آیا مریخ جایی مناسب برای زندگیست؟

مجله علمی ایلیاد - بر اساس مطالعه‌ی جدیدی که دانشمندان دانشگاه وایشنگتن انجام داده‌اند، اندازه‌ی مریخ به قدری کوچک است که قابلیت سکونت روی آن‌را محدود می‌کند. دانشمندان این نظریه را مطرح کرده‌اند که سرنوشت مریخ از ابتدا بر روی عدم سکونت مقرر شده است. آن‌ها می‌گویند برای اینکه یک سیاره‌ی سنگی قابلیت سکونت داشته باشد، باید حداقلی از اندازه را داشته باشد تا بتواند آب کافی برای حیات را روی خود حفظ کند.

دانشمندان دانشگاه وایشنگتن با استفاده از ایزوتوپ پایدار پتاسیوم توانسته‌اند وجود، توزیع و فراوانی عناصر فرار بر روی سیارات مختلف را تخمین بزنند. آن‌ها از پتاسیوم به‌عنوان یک ردیاب استفاده کرده‌اند که می‌تواند عناصر فرارتری مانند آب را ردیابی کند. این روش نسبتاً جدید است و به کمک آن می‌توان وجود عناصر فرارتر را در گذشته‌ی سیارات کشف کرد.

محققین از ۲۰ شهاب سنگ مریخی استفاده کرده‌اند و میزان وجود ایزوتوپ‌های پتاسیوم درون آن‌ها را محاسبه کرده‌اند. آن‌ها دریافته‌اند که مریخ نسبت به زمین پتاسیوم و عناصر فرارتر بیشتری را در طول دوران شکل‌گیری خود از دست داده است. البته آن‌ها می‌گویند این عناصر فرارتر بر روی مریخ بیشتر از ماه و سیارک وستا که بسیار کوچک‌تر از مریخ هستند وجود دارند. به این ترتیب محققین توانسته‌اند رابطه‌ی مستقیمی بین اندازه‌ی جرم آسمانی و وجود مواد فرار بر روی آن پیدا کنند. اینکه چرا بر روی سیارات و اجرام آسمانی کوچک‌تر عناصر فرار کمتری یافته می‌شود، مدت‌ها مورد پرسش دانشمندان بوده است.

کشف اینکه میزان وجود عناصر فرار بر روی یک جرم آسمانی با گرانش آن ارتباط مسقیم دارد، یک کشف جدید محسوب می‌شود و به کمک آن می‌توان دریافت که این اجرام چه زمانی مواد فرار را به خود جذب کرده‌اند و چه زمانی آن‌ها را از دست داده‌اند.

سنگ‌های مریخی در حال حاضر تنها نمونه‌هایی هستند که بر اساس آن‌ها می‌توان ترکیبات شیمیایی سطح مریخ را سنجید. سنگ‌های مریخی دارای طول عمرهای بین صدها میلیون تا ۴ میلیارد سال هستند و می‌توان به کمک آن‌ها تاریخچه‌ی مواد فرار بر روی مریخ را پیدا کرد.

بر اساس اندازه‌گیری وجود عناصر فرار مانند پتاسیوم، می‌توان میزان از دست رفتن دیگر عناصر فرار بر روی مریخ را نیز حدس زد و آن‌را با دیگر سیارات منظومه‌ی شمسی مقایسه کرد.

شکی وجود ندارد که زمانی در گذشته بر روی سطح مریخ آب وجود داشته است، ولی اینکه میزان آب روی مریخ چقدر بوده به صورت دقیق مشخص نیست. مدل‌های کامپیوتری متعددی وجود دارند که میزان آب روی مریخ را تخمین می‌زنند و در بعضی از آن‌ها مریخ طی زمان‌های گذشته در برخی مواقع حتی پرآب‌تر از زمین بوده است. البته این موضوع چیزی نیست که دانشمندان بتوانند آن‌را باور کنند.