آیا میتوان سرطان را کنترل کرد؟
مجله علمی ایلیاد - تیم تحقیقاتی مرکز RIKEN رخدادهای مولکولی تعیینکنندهی زنده بودن یا مرگ سلولهای سرطانی را کشف کردهاند. با کشف این موضوع، آنها دریافتهاند که مصرف کم برخی از پروتئینها از رشد سلولهای سرطانی جلوگیری میکنند. نتایج این یافتهها در مجلهی eLife منتشر شده است و در آن محققین احتمال درمان غذایی سرطان را مطرح کردهاند.
تومور در واقع گروهی از سلولهای سرطانی است که بهصورت غیرقابل کنترل تکثیر شدهاند. تومورها از یک سلول منفرد سرطانی شده نشات میگیرند. یک سلول زمانی سرطانی میشود که ژن تکثیرکنندهی آن بیش از حد فعال شود. از آنجا که این ژنها که «آنکوژن» نامیده میشوند، باعث مرگ سلول نیز میشوند، فعال شدن آنها برای سرطانی شدن سلول کافی نیست. این پدیده در حقیقت مکانیسمی است که از سرطانی شدن آسان سلولها جلوگیری میکند. برای اینکه یک سلول سرطانی شود، آنکوژنهای متعدد دیگر و همچنین ژنهای متوقف کنندهی سرطان نیز باید طی یک فرآیند چند مرحلهای فعال شوند. جزئیات این فرآیند موضوع مطالعهی جدید دانشمندان است.
این تیم تحقیقاتی بینالمللی به رهبری پروفسور «سا کان یو» از مرکز RIKEN بر روی آنکوژن Src تمرکز کردهاند و تکثیر سلولی و مرگ سلولی در مگس میوه را مورد بررسی قرار دادهاند. آنها دریافتند که Src باعث مرگ سلولی در نتیجهی تکثیر سلولی نمیشود، بلکه هر دوی فرآیندها را به صورت مستقل و همزمان تحریک میکند. محققین با جلوگیری از عملکرد ژنهای خاص توانستند ژنهای درگیر در تکثیر «p38» و مرگ سلول «JNK» را شناسایی کنند. آنها در مرحلهی بعد ژن فعالکنندهی این دو ژن را نیز کشف کردند.
یکی از راههای اصلی برای مقابله با سرطان، جلوگیری از تکثیر سلولها است و نه کشتن سلولهای سرطانی. برای انجام این کار باید بازیگرهای مولکولی که در این فرآیند نقش دارند، شناخته شوند. زمانی که این تیم تحقیقاتی به وجود p38 پی بردند یک قدم به این هدف نزدیک شدند. آنها دریافتند که فعال شدن این ژن را میتوان با مواد مغذی موجود در رژیم غذایی کنترل کرد. برای بررسی این نظریه، دانشمندان ارتباط بین تغذیه و تکثیر سلولها در لارو مگس را مورد بررسی قرار دادند. آنها دریافتند که کاهش میزان آمینواسید در رژیم غذایی در فعالیت p38 موثر است.
البته دانشمندان اذعان دارند که این یافته برای مگس صدق میکند و معلوم نیست بتوان آنرا به انسان نیز تعمیم داد. با این حال از آنجایی که برخی از فرآیندهای سرطانی شدن در مگسها و پستانداران مشابه هستند، میتوان امیدوار بود که یافتهی جدید در مورد انسانها نیز صدق کند و شاید بتوان روزی سرطان را با رژیم غذایی کنترل کرد.