چگونه هپاتیت ویروسی را تشخیص دهیم؟

مجله‌ی آموزش ایلیاد - هپاتیت ویروسی نوعی بیماری کبدی است که می‌تواند توسط چندین ویروس مختلف ایجاد شود. شایع‌ترین انواع هپاتیت ویروسی، هپاتیت A،B و C است، اگرچه انواع دیگری نیز وجود دارد، مانند هپاتیت D و E. این ویروس‌ها ممکن است حاد باشند (اگر به سرعت از بدن ریشه کن شوند) یا مزمن باشند (اگر ویروس برای مدت طولانی در فرد آلوده باقی می‌ماند). افراد مبتلا به هپاتیت ویروسی ممکن است علائمی داشته باشند یا نداشته باشند، بنابراین آزمایش خون مطمئن‌ترین روش تشخیص است.

 

علائم هپاتیت حاد معمولاً به طور ناگهانی شروع می‌شود و در طی چند روز به تدریج بدتر می‌شود. اگر علائم زیر را دارید، بلافاصله به پزشک مراجعه کنید:
•    خستگی
•    تب
•    حالت تهوع و یا استفراغ
•    کهیر یا خارش پوست
•    درد شکم
•    ادرار تیره
•    مدفوع رنگ پریده
•    درد مفصل
•    زردی
•    خارش

 

افراد مبتلا به هپاتیت B و C مزمن معمولاً هیچ علائمی را تجربه نمی‌کنند، که تشخیص این شرایط را بسیار دشوار می‌کند. اگر فکر می‌کنید در معرض هپاتیت ویروسی قرار گرفته‌اید، حتی اگر احساس خوبی دارید باید برای آزمایش به پزشک مراجعه کنید.

 

برای بیمارانی که علائم هپاتیت مزمن را تجربه می‌کنند، خستگی شایع‌ترین علامت است. اگر خستگی مزمن دارید، این علامت را نادیده نگیرید. برای بررسی خون به پزشک خود مراجعه کنید تا علت وجود هپاتیت ویروسی را دریابید.
•    از آنجا که خستگی مزمن می‌تواند ناشی از بسیاری از شرایط دیگر باشد و گاهی اوقات از عوارض جانبی یک زندگی پرمشغله است، مردم همیشه آن را به عنوان علامت هپاتیت تشخیص نمی‌دهند. این می‌تواند منجر به تأخیر در تشخیص و در نهایت آسیب بیشتر به کبد شود.
•    بیماری مزمن کبدی می‌تواند منجر به سیروز کبدی و کارسینوم سلول‌های کبدی (سرطان کبد) شود. برای کنترل این آسیب شناسی‌ها ممکن است به پیوند کبد یا دارو نیاز داشته باشید.

 

هپاتیت ویروسی گاهی اوقات زمانی تشخیص داده می‌شود می‌شود که بیماران آزمایش‌های معمول دارند و آن آزمایش ها عملکرد غیر طبیعی کبد را نشان می‌دهد. اگر کار آزمایشگاهی انجام داده‌اید، با پزشک خود مشورت کنید تا بررسی کنید که آیا آزمایش‌های کبدی شما طبیعی است یا خیر.
•    اگر آزمایش‌های معمول شما غیرطبیعی باشد، به احتمال زیاد انجام آزمایش خون بیشتر به شما تجویز می‌شود تا مشخص شود آیا به هپاتیت ویروسی مبتلا هستید. یا خیر
•    اولین آزمایشی که انجام می‌شود اندازه‌گیری AST و ALT است، اگر این آنزیم‌ها بالا برود، احتمالاً به هپاتیت مبتلا هستید. با این حال، علل احتمالی دیگری مانند اعتیاد به الکل و بیماری مثانه صفرا نیز وجود دارد.

یک تست که معمولاً برای تشخیص هپاتیت استفاده می‌شود، آزمایش آنزیم کبدی است که به آن تست AST و ALT نیز می‌گویند. این یک آزمایش خون ساده است که سطح برخی از آنزیم‌های کبدی را در خون افزایش می‌دهد. سطح بالا نشان دهنده آسیب کبدی است که اغلب به علت هپاتیت ویروسی ایجاد می‌شود.
•    آسیب کبدی ممکن است دلایل دیگری نیز داشته باشد، بنابراین افزایش آنزیم‌های کبدی همیشه نشان دهنده تشخیص هپاتیت ویروسی نیست.
•    افراد مبتلا به هپاتیت حاد به احتمال زیاد سطح آنزیمی بسیار بالایی دارند که در مدت زمان کوتاهی به حد طبیعی کاهش می‌یابد، در حالی که در افراد مبتلا به هپاتیت مزمن احتمالاً سطح آنزیمی کمی افزایش یافته است که برای مدت طولانی افزایش می‌یابد.

 

آزمایش آنتی بادی ویروسی آزمایش خون دیگری است که معمولاً برای تشخیص هپاتیت ویروسی استفاده می‌شود. آنتی بادی‌هایی را که گلبول‌های سفید خون بدن برای مقابله با ویروس تولید کرده است، شناسایی می‌کند.
•    در بیماران مبتلا به هپاتیت حاد، حتی پس از از بین بردن ویروس توسط بدن، آنتی بادی‌های ویروسی هنوز قابل تشخیص هستند.
•    بیمارانی که علیه هپاتیت A یا B واکسینه شده‌اند، آنتی بادی در خون دارند، اما این به معنای وجود ویروس نیست.
•    تا پایان عمر بیمار، اگر آنها از نظر آنتی بادی ویروسی آزمایش شوند و واکسیناسیون هپاتیت انجام داده باشند، آزمایش نشان دهنده مثبت بودن آنتی ژن سطح، به ویژه با واکسیناسیون هپاتیت B است.

 

اگر آزمایش خون شما برای آنتی بادی‌های هپاتیت ویروسی مثبت باشد، ممکن است پزشک بخواهد به دنبال شواهدی از پروتئین‌های ویروسی و یا مواد ژنتیکی در خون شما باشد. وقتی این موارد به همراه آنتی بادی وجود داشته باشد، نشان می‌دهد که بدن بیمار قادر به مقابله با ویروس نبوده است، این ممکن است نشان دهنده تشخیص هپاتیت مزمن باشد.
•    اگر آزمایش آنتی بادی شما مثبت بود، اما شواهدی از پروتئین‌های ویروسی یا مواد ژنتیکی وجود ندارد، این بدان معنی است که بدن شما ویروس را با موفقیت ریشه کن کرده است.

 

هپاتیت ویروسی را گاهی اوقات می‌توان با شرایطی که مجاری صفراوی را مسدود می‌کند، مانند سنگ صفرا یا سرطان کیسه صفرا اشتباه گرفت. حتی الکلی‌ها نیز می‌توانند دارای آنزیم‌های غیرمعمولی باشند که احتمالاً لازم است رد شوند. پزشک شما ممکن است بخواهد سونوگرافی انجام دهد تا انسداد مجرای صفراوی به عنوان علت

علائم شما رد شود.

 

اگر آزمایش هپاتیت شما مثبت بوده است، ممکن است پزشک بخواهد آزمایشات بیشتری انجام دهد تا بفهمد این بیماری چقدر شدید است و نوع خاصی از هپاتیت را دارید. این به پزشک کمک می‌کند بهترین برنامه درمانی را برای شما پیشنهاد دهد.
•    یکی از این آزمایشات نمونه برداری از کبد است که با قرار دادن یک سوزن بلند و باریک از طریق پوست و داخل کبد انجام می‌شود. این آزمایش میزان آسیب کبدی ناشی از هپاتیت ویروسی را اندازه گیری می‌کند.
•    در صورت تشخیص هپاتیت C، ممکن است لازم باشد آزمایشات دیگری برای شناسایی ژنوتیپ ویروس انجام دهید. برخی از ژنوتیپ‌ها بیشتر از سایرین به درمان پاسخ می‌دهند، بنابراین دانستن نوع شما به پزشک کمک می‌کند تا یک برنامه درمانی مناسب ایجاد کند.

هپاتیت C نوعی هپاتیت ویروسی است که به طور معمول از طریق تماس خون منتقل می‌شود. افراد زیر در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به هپاتیت C هستند:
•    افرادی که پیوند اعضا یا انتقال خون انجام داده اند
•    افرادی که از داروهای داخل وریدی استفاده کرده اند
•    افرادی که دیالیز کلیه داشته اند
•    افرادی که HIV دارند
•    افرادی که زندانی شده اند
•    افرادی که با سوزن‌های کثیف خال کوبی یا سوراخ کرده اند
•    افرادی که قبل از سال ۱۹۸۷ برای مشکلات لخته شدن محصولات خون تحت درمان قرار گرفتند
•    افرادی که از مادران مبتلا به هپاتیت C متولد شده اند
•    افرادی که در معرض خون فردی با هپاتیت C قرار گرفته اند

 

مانند هپاتیت C، هپاتیت B از طریق تماس با مایعات بدن فردی که ویروس دارد منتقل می‌شود. افراد زیر در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به هپاتیت B هستند:
•    افرادی که قبل از سال 1972 تزریق خون کرده یا محصول خون دیگری دریافت کرده اند
•    افرادی که تاتو یا سوراخ کرده اند (در صورت استفاده از سوزن آلوده)
•    افرادی که از داروهای داخل وریدی استفاده کرده اند
•    افرادی که با افرادی که به هپاتیت B مبتلا هستند زندگی می‌کنند
•    افرادی که چندین شریک جنسی داشته اند
•    مردانی که با مردان دیگر رابطه جنسی برقرار می‌کنند
•    افرادی که به مناطقی که هپاتیت B بومی است مراجعه کرده اند
•    افرادی که از مادری مبتلا به هپاتیت B متولد شده اند
•    افرادی که در زمینه بهداشت و درمان کار می‌کنند

برخلاف هپاتیت B و C، هپاتیت A از طریق مدفوع منتقل می‌شود. افرادی که هرکدام از موارد زیر را انجام می‌دهند در معرض خطر ابتلا به هپاتیت A قرار دارند:
•    آب آلوده بنوشید
•    صدف خام را که از آب آلوده به دست می‌آید بخورید
•    غذایی را بخورید که به روش غیر بهداشتی توسط فرد آلوده اداره می‌شود
•    با مدفوع یک فرد آلوده تماس بگیرید

 

مجله‌ی آموزش ایلیاد