روش جدیدی برای ویرایش ژنی حشرات
مجله علمی ایلیاد - در حال حاضر برای ویرایش ژنی حشرات باید مواد ژنتیکی لازم را به جنین حشرات در مراحل اولیهی رشد تزریق کرد. این روش محدودیتهای زیادی در مورد بسیاری از حشرات دارد، زیرا در بسیاری از حشرات سیستم تولید مثل به نحوی نیست که بتوان به جنین در مراحل اولیهی رشد دسترسی داشت. محققین برای فائق آمدن بر این مشکل، روش جدیدی ابداع کردهاند که طی آن مواد ژنتیکی به جای تزریق شدن به خود جنین، در زمان شکلگیری تخم حشره به حشرهی مادر تزریق میشود.
پیشرفتهایی که اخیراً در ابزار ویرایش ژنی ایجاد شده، باعث شده بتوان کارهای پیچیدهای بر روی ژنوم حشرات انجام داد. با این حال، تنها اشکال روشهای کنونی این بوده که باید مواد ژنتیکی به خود جنین تزریق میشد. این کار نیاز به تجهیزات گرانقیمت داشته و برای هر گونهای از حشرات نیازمندیهای خاصی طلب میکرد و باید پرسنل انجامدهندهی کار نیز از مهارت بسیار بالایی برخوردار میبودند. از طرف دیگر کار تزریق مواد به جنین نیز باید در بازهی زمانی خاصی انجام میشد که در حشرات زندهزا این امر امکانپذیر نبود، زیرا دسترسی به جنین در مراحل اولیهی شکلگیری چالشهای فراوانی دارد.
برای غلبه بر چالشهای پیشگفته، دانشمندان دانشگاه کیوتو مواد ژنتیکی را به بدن سوسک ماده تزریق کردند تا به این ترتیب جهشهای قابل به ارث برده شدن را به سلولهای تخمکهای در حال رشد وارد کرده باشند.
نتایج بهدست آمده از این تحقیقات نشان داده است که بازدهی این روش ویرایش ژنی حدود ۲۲ درصد است. در برخی از حشرات بازدهی این روش به بیش از ۵۰ درصد نیز میرسد. میزان بازدهی در ویرایش زنی به این معنی است که چند درصد از حشرات، ویرایش شده متولد شدهاند. این روش جدید امکان ویرایش آزادنهی ژنها برای بیش از ۹۰ درصد حشرات را میدهد.
دانشمندان در این مطالعه، روش خود را بر روی دو گونهی متفاوت آزمایش کردند و نتایج نسبتاً خوبی گرفتند. این نتایج نشان میدهد که روش استفاده شده قابلیت استفادهی گستردهتر را دارد و جا دارد مطالعات بیشتری در مورد آن انجام شود تا بازدهی آن نیز بیشتر شود. قابل ذکر است که این روش جدید به دستگاههای بسیار کمتری نسبت به روشهای پیشین نیاز دارد و فرآیند انجام آن نیز خیلی راحت است.
اهمیت کشف این روش در این است که میتوان به کمک آن دیگر بندپایان را نیز ویرایش کرد تا آفتهای کشاورزی و حشراتی که برای انسان مضر هستند بهتر مدیریت شوند. از طرف دیگر این روش را میتوان بر روی میگو و خرچنگ نیز به کار برد.
گزارش کشف روش جدید ویرایش ژنی را مجلهی Cell Reports Methods چاپ کرده است.