دارویی نجاتبخش همچون زهر مار
مجله علمی ایلیاد - دانشمندان هیدروژل جدیدی برای جلوگیری از خونریزی ساختهاند که از دو پروتئین موجود در زهرمار گرفته شده است؛ «ایکارین» که لخته شدن فوق سریع خون را باعث میشود و «تکستیلینین» که از شکسته شدن لختههای خونی جلوگیری میکند.
۴۰ درصد مرگهای ناشی از ضربههای وارد شده به بدن در اثر خونریزی رخ میدهند. این موضوع در سربازان جنگی بیشتر اهمیت دارد. خود طبیعت بهترین و پیچیدهترین مکانیسمها را در خود ذخیره دارد و بهتر است از این مکانیسمها برای نجات جان انسانها استفاده شود.
محققین با استفاده از ژل تولید شده از زهرمار، نشان دادهاند که میتوان خونریزی را پنج برابر کمتر کرد. همچنین با استفاده از این ژل میتوان سرعت لخته شدن خون را نسبت به وضعیت طبیعی بدن سه برابر افزایش داد. این بهبود در جلوگیری از خونریزی در بیماران هموفیلی و بیمارانی که از رقیقکنندههای خونی استفاده میکنند نیز صادق است.
زهرها معمولاً ترکیبات پیچیدهای از مولکولهای فعال را درون خود دارند که برخی از آنها بر روی سیستم لختهی خون مستقیماً اثر میگذارند. آنزیم ترومبین یکی از مولکولهایی است که در مراحل آخر لخته شدن خون اثر دارد. ترومبین از طریق فعال شدن پروترومبین تولید میشود. پروتئینهایی مانند ایکارین که در زهرمار وجود دارند، میتوانند پروترومبین را فعال کنند و به این ترتیب لخته شدن خون را باعث شوند.
از پروتئین ایکارین در حال حاضر برای آزمایشهای سرعت لخته شدن خون استفاده میشود. محققین در این مطالعهی جدید برای اولین بار نشان دادهاند که ایکارین میتواند بهعنوان محرک اولیه جهت لخته شدن خون استفاده شود و پروتئین تکستیلینین نیز از متلاشی شدن مجدد لخته جلوگیری میکند.
هیدروژل تولید شده توسط محققین در دمای خنک بهصورت مایع باقی میماند، ولی در دمای بدن به شکل جامد درمیآید و از خونریزی جلوگیری میکند.
موادی که در مجموعههای کمکهای اولیه مورد استفاده قرار میگیرند، معمولاً به صورت اورژانسی از خونریزی جلوگیری نمیکنند. زمانی که شخص دچار حادثهی شدید میشود، فرآیندهایی که بدن بهصورت طبیعی برای درمان خود به کار میگیرد، ظرفیت آنرا برای کنترل خونریزی کم میکند. محققین امیدوارند بتوانند هیدروژل تولید شده را به تولید انبوه رسانده و در تجهیزات کمکهای اولیه آنرا به کار گیرند تا به این ترتیب نرخ خونریزی در بیماران را کاهش دهند.
روش تولید هیدروژل معرفی شده توسط محققین طی مقالهای در مجلهی Advanced Health Care Materials چاپ شده است.