آیا زمین برای حیوانات جای ناامنی شده است؟

مجله علمی ایلیاد - تغییرات اقلیمی تنها برای انسان‌ها مشکل محسوب نمی‌شود، بلکه حیوانات نیز باید خود را با آن وفق دهند. برخی از حیوانات خون گرم به خاطر سازگار شدن با تغییرات اقلیمی دچار تغییر شکل شده‌ و دارای پوزه‌، پا و گوش‌های بزرگ‌تری شده‌اند. آن‌ها با ایجاد این نوع تغییرات بهتر می‌توانند دمای بدن خود را در این سیاره‌ی در حال گرم شدن کنترل کنند. دانشمندان دانشگاه دیکین استرالیا بخشی از این تغییرات رخ داده در حیوانات را در مجله‌ی Trends in Ecology and Evolution شرح داده‌اند.

همیشه این پرسش‌ها وجود داشته است که آیا انسان‌ها می‌توانند با تغییرات اقلیمی مقابله کنند؟ چه تکنولوژی‌هایی می‌توانند در حل این مساله کمک‌کننده باشند؟ مدت‌های مدیدی است که می‌دانیم حیوانات در حال سازگار شدن با این تغییرات هستند. تغییراتی که حیوانات طی مدت زمانی کم دچار آن شده‌اند، در بازه‌ی زمانی بسیار کوتاهی رخ داده و نمی‌تواند یک فرگشت مرسوم نامیده شود. در واقع تغییرات اقلیمی که انسان‌ها باعث آن شده‌اند فشار زیادی به حیوانات وارد آورده است و برخی حیوانات توانسته‌اند با آن سازگار شوند، ولی برخی از حیوانات نیز نتوانسته‌اند خود را با آن سازگار کنند و در خطر نابودی هستند.

به گفته‌ی دانشمندان، تغییرات اقلیمی یک پدیده‌ی پیچیده و چندوجهی است که به صورت پیشرونده رخ می‌دهد و به همین دلیل نمی‌توان گفت کدام بخش از این پدیده باعث ایجاد تغییرات ظاهری در حیوانات می‌شود. تغییرات ظاهری در حیوانات در مناطق جغرافیایی متعدد و در بین گونه‌های حیوانی مختلفی رخ داده است، بنابراین نمی‌توان دلیل اصلی این تغییرات را با اطمینان عنوان کرد.

تغییرات جدی در ظاهر معمولاً برای پرندگان رخ داده است. گونه‌های مختلفی از طوطی‌های استرالیایی از سال ۱۸۷۱ تا کنون به میزان ۴ تا ۱۰ درصد دچار افزایش اندازه‌ی نوک خود شده‌اند. این میزان افزایش کاملاً با میزان افزایش دمای تابستان این مناطق همخوانی دارد. در آمریکای شمالی نیز در برخی از گونه‌های پرندگان، افزایش اندازه‌ی منقار مشاهده شده است. البته این نوع تغییرات در پستانداران نیز مشاهده شده است. به عنوان مثال در برخی از گونه‌های موش‌های این مناطق افزایش اندازه‌ی دُم مشاهده شده است. در برخی از گونه‌های موش‌ها علاوه بر افزایش اندازه‌ی دُم، افزایش اندازه‌ی پا نیز مشاهده شده است.

البته افزایش مشاهده شده در اندام حیوانات ذکر شده کم بوده است و تنها به حدود ۱۰ درصد می‌رسد و به احتمال زیاد در آینده‌ی نزدیک این افزایش اندازه، به میزان محسوسی نمی‌رسد. با این حال به نظر می‌رسد در سال‌های آینده باید شاهد افزایش اندازه‌ی اندام‌هایی مانند گوش حیوانات نیز باشیم.

دانشمندان اذعان دارند که تغییر شکل حیوانات و سازگارتر شدن آن‌ها با تغییرات اقلیمی به معنی مشکل نبودن شرایط اقلیمی برای حیوانات نیست، بلکه نشان‌دهنده‌ی این واقعیت است که حیوانات تلاش می‌کنند تا در این شرایط فقط زنده بمانند.