چند باور اشتباه درباره کلسترول
مجله علمی ایلیاد - از بین همهی ترکیباتی که در بدن انسان وجود دارند، کلسترول شناخته شدهترین آنها است. اطلاعات ناقص زیادی حول این مادهی چرب وجود دارد و در این مقاله سعی بر این است اطلاعات به صورت کامل در اختیار شما قرار گیرد.
کلسترول یکی از ترکیبات ضروری در غشای سلولی حیوانات است و به همین خاطر است که توسط سلولها ساخته میشود. بنابراین هر چند کلسترول نام بدی دارد، ولی برای حیات ضروری است. با این حال زمانی که سطح کلسترول در خون بالا رود، خطر بروز بیماریهای قلبی و عروقی افزایش پیدا میکند، زیرا کلسترول در کنار چربی و کلسیوم میتواند در دیوارههای عروق گرفتگی ایجاد کند و طی گذر زمان باعث باریک شدن مسیر جریان خون شود که این باریک شدن سکتههای مغزی و قلبی را در پی دارد.
در آمریکا بر اساس دادههای مرکز کنترل و پیشگیری از بیماریها، تا سال ۲۰۱۶ بیش از ۱۲ درصد افراد بیست ساله و بالاتر مشکل بالا بودن سطح کلسترول در خون خود را داشتهاند. سازمان بهداشت جهانی نیز تخمین زده است که بالا بودن کلسترول خون سالانه باعث مرگ ۲.۶ میلیون نفر در سراسر جهان میشود.
علیرغم اینکه مردم شناخت زیادی از کلسترول دارند، ولی باز هم اطلاعات اشتباهی در مورد آن به وفور وجود دارد. در زیر به برخی از این موارد اشاره میشود:
۱. همهی کلسترولها بد هستند
همانطور که اشاره شد، کلسترول ترکیبی حیاتی برای غشای سلولها است، ولی علاوه بر آن، برای تولید هورمونهای استروئید، ویتامین D و اسید صفرا نیز از اهمیت بالایی برخوردار هستند. بنابراین هر چند بالا بودن کلسترول به عنوان یک عامل خطر برای بروز بیماریها محسوب میشود، ولی باز هم زندگی بدون کلسترول امکانپذیر نیست.
فراتر از عملکرد کلسترول در بدن، نحوهی جابهجایی آن در بدن بر روی مضر بودن یا مفید بودن آن برای بدن اهمیت دارد. کلسترول معمولاً در بدن بهوسیلهی لیپوپروتئینها جابهجا میشود. لیپوپروتئینها موادی هستند که از چربی و پروتئین تشکیل شدهاند. لیپوپروتئینهای با چگالی پایین «LDL» کلسترول را از کبد به سلولها میبرند و در آنجا برای انجام فرآیندهای متعددی به استفاده میرسانند. مردم معمولاً LDL را کلسترول بد نیز مینامند؛ زیرا بالا بودن آن در جریان خون باعث افزایش خطر بروز بیماریهای قلب و عروق میشود. لیپوپروتئینهای با چگالی بالا «HDL» نیز معمولاً به نام کلسترول خوب شناخته میشوند و کلسترول اضافی را از سلولها به کبد برمیگردانند. به دلیل کم شدن کلسترول در بدن طی این فرآیند، احتمال بروز بیماریها کمتر میشود.
۲. وزن پایین نشان دهندهی پایین بودن کلسترول است
تعادل کلسترول در بدن تابعی از چیزی است که فرد میخورد و به ژنتیک وی نیز مرتبط است. بنابراین ممکن است بدن کسی از بدو تولد به صورتی باشد که نتواند پردازش کلسترول را به خوبی انجام دهد. در هر ۲۰۰ نفر یک نفر با این مشکل به دنیا میآید. وزن بدن تابعی از متابولیسم بدن است و تعادل بین کالریهای مصرفی و کالری دریافتی را نشان میدهد. بنابراین ممکن است کسی دارای وزن مناسب باشد، ولی سطح کلسترول خون وی در حد خطرناکی باشد. ممکن است کسی دچار افزایش وزن شدید باشد، ولی سطح کلسترول در خون وی مناسب باشد.
۳. بالا بودن سطح کلسترول علائم خاصی به همراه دارد
متخصصین باور دارند که در اغلب موارد، بالا بودن کلسترول علائم خاصی به همراه ندارد، بنابراین آنها پیشنهاد میدهند که همهی افراد به صورت دورهای کلسترول خون خود را چک کنند. ممکن است اولین علائمی که نشان دهندهی کلسترول باشند، در واقع با تاخیر خود را نشان داده باشند و به عنوان مثال باعث گرفتگی عروق خونی شود. این وضعیت میتواند با درد قفسهی سینه، حملهی قلبی و حتی مرگ ناگهانی همراه باشد.
۴. اگر کسی کلسترول بالایی مصرف کند، سطح کلسترول در خون وی بالا میرود
متخصصین اعتقاد دارند که میزان مصرف کلسترول الزاماً دارای ارتباط مستقیمی با سطح کلسترول خون نیست. در واقع خوردن شکر و یا کربوهیدراتهای دیگر، بیش از مصرف کلسترول باعث افزایش سطح کلسترول خون میشود. کسانی که علیرغم مصرف کلسترول بالا ورزش نیز میکنند با احتمال کمتری دچار سطوح بالایی از کلسترول میشوند.
۶. فقط مردها باید نگران سطح کلسترول خون خود باشند
این موضوع یک افسانهی قدیمی نادرست است. بین سالهای ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۸ تقریباً ۱۱ درصد مردم آمریکا دچار افزایش کلسترول خون بودهاند که عمومیت این موضوع در زنان ۱۲.۱ درصد و در مردان ۱۰.۵ درصد بوده است.