چرا برخی افراد در ماشین یا قطار حالشان به هم می‌خورد؟
چرا برخی افراد در ماشین یا قطار حالشان به هم می‌خورد؟
مجله علمی ایلیاد - «بیماری سفر» یا «بیماری حرکت» نامی است که برای حالت ناخوشی ناشی از مسافرت با ماشین یا قطار انتخاب شده است. در این بیماری فرد احساس سبکی سر، سرگیجه، حالت تهوع و حتی استفراغ می‌شود. با این حال، تا کنون مشخص نیست که چرا برخی از افراد دچار این وضعیت می‌شوند و برخی دیگر از مردم حین مسافرت با این وسایل نقلیه می‌توانند بازی کنند یا روزنامه بخوانند. برخی از مردم هم فقط در برخی از وسایل نقلیه دچار بیماری سفر می‌شوند و در دیگر وسایل نقلیه دچار این حالت نمی‌شوند.
دو تئوری در این زمینه وجود دارد که شاید بتوانند این وضعیت‌ها را توضیح دهند. «تئوری تعارض حسی» اینچنین بیان می‌کند که بیماری سفر به سیستم تعادل بدن انسان ارتباط دارد. تعادل بدن تنها توسط یک اندام حفظ نمی‌شود، بلکه گوش داخلی انسان با ترکیب داده‌های سیستم بینایی و دیگر احساسات می‌تواند تعادل بدن را برقرار کند. اگر اطلاعات وارد شده از طریق چشم و لامسه و حسگرهای فشاری در کنار گوش داخلی با یکدیگر تطابق نداشته باشند، احساس عدم تعادل به ما دست می‌دهد. به همین دلیل این تصور وجود دارد که بیماری سفر به خاطر تطابق نداشتن حس‌های مختلف بدن ما است. چشم‌ها و گوش داخلی می‌گویند که در حال حرکت هستیم، ولی در واقع درون ماشین بی‌حرکت نشسته‌ایم. بنابراین اگر درون یک ماشین در یک جاده‌ی کاملاً هموار نشسته باشیم، کمتر دچار بیماری سفر می‌شویم که حس‌های ما کمتر با یکدیگر ناسازگاری دارند. این تئوری در حال حاضر قوی‌ترین تئوری در زمینه‌ی بیماری سفر است.
تئوری دیگری در این زمینه وجود دارد که بر اساس آن بیماری سفر به خاطر حفظ حالت بدن رخ می‌دهد. بر اساس این تئوری، بیماری سفر فقط به‌خاطر ناسازگاری حس‌های بدن رخ نمی‌دهد، بلکه به این خاطر رخ می‌دهد که بدن ما نمی‌تواند حالت خود را به نحوی حفظ کند که ناسازگاری احساسات بدن را به حداقل برساند و به همین خاطر دچار حالت تهوع می‌شود. این تئوری به نظر درست می‌آید، ولی تا کنون شواهدی در مورد آن وجود نداشته است.
به هر حال، اینکه سیستم بینایی و سیستم تعادل بدن فرد چقدر خوب کار کند بر روی امکان ایجاد بیماری سفر اثرگذار است. بیماری‌های خاصی مانند میگرن و بیماری گوش داخلی امکان ایجاد بیماری سفر را افزایش می‌دهند. سن و جنسیت را نیز می‌توان از عوامل موثر در این زمینه دانست. سنین ۹ یا ۱۰ سال بیشترین احتمال بروز این بیماری را دارند. زنان و دختران نیز بیشتر دچار این بیماری می‌شوند. البته دلیل این موارد نیز هنوز مشخص نیست.
بسیاری از افراد در صورتی که مسافر یک وسیله‌ی نقلیه باشند، دچار بیماری سفر می‌شوند؛ ولی اگر راننده‌ی همان وسیله باشند دچار این حالت نمی‌شوند. شاید دلیل این تفاوت در این باشد که راننده خودش انتظار تکان خوردن وسیله‌ی نقلیه را دارد.
برای اینکه دچار بیماری سفر نشوید بهتر است از مطالعه و کار با موبایل حین مسافرت خودداری کنید. بهتر است تمرکز خود را به سمت مسیر معطوف کنید تا چیزی که می‌بینید با چیزی که احساس می‌کنید همخوانی داشته باشد. قبل از مسافرت بهتر است از پُرخوری بپرهیزید. سعی کنید هوای وسیله‌ی نقلیه تهویه‌ی مناسبی داشته باشد. قرص‌های ضدتهوع نیز می‌توانند تا حدودی به جلوگیری از این حالت کمک کنند. این قرص‌ها فعالیت سیستم تعادل را در مغز کاهش می‌دهند و تعداد سیگنال‌هایی که از مغز به سیستم گوارش فرستاده می‌شوند را نیز کمتر می‌کنند و حالت تهوع و استفراغ کمتر می‌شود.