تفاوت نژاد و قومیت در چیست؟

مجله علمی ایلیاد - نژاد و قومیت کلماتی هستند که معمولاً به جای یکدیگر بکار برده می‌شوند، ولی باید دانست که این دو مفهوم متفاوت هستند. نژاد و قومیت به عنوان راهی برای توضیح گوناگونی انسان‌ها شناخته می‌شوند. نژاد در واقع ترکیبی از ویژگی‌های فیزیکی، رفتاری و فرهنگی است. قومیت تفاوت انسان‌ها را از نظر زبانی مشخص می‌کند و فرهنگ‌های مشترک را مورد بحث قرار می‌دهد. به عبارت دیگر، نژاد چیزی است که به ارث می‌رسد، ولی قومیت اکتسابی است و بر اساس جایی که انسان زندگی می‌کند و فرهنگی که با آن بزرگ می‌شود مشخص می‌شود.

ایده‌ی وجود نژادهای مختلف برای اولین بار در قرن هجدهم میلادی توسط انسان‌شناسان و فیلسوفان مطرح شد. آن‌ها قبل از تعریف نژاد، از رنگ پوست و دیگر صفات در کنار محل زندگی برای دسته‌بندی کردن انسان‌ها بهره می‌بردند. در آن زمان، دسته‌بندی کردن انسان‌ها بر اساس رنگ پوست و دیگر صفات مشابه باعث شده بود به‌عنوان مثال سفیدپوستان اروپایی خود را برتر بدانند و برده‌داری را بدین ترتیب توجیه‌ کنند.

نژاد و نژادپرستی را نمی‌توان بدون داشتن پیش‌زمینه‌های تاریخی و حتی اقتصادی درک کرد، زیرا محرک اصلی نژادپرستی را می‌توان کاپیتالیسم و تجمع سرمایه دانست. اثر تاریخ نژادپرستی را می‌توان امروزه نیز مشاهده کرد، زیرا این فرض وجود دارد که رنگ پوست و فرم مو کاملاً مشخص کننده‌ی نژاد یک فرد هستند؛ در صورتی که این صفات وابسته به ژنتیک هر فرد است و نمی‌توان با قاطعیت در مورد نژاد فرد بر اساس این خصوصیات نظر داد.

اگر ۱۰۰۰ نفر از یک نژاد خاص از انسان‌های مُدرن را انتخاب کنید، می‌بینید که تفاوت‌های زیادی بین آن‌ها وجود دارد. محققین دریافته‌اند که هیچ ژنی وجود ندارد که به یک نژاد خاص مربوط باشد و بین افراد یک نژاد می‌توان تفاوت‌های ژنیکی زیادی کشف کرد. به عبارت دیگر اگر ژنوم انسان‌هایی از مناطق مختلف دنیا را با یکدیگر مقایسه کنید، می‌توانید شباهت‌های ژنتیکی را مشاهده کنید که ممکن است در افراد یک نژاد قابل مشاهده نباشند. به عنوان مثال، در مطالعات گسترده‌ای دانشمندان با این نتیجه رسیده‌اند که آسیایی‌ها و اروپایی‌ها دارای مجموعه‌ی مشابهی از تغییرات ژنتیکی هستند.

محققین دریافته‌اند که رنگ پوست انسان‌ها در طول تاریخ به دفعات به دلیل شرایط خورشید دچار تکامل شده است. بنابراین دسته‌بندی کردن انسان‌ها بر اساس رنگ پوست تنها این نتیجه را دارد که اجداد انسان‌های دارای رنگ پوست مشابه دارای شرایط زندگی مشابهی بوده‌اند و نشان دهنده‌ی نژاد یکسان نیست.

قومیت هر فرد معمولاً به واسطه‌ی انتخاب فردی برگزیده شده است. از آنجا که قومیت در بر گیرنده‌ی زبان، ملیت، فرهنگ و مذهب است، به همین دلیل این امکان را دارد که چندین عامل شناسایی برای انسان‌ها ایجاد کند. برخی از مردم انتخاب کرده‌اند که به عنوان آسیایی-آمریکایی‌ها یا اشکنازی-یهودی شناخته شوند و به این ترتیب، جنبه‌های مختلفی از نژاد، فرهنگ، اجداد و مذهب خود را معرفی می‌کنند.

در زمان هولوکاست، از قومیت برای ظلم و ستم بر گروه خاصی از انسان‌ها استفاده شد. در روآندا نیز از قومیت برای توجیه نسل‌کشی استفاده شد.