصی با لرزههایی که طی دو سال گذشته که معادل یک سال مریخی است، توسط اینسایت کشف شده بودند نیز دارند. آنها در تابستان شمال مریخ رخ دادهاند. دانشمندان پیشبینی میکنند که این زمان بهترین وقت برای شنیدن صدای لرزههای مریخی است، زیرا در این فصل بادهای مریخی آرامتر میشوند و مزاحم شنیدن صدای لرزهها نیستند. در فصل زمستان نیمکرهی شمالی مریخ دانشمندان نتوانستهاند هیچ سیگنال لرزه ای از اینسایت دریافت کنند.
دکتر «جان کلینتون» از موسسهی «ETH» زوریخ، میگوید: «اینکه پس از مدتها سر و صدای باد اجازه میدهد صدای لرزههای مریخی را بشنویم، هیجانانگیز است. با تجاربی که در این مدت کسب کردهایم، اکنون آمادهایم مشخصات لرزهای مریخ را با دقت بیشتری کشف کنیم.»