چه زمانی قارهها شکل گرفتهاند؟
مجله علمی ایلیاد - زمانی که سرزمینهای خاکی از طریق فرآیندهای دینامیکی مانند صفحات تکتونیکی بر روی زمین ایجاد شدند، تغییرات شگرف آغاز شد و مواد معدنی مورد نیاز و همچنین مواد مغذی به اقیانوسهای زمین اضافه شدند. نشانههای این مواد مغذی در سنگهای باستانی کشف شده است.
در تحقیقات گذشته از ایزوتوپهای «استرانسیوم» برای تعیین عمر سنگها و یا تعیین میزان مواد معدنی و مغذی در آنها استفاده میشد، ولی این محدودیت وجود داشت که این ایزوتوپها در سنگهایی که بالای ۳ میلیارد سال عمر داشتند به میزان ناچیزی وجود داشت و تحقیقات را با مشکل روبهرو میکرد.
اکنون زمینشناسان دانشگاه برگن، رویکرد جدیدی برای ردیابی اولین پیدایش سنگها بر روی پوستهی زمین به کار بردهاند. آنها از مادهی معدنی متفاوتی که «باریت» نامیده میشود، استفاده کردهاند.
باریت از ترکیب سولفاتهای تولید شده در آب اقیانوسها و باریوم موجود در اقیانوسها ایجاد میشود. این مادهی معدنی شواهد قوی از شیمی آب دریا را درون خود دارد و میتوان از آن برای بازسازی محیطزیست دوران باستان استفاده کرد.
تکهی باریتی که محققین در این مطالعه تحقیقات خود را بر روی آن انجام دادهاند از حدود ۳.۵ میلیارد سال پیش بر روی زمین قرار داشته است و ترکیبات آن دقیقاً مشابه زمانی است که شکل گرفته است. بنابراین شاهد مهمی برای بررسی فرآیندهای موجود در روزهای نخستین زمین محسوب میشود.
محققین سه رسوب باریتی را از سه قارهی مختلف بررسی کردهاند که عمر هر سه آنها بین ۳.۲ تا ۳.۵ میلیارد سال بوده است. آنها نسبت ایزوتوپهای استرانسیوم را در این رسوبات بررسی کردند و نشان دادند که این رسوبات چه زمانی از اقیانوسها سر برآورده و تبدیل به باریت شدهاند. بر اساس دادههایی که از این طریق جمعآوری شده است، دانشمندان تخمین میزنند که روند شکلگیری قارهها بر روی زمین حدود ۳.۷ میلیارد سال پیش شروع شده است که این زمان در واقع ۵۰۰ میلیون سال قبلتر از تخمینهای گذشته است.
۵۰۰ میلیون سال زمان کمی نیست و میتواند بر روی روند تکامل بر روی زمین اثر داشته باشد. بهعنوان مثال، محققین همیشه این تصور را داشتهاند که حیات روی زمین از درون دریاها شروع شده است، ولی اکنون این احتمال وجود دارد که حیات از خشکی شروع شده باشد.