بدترین همهگیریهایی تاریخ بشر
مجله علمی ایلیاد - در طول تاریخ تاکنون پاندمی و اپیدمیهایی رخ داده است که نوع بشر را درگیر کرده و میلیونها انسان را به کام مرگ کشانده است. به خاطر پیشرفتهایی که بشر در زمینه اپیدمیولوژی داشته، شرایطی که در قرن ۲۱ رخ میدهد، بسیار بهتر از شرایط نیاکانمان در قرنهای پیش است. در اینجا تعدادی از بدترین اپیدمیها و پاندمیهایی که تا کنون بر روی زمین رخ داده است را شرح میدهیم.
حدود ۵۰۰۰ سال پیش، در یک روستای تاریخی در چین اپیدمی رخ داده که کسی از آن در امان نبوده است. مردم روستا جسد بیماران را در یک مکان جمع کردهاند تا بسوزانند. مطالعات باستانشناسی و انسانشناسی در این سایت نشان داده است که اپیدمی در این روستا با سرعت بالایی رخ داده و مردم نتوانستهاند مُردههای خود را به نحو مناسبی دفن کنند. این مکان پس از بروز اپیدمی دیگر مسکونی نشده است.
حدود ۴۳۰ سال قبل از میلاد مسیح، در آتن یک همهگیری رخ داده که حدود ۵ سال به طول انجامیده است. تخمینها نشان داده است که در این دوره حدود ۱۰۰ هزار انسان در اثر همهگیری مُردهاند. علائم بیماری رخ داده در آن دوران، احساس گرما در سر، التهاب و قرمزی چشم و التهاب گلو و زبان بوده است.
طاعون جاستینیان حدود سال ۵۴۰ میلادی امپراطوری بیزانتین را درنوردید. تخمینها نشان داده است که این طاعون باعث مرگ ۱۰ درصد جمعیت جهان شده است. جاستینیان نام امپراطور بیزانتین در آن دوران بوده است. این امپراطوری کنترل خاورمیانه تا غرب اروپا را در اختیار داشته است.
مرگ سیاه در سال ۱۳۴۶ تا ۱۳۵۳ میلادی رخ داده و از آسیا تا اروپا را درگیر کرده است. تخمینها میگویند که در این اپیدمی حدود نصف جمعیت اروپا مُردهاند. عامل بروز این اپیدمی یک باکتری بوده که به نظر میرسد امروزه منقرض شده است.
سال ۱۵۴۵ تا ۱۵۴۸ میلادی یک تَب همهگیر باعث مرگ ۱۵ میلیون نفر در مکزیک و آمریکای مرکزی شده است. طاعونهای آمریکایی در قرن شانزدهم میلادی در واقع جزء بیماریهایی بوده که کاوشگران اروپایی با خود به آمریکا بردهاند. این بیماری باعث از بین رفتن اینکاها و آزتکها در آمریکا شده است. تخمینها نشان میدهد که این طاعونها در مجموع ۹۰ درصد جمعیت نیمهی غربی زمین را از بین برده است.
تب زرد فیلادلفیا در سال ۱۷۹۳ رخ داد و ۵۰۰۰ نفر را به آغوش مرگ کشاند. عامل انتقال این بیماری مگسی بود که در فصل گرم بهوجود آمده بود و با رسیدن فصل سرما منقرض شد و بیماری ریشهکن شد.
پاندمی آنفلوآنزا در سال ۱۸۸۹ تا ۱۸۹۰ نیز پس از صنعتی شدن دنیا و فراهم شدن شرایط حمل و نقل آسانتر فرصت بروز پیدا کرد. این بیماری کل جهان را درنوردید و ۱ میلیون نفر را کشت. این بیماری طی ۵ هفته به پیک کشتار خود رسید. اولین موارد ابتلا در مسکو گزارش شد و سپس بیماری به سنپترزبورگ رسید و به سرعت اروپا را درنوردید.
آنفلوآنزای اسپانیایی نیز در سال ۱۹۱۸ تا ۱۹۲۰ رخ داد و حدود ۵۰۰ میلیون نفر را در دنیا درگیر کرد. شرایط جنگی دنیا باعث شد قدرت مقابله با این بیماری کاهش پیدا کند و تعداد کشتهها زیاد شود. هر چند اسم این بیماری آنفلوآنزای اسپانیایی گذاشته شد، ولی از اسپانیا شروع نشده است. اسپانیا در طول جنگ جهانی بیطرف بود و رسانههای خود را سانسور نمیکرد و به همین خاطر بیماری در رسانههای اسپانیایی برجسته شد.
آنفلوآنزای آسیایی نیز در سال ۱۹۵۷ به سراسر دنیا رسید و حدود ۱ میلیون نفر را کشت. سنگاپور و هنگکنگ و همچنین شهرهای ساحلی آمریکا اولین جاهایی بود که بیماری شناسایی شد. از کل کشتههای این همهگیری حدود ۱۱۶،۰۰۰ هزار نفر در آمریکا بودند.
پاندمی و اپیدمی ایدز از سال ۱۹۸۱ تا کنون در دنیا شروع شده و ۳۵ میلیون نفر را به کام مرگ کشانده است. ویروس HIV که عامل ایدز است، از یک ویروس شامپانزه توسعه یافته است و به انسانها منتقل شده است. در حال حاضر حدود ۴۰ میلیون نفر در حال زندگی با این بیماری هستند که بیش از ۶۰ درصد آنها در جنوب آفریقا زندگی میکنند.
آنفلوآنزای مرغی در سال ۲۰۰۹ در مکزیک منتشر شد و به همه جای جهان رسید. در طول یک سال این بیماری ۱.۴ میلیارد نفر را درگیر کرد و بین ۱۵۱،۰۰۰ تا ۵۷۵،۴۰۰ نفر را کشت.
اپیدمی ابولا در غرب آفریقا در سالهای ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۶ رخ داد و ۲۸۶،۰۰۰ نفر را مبتلا و ۱۱،۳۲۵ نفر را کشت. تلاشها برای ساختن واکسن ابولا ادامه دارد، ولی هیچ درمانی تا کنون برای این بیماری شناخته نشده است.