کیهان‌شناسی

يكشنبه ۲۷ فروردین ۱۴۰۲، ساعت ۰۸:۲۲ - مجله علمی - نجوم و فضا
شواهد جدید برای مدل استاندارد کیهان‌شناسی
پی بردن به توزیع جرم خوشه‌های کهکشانی با استفاده از تشعشعات اشعه‌ی ایکس آن‌ها عموماً زمانی قابل اتکا است که انرژی گازهای موجود در خوشه در وضعیت تعادل گرانشی باشد و این گازها کل مجموعه را در کنار...
شنبه ۲۶ فروردین ۱۴۰۲، ساعت ۰۸:۳۷ - مجله علمی - نجوم و فضا
سیاره‌ی ناهید فعالیت‌های آتشفشانی دارد
دانشمندان توانسته‌اند شواهد مربوط به فعالیت‌های آتشفشانی اخیر بر روی سیاره‌ی ناهید را کشف کنند. دانشمندان با جستجو در داده‌هایی که طی «ماموریت ماژلان» حدود ۳۰ سال پیش به‌دست آمده بودند توانسته‌اند...
دوشنبه ۲۱ فروردین ۱۴۰۲، ساعت ۰۹:۱۰ - مجله علمی - نجوم و فضا
کشف درخشان و داغِ جیمز وب
ستاره‌ی «WR 124» در فاصله‌ی تقریبی ۱۵۰۰۰ سال نوری از زمین و در صورت فلکی پیکان قرار دارد. این ستاره‌ به نام‌های «مریل»، «LBN 127» و «Hen 2-427» نیز شناخته می‌شود و جرم آن ۳۰ برابر جرم خورشید...
دوشنبه ۱۴ فروردین ۱۴۰۲، ساعت ۰۸:۱۷ - مجله علمی - نجوم و فضا
آیا می‌توان بر روی ماه کشاورزی کرد؟
دیر یا زود افرادی بر روی ماه مستقر می‌شوند که مجبور خواهند بود بر روی ماه کشاورزی کنند. اخیراً آژانس فضایی اروپا، پروژه‌ای را در این زمینه تعریف کرده که طی آن در تلاش هستند تا بتوانند کودهای مورد...
يكشنبه ۶ فروردین ۱۴۰۲، ساعت ۰۸:۳۷ - مجله علمی - نجوم و فضا
آیا بر روی مریخ نیز رعد و برق رخ می‌دهد؟
طوفان‌های گرد و خاک بر روی مریخ خطر جدی محسوب می‌شوند. طوفان‌های کوچک به صورت متناوب بر روی سیاره‌ی سرخ رخ می‌دهند، ولی طوفان‌های سهمگین تنها چند بار در طول سال اتفاق می‌افتند. به‌عنوان مثال، در...
شنبه ۲۷ اسفند ۱۴۰۱، ساعت ۰۸:۱۸ - مجله علمی - نجوم و فضا
چند نوع منظومه در کیهان وجود دارد؟
ستاره‌شناسان مدت‌هاست می‌دانند که منظومه‌های موجود در کیهان، همگی مانند منظومه‌ی شمسی ساختاریافته نیستند. محققین دانشگاه‌های برن و ژنو سوئیس برای اولین بار نشان داده‌اند که منظومه‌ها در حقیقت چهار...
چهار‌شنبه ۲۴ اسفند ۱۴۰۱، ساعت ۰۹:۲۹ - مجله علمی - نجوم و فضا
منشاء اَبَرسیاه‌چاله‌های نخستین چه بوده است؟
اَبَرسیاه‌چاله‌ها دارای جرم بالاتر از ۵۰ میلیارد برابر خورشید هستند. اخیراً دانشمندان دانشگاه‌های کارنیه و هاروارد دریافته‌اند که به احتمال زیاد شکل‌گیری این نوع سیاه‌چاله‌ها در ۱۱ میلیارد سال پیش در...
دوشنبه ۲۲ اسفند ۱۴۰۱، ساعت ۱۱:۱۸ - مجله علمی - نجوم و فضا
آیا احتمال انفجار دوباره‌ی جهان وجود دارد؟
دو فیزیکدان نظری اخیراً نظریه‌ای را برای آینده‌ی کیهان پیش‌بینی کرده‌اند؛ آن‌ها می‌گویند که شاید جهان هیچ وقت به پایان خود نرسد. این فیزیکدانان در تلاش برای تعریف ماهیت انرژی تاریک، دریافتند که ممکن...
شنبه ۲۰ اسفند ۱۴۰۱، ساعت ۰۹:۱۷ - مجله علمی - نجوم و فضا
کشف دو سیاه‌چاله‌ی در حال برخورد با یکدیگر
کهکشان‌ها از میلیاردها ستاره، گاز و گردوغبار و مقادیر زیادی ماده‌ی تاریک تشکیل شده‌اند. تقریباً همه‌ی کهکشان‌ها در مرکز خود دارای سیاه‌چاله‌ هستند. کهکشان‌ها و سیاه‌چاله‌های موجود در مرکز آن‌ها از...
يكشنبه ۷ اسفند ۱۴۰۱، ساعت ۰۹:۱۵ - مجله علمی - زمین
کدام منبع انرژی باعث تکامل حیات شده است؟
زیست‌شناسان بر روی این موضوع اتفاق نظر ندارند که اولین بار حیات بر روی زمین در چه مکانی به‌وجود آمده است. ممکن است شروع حیات روی زمین در کف اقیانوس‌ها بوده باشد و شاید حیات برای اولین بار در آب‌های...
پنج‌شنبه ۴ اسفند ۱۴۰۱، ساعت ۰۸:۰۱ - مجله علمی - نجوم و فضا
جیمز وب غوغا می‌کند؛ کشفیاتی در اَبَرخوشه‌ی کهکشانی
این خوشه در فاصله‌ی ۴ میلیارد سال نوری از ما در جهت صورت فلکی حجار قرار دارد. عرض این خوشه‌ی کهکشانی حدود ۳۵۰ میلیون سال نوری است و جرم آن نیز ۴ هزار میلیارد برابر خورشید است. در گذشته فقط قسمت‌های...
سه‌شنبه ۲۵ بهمن ۱۴۰۱، ساعت ۰۸:۲۰ - مجله علمی - نجوم و فضا
کوتوله‌ی کیهانی که هیچ نوری ندارد
کهکشان‌ها با شکل‌ها و اندازه‌های متفاوتی وجود دارند، ولی اجزای سازنده‌ی اصلی آن‌ها عموماً یکی است. معمولاً یک سیاه‌چاله‌ی بزرگ در مرکز کهکشان‌ها وجود دارد و در اطراف آن ستاره‌ها، گاز و مقادیر زیادی...
يكشنبه ۲۳ بهمن ۱۴۰۱، ساعت ۰۸:۰۵ - مجله علمی - نجوم و فضا
بیشترین تعداد قمر را چه سیاره‌ای دارد؟
مشتری نه تنها بزرگ‌ترین سیاره در منظومه‌ی شمسی است، بلکه اکنون می‌توان آن‌را سیاره‌ی دارای بیشترین تعداد قمر در منظومه‌ی شمسی دانست، زیرا اخیراً دانشمندان ۱۲ قمر جدید در اطراف آن کشف کرده‌اند و تعداد...
دوشنبه ۱۷ بهمن ۱۴۰۱، ساعت ۰۹:۰۲ - مجله علمی - نجوم و فضا
منشاء آب موجود بر روی ماه کجاست؟
اخیراً تمرکز زیادی بر روی میزان، توزیع و منشاء آب موجود بر روی سطح ماه شده است، زیرا وجود این آب می‌تواند برای کاوش‌های فضایی در آینده اهمیت بالایی داشته باشد. تیمی از محققین آکادمی ملی علوم چین کشف...
پنج‌شنبه ۶ بهمن ۱۴۰۱، ساعت ۰۸:۲۵ - مجله علمی - نجوم و فضا
جیمز وب سیاره‌ای مشابه زمین کشف کرد
ستاره‌ی LHS 475 میزبان حداقل یک سیاره است که طی «ماموریت TESS» ناسا به‌عنوان یکی از سیارات کاندیدای وجود حیات شناخته شده بود. این سیاره طی ۲.۰۳ روز یک بار حول ستاره‌ی میزبان خود دوران می‌کند. سیاره‌ی...
سه‌شنبه ۴ بهمن ۱۴۰۱، ساعت ۰۸:۱۸ - مجله علمی - نجوم و فضا
کشف شهاب‌سنگ‌هایی خارق‌العاده در جنوبگان
تیمی از محققین بلژیکی و آمریکایی توانسته‌اند ۵ شهاب‌سنگ جدید در سرزمین جنوبگان پیدا کنند که وزن یکی از آن‌ها ۷.۶ کیلوگرم است. سرزمین جنوبگان مکانی بسیار سرد و خشن برای کار است. این مکان وحشی، از همه...
دوشنبه ۳ بهمن ۱۴۰۱، ساعت ۰۸:۱۹ - مجله علمی - نجوم و فضا
اندازه‌ و میزان درخشندگی کهکشان‌ها چه ارتباطی با هم دارند؟
گروهی بین‌المللی از محققین با استفاده از داده‌های تلسکوپ فضایی جیمز وب، ارتباط بین اندازه‌ی کهکشان‌ها و درخشندگی آن‌ها را در کهکشان‌هایی طی کمتر از ۱ میلیارد سال پس از مهبانگ اندازه‌گیری کرده‌اند....
يكشنبه ۲ بهمن ۱۴۰۱، ساعت ۰۸:۴۹ - مجله علمی - نجوم و فضا
دورترین سیگنالی که از کهکشان‌ها دریافت شده است
هیدروژن یکی از بلوک‌های سازنده‌ی کلیدی کیهان است. چه از این عنصر یک هسته‌ی باردار وجود داشته باشد و چه ترکیب این هسته‌ها با یکدیگر تولید مولکول کرده باشند، ماهیت حضور این ماده می‌تواند مشخصات متعددی...
سه‌شنبه ۲۷ دی ۱۴۰۱، ساعت ۰۸:۰۹ - مجله علمی - نجوم و فضا
کهکشان راه‌شیری چقدر بزرگ است؟
همه‌ی ما کهکشان راه‌شیری را می‌شناسیم و می‌دانیم که کهکشان بزرگی است، ولی آیا مشخص است که کهکشان راه‌شیری تا کجا ادامه پیدا کرده است و انتهای آن کجا است؟ ستاره‌شناسان پاسخ دقیق این پرسش‌ها را...
دوشنبه ۲۶ دی ۱۴۰۱، ساعت ۱۰:۱۱ - مجله علمی - نجوم و فضا
ستاره‌های نوترونی فوق‌سنگین چقدر عمر می‌کنند؟
ستاره‌شناسان با استفاده داده‌های مربوط به ۷۰۰ انفجار اشعه‌ی گاما که توسط تلسکوپ‌ها و رصدخانه‌های مختلف دنیا شناسایی شده‌اند، توانسته‌اند ستاره‌های نوترونی فوق سنگینی را قبل از انفجار و تبدیل به...
سه‌شنبه ۱۳ دی ۱۴۰۱، ساعت ۰۸:۰۸ - مجله علمی - نجوم و فضا
چگونه تکنولوژی‌، کلید کشف حیات‌های فرازمینی می‌شود؟
اگر غریبه‌ها زمین را زیر نظر داشته باشند، تکنولوژی‌هایی که بر روی زمین وجود دارند بزرگ‌ترین نشانه‌های وجود حیات بر روی زمین هستند. گشتن به دنبال سیگنال کانال‌های تلویزیونی در آسمان کار نسبتاً ساده‌ای...
دوشنبه ۱۲ دی ۱۴۰۱، ساعت ۰۸:۰۹ - مجله علمی - نجوم و فضا
آیا منظومه‌ی شمسی در کیهان بی‌همتاست؟
از سال ۱۹۹۲ میلادی که برای اولین بار دو سیاره حول یک ستاره خارج از منظومه‌ی شمسی کشف شدند، تا کنون هزاران دنیای جدید فراخورشیدی دیگر در کهکشان راه‌شیری کشف شده است. ما چیزهای زیادی از سیاره‌های متعدد...
شنبه ۱۰ دی ۱۴۰۱، ساعت ۰۸:۳۵ - مجله علمی - فیزیک
آیا در برخورد ستاره‌های نوترونی، کوارک متولد می‌شود؟
زمانی که سوخت یک ستاره‌ی عظیم‌الجثه به اتمام می‌رسد، متلاشی شده و به شکل ابرنواختر درمی‌آید. طی این فرآیند امکان شکل‌گیری ستاره‌های نوترونی نیز وجود دارد. ستاره‌های نوترونی چگالی بسیار بالایی دارند....
پنج‌شنبه ۸ دی ۱۴۰۱، ساعت ۰۸:۲۲ - مجله علمی - نجوم و فضا
کشف ترکیبات آلی بر روی مریخ
آنالیز سنگ‌هایی که در کف حفره‌ی جزیروی مریخ پیدا شده‌اند، نشان‌دهنده‌ی برهمکنش شدید بین سنگ‌ها و آب مایع است. حفره‌ی جزیرو جایی است که مریخ‌نور استقامت ناسا در سال ۲۰۲۰ آنجا فرود آمد. شواهدی که اکنون...
دوشنبه ۵ دی ۱۴۰۱، ساعت ۰۹:۲۶ - مجله علمی - نجوم و فضا
قبل از مهبانگ دنیا چه شکلی بوده است؟
تئوری بیگ بنگ یا همان مهبانگ در ابتدا غیرممکن محسوب می‌شد ولی دانشمندان در مراحل مختلف به صورت چند باره وجود آن را محتمل دانسته‌اند. طبق این تئوری، همه چیز در ابتدا به شکل یک توپ کوچک و بسیار چگال...
يكشنبه ۴ دی ۱۴۰۱، ساعت ۰۸:۰۳ - مجله علمی - نجوم و فضا
آیا وجود حیات بر روی سیاره ناهید امکان‌پذیر است؟
در سال ۲۰۲۰ مطالعه‌ای انجام شده بود که وجود «فسفین» در اتمسفر سیاره‌ی ناهید را تایید می‌کرد. وجود فسفین می‌تواند یکی از نشانه‌های حیات‌های فرازمینی باشد. فسفین در اتمسفر ناهید به‌وسیله‌ی داده‌های...
سه‌شنبه ۲۹ آذر ۱۴۰۱، ساعت ۰۹:۱۵ - مجله علمی - نجوم و فضا
نور درخشان سیاه‌چاله‌ها ناشی از چیست؟
سیاه‌چاله‌ها نوری از خود ساطع نمی‌کنند که انسان بتواند آن‌را تشخیص دهد، ولی واقعیت این است که سیاه‌چاله‌ها دوست دارند خود را زیر نور مخفی کنند. به هر حال باید دانست که درخشان‌ترین نورهای کیهان توسط...
شنبه ۲۶ آذر ۱۴۰۱، ساعت ۰۸:۱۱ - مجله علمی - نجوم و فضا
ساخت بزرگ‌ترین رصدخانه رادیویی در تاریخ بشر
ساخت رصدخانه «SKAO» در دسامبر ۲۰۲۲ آغاز شده است. در این رصدخانه دو تلسکوپ عظیم وجود دارد که تلسکوپ فرکانس پایین آن در استرالیا و تلسکوپ فرکانس متوسط آن در آفریقای جنوبی قرار خواهد گرفت. در این پروژه،...
چهار‌شنبه ۲۳ آذر ۱۴۰۱، ساعت ۰۸:۰۸ - مجله علمی - نجوم و فضا
مغناطیس عجیب و غریب روی ماه
ماه یک کره‌ی کوچک، یخ زده و آرام است، ولی وضعیت مغناطیسی عجیبی روی سطح خاکی آن برقرار است که توضیح دادن آن تا کنون برای دانشمندان سخت بوده است. اکنون مطالعه‌ی جدیدی که توسط دانشمندان آکادمی علوم چین...
يكشنبه ۱۳ آذر ۱۴۰۱، ساعت ۰۸:۱۹ - مجله علمی - نجوم و فضا
اقیانوس‌های مریخ چند متر عمق داشته‌اند؟
آنالیز ایزوتوپ‌های کروم موجود در شهاب‌سنگ‌های مریخی مربوط به ۴.۵ میلیارد سال پیش نشان داده است که مریخ در زمان‌های دور به اندازه‌ی کافی آب داشته است و عمق اقیانوس سراسری مریخ به ۳۰۰ متر نیز می‌رسیده...
شنبه ۱۲ آذر ۱۴۰۱، ساعت ۰۸:۰۸ - مجله علمی - نجوم و فضا
دانشمندان از فاصله‌ی ۴۴۰ سال نوری دو مولکول را کشف کردند
دانشمندان با استفاده از تلسکوپ رادیویی ۴۰ متری موجود در رصدخانه «یبس» توانسته‌اند دو مولکول آلی پیچیده جدید را در «ابر مولکولی ثور» کشف کنند. ابر مولکولی ثور یک ابر بدون ستاره است که در فاصله‌ی ۴۴۰...
چهار‌شنبه ۹ آذر ۱۴۰۱، ساعت ۰۹:۵۶ - مجله علمی - نجوم و فضا
کرم‌چاله‌ها چگونه شناسایی می‌شوند؟
پُل‌های فرضی که فواصل دوردست در فضا و زمان را به یکدیگر متصل می‌کنند، «کرم‌چاله» نامیده می‌شوند. دانشمندان اکنون دریافته‌اند که کرم‌چاله‌ها می‌توانند شبیه به سیاه‌چاله‌ها باشند و به همین دلیل حدس...
دوشنبه ۷ آذر ۱۴۰۱، ساعت ۰۹:۵۵ - مجله علمی - نجوم و فضا
داغ‌ترین سیاره، کدام سیاره است؟
تعریف گرم یا سرد بودن یک سیاره می‌تواند کار پیچیده‌ای باشد. به‌عنوان مثال، زمین را در نظر بگیرید؛ دمای مناطق گرمسیری زمین از دمای قطب‌های زمین کاملاً متفاوت است و تغییرات دمایی در اتمسفر و روی سطح...
جمعه ۴ آذر ۱۴۰۱، ساعت ۰۹:۴۰ - مجله علمی - نجوم و فضا
آیا مریخ سیاره‌ای زنده است؟
مطالعات اخیر نشان داده است که زلزله‌ها بر روی سیاره‌ی سرخ در اثر جابه‌جایی‌هایی است که در سنگ‌های مذاب زیرسطح سیاره سرخ وجود دارد. از زمانی که مریخ‌نشین اینسایت ناسا در سال ۲۰۱۸ بر روی مریخ فرود آمده...
سه‌شنبه ۱ آذر ۱۴۰۱، ساعت ۰۸:۱۱ - مجله علمی - نجوم و فضا
نزدیک‌ترین سیاه‌چاله به زمین شناسایی شد
اکثر سیاه‌چاله‌ها، گازهای ستاره‌های همراه خود را دزدیده و می‌بلعند. این گازها باعث شکل‌گیری دیسک گازی اطراف سیاه‌چاله می‌شوند که در طیف نوری اشعه‌ی ایکس می‌درخشد. با این حال در کهکشان راه‌شیری...
شنبه ۲۱ آبان ۱۴۰۱، ساعت ۰۸:۱۹ - مجله علمی - نجوم و فضا
نقش مغناطیس در شکل‌گیری زمین و ماه
در زمینه‌ی اینکه زمین و ماه حدود ۴.۵ میلیارد سال پیش چگونه شکل گرفته‌اند، چندین تئوری وجود دارد. در اکثر این تئوری‌ها، وقوع یک برخورد سهمگین بین اجرام آسمانی در نظر گرفته شده است. طبق این تئوری‌ها،...
چهار‌شنبه ۱۸ آبان ۱۴۰۱، ساعت ۰۸:۱۹ - مجله علمی - نجوم و فضا
منشاء شهاب‌سنگ‌های خاص کجاست؟
زمانی که در سال ۲۰۱۳ انفجار چلیابینسک در روسیه رخ داد، شهاب‌سنگ‌های خاصی بر روی این شهر فرود آمدند. یکی از تفاوت‌های شهاب‌سنگ‌های چلیابینسک و دیگر شهاب‌سنگ‌های اینچنینی، وجود رگه‌های سیاه درون آن‌ها...
شنبه ۱۴ آبان ۱۴۰۱، ساعت ۰۹:۲۱ - مجله علمی - نجوم و فضا
زیر سطح مریخ حیات وجود دارد؟
اخیراً امکان کشف حیات بر روی مریخ افزایش پیدا کرده است، زیرا محققین باکتری‌هایی کشف کرده‌اند که می‌توانند شرایط سرد و خشک مریخ را تاب بیاورند و میلیون‌ها سال بمباران تشعشعات را نیز تحمل کنند....
سه‌شنبه ۳ آبان ۱۴۰۱، ساعت ۰۹:۳۲ - مجله علمی - نجوم و فضا
رکورد سرعت نور توسط یک‌جفت ستاره‌ی نوترونی شکسته شد
در سال ۲۰۱۷ ستاره‌شناسان جهان در حال رصد برخورد دو ستاره نوترونی با یکدیگر بودند. این فرآیند شروع اتفاقات جالب بعدی بوده است. ادغام این دو ستاره چیزی بود که تا کنون رصد نشده بود و در کنار جالب و...
دوشنبه ۲ آبان ۱۴۰۱، ساعت ۰۸:۳۶ - مجله علمی - نجوم و فضا
کشف ده‌ها لنزهای گرانشی جدید توسط دانشمندان استرالیایی
در ابتدای سال ۲۰۲۲ یک الگوریتم یادگیری ماشین توسعه داده شد که به کمک آن ۵۰۰۰ لنز گرانشی محتمل شناسایی شدند. این کشف توانایی انسان در شناخت تاریخچه‌ی تکاملی کهکشان‌ها پس از مهبانگ را افزایش می‌دهد....
شنبه ۳۰ مهر ۱۴۰۱، ساعت ۰۸:۱۴ - مجله علمی - نجوم و فضا
ثبت صدای برخورد شهاب‌سنگ‌ها با مریخ
شاید شما هم عبور یک شهاب در آسمان شب زمین را دیده باشید، اما احتمالاً هرگز برخورد یه شهاب‌سنگ به زمین را نه دیده‌اید نه صدایش را شنیده‌اید. اما حالا و به لطف علم و تجهیزات پیشرفته‌ی ناسا در سیاره‌ی...
چهار‌شنبه ۲۷ مهر ۱۴۰۱، ساعت ۰۹:۱۱ - مجله علمی - نجوم و فضا
باکیفیت‌ترین تصویر از قمر اروپا ثبت شد
ناسا طی ماموریت جونو در مدار سیاره‌ی مشتری، اکنون این فضاپیما توانسته اولین تصویر خود از قمر اروپای مشتری را به زمین مخابره کند. این تصویر از فاصله‌ی ۳۵۲ کیلومتری قمر یخی مشتری تهیه شده است. فاصله‌ی...
چهار‌شنبه ۲۰ مهر ۱۴۰۱، ساعت ۱۰:۵۴ - مجله علمی - نجوم و فضا
جزئیات جالب تصویر زیبای جیمز وب از سیاره‌ی نپتون
سیاره‌ی نپتون در ناحیه‌ای تاریک و سرد از منظومه‌ی شمسی حول خورشید می‌گردد. فاصله‌ی این سیاره از خورشید، ۳۰ برابر فاصله‌ی زمین از خورشید است. از زاویه دید نپتون، خورشید بسیار کوچک و کم‌نور است و زمانی...
يكشنبه ۱۷ مهر ۱۴۰۱، ساعت ۰۹:۴۳ - مجله علمی - نجوم و فضا
رصد وضعیت منحصربه‌فرد دو کهکشان توسط هابل
تصویر جدیدی که تلسکوپ فضایی هابل به زمین مخابره کرده، به شکل زیبایی نشان می‌دهد که ستاره‌شناسان باید در مورد فواصل در فضا دقت کنند. در تصویر هابل، دو کهکشان به نحوی به نمایش درآمده‌اند که انگار در...
يكشنبه ۱۷ مهر ۱۴۰۱، ساعت ۰۸:۱۶ - مجله علمی - نجوم و فضا
قمر گمشده‌ای که راز حلقه‌های زحل را فاش کرد
از بین همه‌ی سیاره‌های دارای حلقه که در منظومه‌ی شمسی وجود دارند، زیباترین آن‌ها را سیاره‌ی زحل دارد. اطراف مشتری، اورانوس و نپتون نیز حلقه‌های نازکی حاوی گردوغبار و سنگ وجود دارد، ولی حلقه‌های اطراف...
شنبه ۱۶ مهر ۱۴۰۱، ساعت ۰۸:۱۲ - مجله علمی - نجوم و فضا
ستاره‌های کوتوله‌ی قرمز میزبان چه نوع سیاراتی هستند؟
سیارات فراخورشیدی کوچک‌تر از نپتون در اطراف ستاره‌های کوتوله‌ی قرمز (کوتوله‌های نوع M) مرسوم هستند. اینکه این سیارات قابلیت سکونت دارند یا خیر معلوم نیست، زیرا درک ما از ترکیبات آن‌ها کم است. در...
چهار‌شنبه ۱۳ مهر ۱۴۰۱، ساعت ۰۸:۰۶ - مجله علمی - نجوم و فضا
آیا در منظومه‌ی شمسی حیات فرازمینی وجود دارد؟
آیا فرازمینی‌ها واقعاً وجود دارند؟ تقریباً می‌توان با اطمینان گفت فرازمینی‌ها وجود دارند. کیهان گسترده است و جایی که ما در حال زندگی هستیم نیز جای خاصی نیست و احتمال اینکه در دیگر نقاط کیهان نیز حیات...
دوشنبه ۱۱ مهر ۱۴۰۱، ساعت ۰۸:۱۳ - مجله علمی - نجوم و فضا
کشف سنگ‌های حاوی مولکول‌های آلی بر روی مریخ
در تابستانی که گذشت مریخ‌نورد استقامت در حال مطالعه‌ی دلتای رودخانه‌های باستانی در حفره جزیروی مریخ بوده است. آنالیز اولیه یکی از نمونه‌های سنگی جمع‌آوری شده توسط استقامت باعث حیرت تیم محققین شده...
چهار‌شنبه ۶ مهر ۱۴۰۱، ساعت ۰۸:۱۱ - مجله علمی - نجوم و فضا
مزایای وجود یک غول برای زمین
زمانی که یک سیاره در مدار کاملاً دایره‌ای حول ستاره میزبان خود بگردد، فاصله‌ی آن از ستاره همیشه ثابت باقی می‌ماند. با این حال اکثر سیارات دارای مدارات بیضوی حول ستاره‌ی میزبان خود هستند و در...
دوشنبه ۴ مهر ۱۴۰۱، ساعت ۰۸:۰۵ - مجله علمی - نجوم و فضا
پنجره‌ای جدید به کیهان اولیه باز شد
ستاره‌ها ماشین‌هایی هستند که جهان را می‌سازند، ولی با این حال هیچ کس نمی‌داند خود این ستاره‌ها دقیقاً چگونه شکل می‌گیرند. ستاره‌شناسان اخیراً بر روی کهکشان کوچکی در همسایگی کهکشان راه‌شیری تمرکز...
دوشنبه ۲۸ شهريور ۱۴۰۱، ساعت ۰۹:۵۷ - مجله علمی - نجوم و فضا
جیمز وب شکارچی را شکار کرد
ستاره‌شناسان اخیراً توانسته‌اند به کمک تلسکوپ فضایی جیمز وب یکی از بهترین تصاویر را از درون سحابی شکارچی تهیه کنند. سحابی شکارچی یک سحابی از نوع پراکنده است که در فاصله‌ی تقریبی ۱۳۵۰ سال نوری از...
چهار‌شنبه ۲۳ شهريور ۱۴۰۱، ساعت ۰۹:۰۷ - مجله علمی - نجوم و فضا
برنامه‌ی بشر برای تولید اکسیژن بر روی مریخ چیست؟
مریخ حدوداً ۱۰۰ میلیون کیلومتر از زمین فاصله دارد و اتمسفر آن مملو از دی‌اکسیدکربن است، ولی محققین دانشگاه MIT توانسته‌اند با دستگاه کوچک خود بر روی این سیاره اکسیژن تولید کنند. تجهیزات آزمایش MOXIE...
يكشنبه ۲۰ شهريور ۱۴۰۱، ساعت ۰۹:۱۸ - مجله علمی - نجوم و فضا
تصویر خارق‌العاده جیمز وب از بندپای کیهانی
«تلسکوپ فضایی جیمز وب» اخیراً تصویری خارق‌العاده از یک سحابی به نام «رتیل» منتشر کرده است که جزئیاتی را به نمایش گذاشته که تا کنون مشاهده نشده بودند. این ناحیه از فضا که سحابی در آن قرار گرفته، به...
شنبه ۱۹ شهريور ۱۴۰۱، ساعت ۰۹:۵۲ - مجله علمی - نجوم و فضا
اولین تصاویر تلسکوپ خورشیدی جدید
بیشتر اجرام آسمانی را می‌توان به کمک تلسکوپ‌های مختلف مورد بررسی قرار داد، ولی خورشید یک جرم آسمانی متفاوت است و برخورد اشعه‌های آن برای مدت زمان کم نیز می‌تواند ابزارآلات حساس بسیاری از تلسکوپ‌های...
پنج‌شنبه ۱۷ شهريور ۱۴۰۱، ساعت ۰۸:۳۴ - مجله علمی - نجوم و فضا
سنگ‌های مریخ چه ویژگی‌هایی دارند؟
مریخ‌نورد استقامت در سال ۲۰۲۰ توسط ناسا به سمت مریخ فرستاده شده و در ۱۸ فوریه‌ی ۲۰۲۱ در حفره‌ی جزیرو بر روی مریخ فرود آمد. طراحی این مریخ‌نورد برای بررسی وضعیت زمین‌شناسی و ارزیابی وضعیت هواشناسی در...
چهار‌شنبه ۱۶ شهريور ۱۴۰۱، ساعت ۰۸:۲۳ - مجله علمی - نجوم و فضا
کشف منظومه‌ای با سه ستاره
در اوایل سال میلادی کنونی، محققین برای اولین بار توانستند وجود منظومه‌ای با سه ستاره را تایید کنند. محققین دانشگاه کپنهاگ دانمارک، در تلاش هستند دلیل شکل‌گیری این سیستم سه‌گانه را کشف کنند. این...
چهار‌شنبه ۹ شهريور ۱۴۰۱، ساعت ۰۹:۴۸ - مجله علمی - نجوم و فضا
آیا ممکن است یک طوفان خورشیدی زمین را نابود کند؟
همه‌ی حیات روی زمین وابسته به گرمای پرتوهای خورشیدی هستند. با این حال، اگر این پرتوها از کنترل خارج شوند و میلیاردها تُن ذرات باردار با سرعت هزاران کیلومتر بر ثانیه به زمین برسند، چه اتفاقی رخ...
سه‌شنبه ۸ شهريور ۱۴۰۱، ساعت ۰۹:۳۹ - مجله علمی - نجوم و فضا
دستاوردهای مهم تلسکوپ جیمز وب در مرداد ماه
جیمز وب از زمانی که در مدار ماموریت خود مستقر شده و عملیات همراستاسازی ۱۸ آینه‌ی آن نیز به پایان رسیده است، داده‌های جذابی به زمین مخابره کرده است. مسئولین این ماموریت داده‌های جمع‌آوری شده توسط...
يكشنبه ۶ شهريور ۱۴۰۱، ساعت ۰۹:۱۴ - مجله علمی - نجوم و فضا
تهیه تصویری دقیق‌تر از سیاه‌چاله‌ها
در آوریل سال ۲۰۱۹، دانشمندان به کمک تلسکوپ افق رویداد، توانستند تصویری خارق‌العاده از سیاه‌چاله‌ی مرکزی کهکشان مسیه ۸۷ تهیه کنند. مسیه ۸۷ یک کهکشان بیضوی در فاصله‌ی ۵۳ میلیون سال نوری از زمین در صورت...
پنج‌شنبه ۳ شهريور ۱۴۰۱، ساعت ۰۹:۳۲ - مجله علمی - نجوم و فضا
آیا زمین می‌توانست قمرهای بیشتری داشته باشد؟
شاید وقتی که به آسمان نگاه می‌کنید، این پرسش برایتان ایجاد شده باشد که آیا زمین می‌توانست به‌جز ماه قمرهای دیگری هم داشته باشد یا کشش گرانشی دیگر قمرهای آن‌را از مسیر خود خارج...
چهار‌شنبه ۲ شهريور ۱۴۰۱، ساعت ۰۸:۱۰ - مجله علمی - نجوم و فضا
کشف جوان‌ترین سیاره در کهکشان راه شیری
ستاره‌شناسان با استفاده از داده‌های «ALMA» به مطالعه‌ی شکل‌گیری سیاره‌ها پرداخته‌اند و برای اولین بار توانسته‌اند در یک دیسک دورسیاره‌ای، گاز شناسایی کنند. شناسایی گاز نشان از وجود یک سیاره‌ی بسیار...
دوشنبه ۳۱ مرداد ۱۴۰۱، ساعت ۰۸:۱۷ - مجله علمی - نجوم و فضا
نسبت خویشاوندی ماه و زمین اثبات شد
زمین و ماه در منظومه‌ی شمسی یک جفت منحصربه‌فرد هستند. زمین تنها سیاره‌ای است که فقط یک قمر دارد و این یک قمر نیز اثر زیادی بر روی زمین دارد. در حقیقت بر اساس تحقیقات متعدد، بدون ماه زندگی بر روی زمین...
شنبه ۲۹ مرداد ۱۴۰۱، ساعت ۰۸:۳۴ - مجله علمی - نجوم و فضا
ارتباط اولین ستاره‌های کیهان با سیاه‌چاله‌های نخستین
تنها چند میلی‌ثانیه پس از مهبانگ، آشفتگی بر کیهان حاکم شده است. هسته‌های اتمی طی یک حرکت داغ و آشفته دچار همجوشی و واپاشی شده‌اند و پس از آن امواج فشاری قدرتمند ایجاد شده است و آنچنان مواد را به هم...
پنج‌شنبه ۲۷ مرداد ۱۴۰۱، ساعت ۰۸:۰۹ - مجله علمی - نجوم و فضا
رازهای گذشته و آینده‌ی خورشید آشکار شد
خورشید در حال حاضر ۴.۵۷ میلیارد سال عمر دارد و به‌نظر می‌رسد در ابتدای میانسالی است. در خورشید گداخت رخ می‌دهد و هیدروژن به هلیوم تبدیل می‌شود و شرایط آن به‌طور کل پایدار است. زمانی که هیدروژن در...
دوشنبه ۲۴ مرداد ۱۴۰۱، ساعت ۰۹:۱۱ - مجله علمی - نجوم و فضا
چرا مشتری حلقه‌های ضخیم ندارد؟
حلقه‌های اطراف سیاره برای سیارات بزرگ کاملاً مرسوم هستند. در منظومه‌ی شمسی این موضوع تا حدودی رعایت شده است. با این حال، نحوه‌ی شکل‌گیری و پایداری این حلقه‌ها موضوعی است که حل نشده باقی مانده است....
چهار‌شنبه ۱۹ مرداد ۱۴۰۱، ساعت ۰۹:۰۳ - مجله علمی - نجوم و فضا
چرا کهکشان‌ها نام‌های متفاوتی دارند؟
تلسکوپ فضایی هابل، تصویر جدیدی تهیه کرده است که در آن چندین کهکشان مارپیچ و نامنظم در صورت فلکی هرکول قابل مشاهده هستند. در برخی اوقات کهکشان‌ها را تنها به دو دسته تقسیم می‌کنند؛ کهکشان‌های مارپیچ و...
سه‌شنبه ۱۸ مرداد ۱۴۰۱، ساعت ۰۸:۰۵ - مجله علمی - نجوم و فضا
سنگین‌ترین ستاره نوترونی چه وزنی دارد؟
ستاره‌ی «PSR J0952-0607» در فاصله‌ی ۳،۲۰۰ تا ۵،۷۰۰ سال نوری از زمین و در صورت فلکی سدس قرار دارد. این ستاره‌ برای اولین بار در سال ۲۰۱۷ کشف شده است و از نوع پالسار یا همان تپ‌اخترهاست و با نام...
شنبه ۱۵ مرداد ۱۴۰۱، ساعت ۰۸:۲۸ - مجله علمی - نجوم و فضا
اولین تصویر جیمز وب از تراپیست-۱
تلسکوپ فضایی جیمز وب برخی از داده‌های خود را در اختیار عموم قرار می‌دهد تا همگان بتوانند از آن استفاده کنند. یک منجم آماتور بر اساس دادهای دریافتی از جیمز وب توانسته اولین تصاویر را از تراپیست-۱ تهیه...
پنج‌شنبه ۱۳ مرداد ۱۴۰۱، ساعت ۰۹:۴۰ - مجله علمی - نجوم و فضا
اثر زندگی در فضا بر روی استخوان‌های انسان
محققین این نگرانی را اخیراً مطرح کرده‌اند که فضانوردان به اندازه‌ی استخوانی که طی ده‌ها سال بر روی زمین کاسته می‌شود را طی یک ماموریت فضایی از دست می‌دهند که تا یک سال پس از برگشتن از فضا نیز بازسازی...
چهار‌شنبه ۱۲ مرداد ۱۴۰۱، ساعت ۰۸:۱۸ - مجله علمی - فیزیک
شاید ماده‌ی تاریک اصلاً وجود نداشته باشد!
مدلسازی حرکت سیاره‌ها در منظومه‌ی شمسی به کمک قوانین نیوتن کاملاً دقیق است، ولی در دهه‌ی ۱۹۷۰ دانشمندان دریافتند که این مدل برای کهکشان‌های دیسکی جواب نمی‌دهد و سرعت حرکت اجرام موجود در لبه‌ی این...
سه‌شنبه ۱۱ مرداد ۱۴۰۱، ساعت ۰۸:۳۹ - مجله علمی - نجوم و فضا
آیا مناطق درونی منظومه شمسی سریع‌تر می‌چرخد؟
مدت‌ها است ستاره‌شناسان در مورد دیسک حاوی گاز درون منظومه‌ی شمسی پرسش‌های حل نشده‌ی زیادی دارند. اکنون گروهی از ستاره‌شناسان پاسخ برخی از این پرسش‌ها را در حرکت تعداد کمی ذرات باردار...
پنج‌شنبه ۶ مرداد ۱۴۰۱، ساعت ۰۸:۰۸ - مجله علمی - نجوم و فضا
جیمز وب چگونه قدیمی‌ترین کهکشان را کشف کرد؟
تنها یک هفته پس از اینکه جیمز وب اولین تصاویر خود را به زمین مخابره و همه را شوکه کرد، اکنون این تلسکوپ فضایی کهکشانی را کشف کرده که احتمالاً ۱۳.۵ میلیارد سال پیش وجود داشته است. اگر این داده‌ها...
سه‌شنبه ۴ مرداد ۱۴۰۱، ساعت ۰۸:۲۳ - مجله علمی - نجوم و فضا
کشف ۴۰ هزار کهکشان حلقوی جدید
ستاره‌شناسان اخیراً با استفاده از الگوریتم یادگیری عمیق توانسته‌اند ۴۰ هزار کهکشان حلقوی جدید را شناسایی کنند. کهکشان‌ها زندگی آشفته‌ای دارند. برخورد با دیگر کهکشان‌ها و انفجارات پُرانرژی ناشی از...
دوشنبه ۳ مرداد ۱۴۰۱، ساعت ۰۹:۲۷ - مجله علمی - نجوم و فضا
چه شکل‌هایی از حیات می‌تواند بر روی مریخ زنده بماند؟
در نواحی شمالی کانادا که به سرزمین شمالگان متصل است، محیط‌زیست فوق سرد، نمکی و بدون اکسیژنی وجود دارد که شبیه‌ترین منطقه به برخی از نواحی سیاره‌ی مریخ است. بنابراین اگر بخواهیم بدانیم چه شکل‌هایی از...
يكشنبه ۲ مرداد ۱۴۰۱، ساعت ۰۹:۴۳ - مجله علمی - نجوم و فضا
برخورد شهاب‌سنگ با جیمز وب چقدر خطرناک است؟
از دسامبر سال ۲۰۲۱ که جیمز وب به فضا پرتاب شده است تا کنون ۱۹ سنگ آسمانی به آن برخورد کرده است که یکی از آن‌ها نسبتاً بزرگ بوده و آسیب محسوسی به یکی از ۱۸ آینه‌ی طلایی تلسکوپ وارد کرده است. ناسا...
چهار‌شنبه ۲۹ تير ۱۴۰۱، ساعت ۰۸:۱۲ - مجله علمی - نجوم و فضا
جیمز وب حیات را در سیارات جستجو می‌کند
در حالی که زمین تنها جایی است که حیات بر روی آن شناخته شده است، کشف حیات‌های فرازمینی یکی از اهداف مهم بشریت است. با به‌دست آمدن اولین تصاویر تهیه شده توسط تلسکوپ جیمز وب، محققین امیدوارند بتوانند در...
يكشنبه ۲۶ تير ۱۴۰۱، ساعت ۰۸:۴۱ - مجله علمی - نجوم و فضا
کشف عناصر سازنده‌ی حیات در مرکز کهکشان راه‌شیری
«نیتریل‌ها» مولکول‌های آلی هستند که به‌صورت عادی سمی هستند، ولی در عین حال یکی از ترکیبات ضروری برای حیات روی زمین هستند. اکنون تیمی از دانشمندان اسپانیایی، ژاپنی، ایتالیایی، شیلیایی و آمریکایی نشان...
چهار‌شنبه ۲۲ تير ۱۴۰۱، ساعت ۰۸:۵۵ - مجله علمی - نجوم و فضا
شرحی مختصر از اولین تصاویر جیمز وب
در تاریخ ۲۱ تیر ۱۴۰۱ «تلسکوپ فضایی جیمز وب» اولین تصاویر کامل خود را به همراه داده‌های طیف‌سنجی منتشر کرد. تلسکوپ فضایی جیمز وب، عموماً به‌عنوان جانشین تلسکوپ فضایی موفق هابل شناخته می‌شود. جیمز وب...
شنبه ۱۸ تير ۱۴۰۱، ساعت ۰۸:۰۳ - مجله علمی - فیزیک
آیا سیستم‌های هسته‌ای بدون بار وجود دارند؟
با اطلاعاتی که تاکنون بشر داشته، به این نتیجه رسیده است که تنها ستاره‌های نوترونی می‌توانند سیستم‌های خالص نوترونی باشند که در آن‌ها نوترون‌ها به کمک نیروهای گرانشی با چگالی بسیار بالا در کنار یکدیگر...
چهار‌شنبه ۱۵ تير ۱۴۰۱، ساعت ۰۹:۴۲ - مجله علمی - نجوم و فضا
منظومه‌ی شمسی تا چه زمانی یکپارچه باقی می‌ماند؟
اگر فکر می‌کنید ممکن است به زودی سیارات منظومه‌ی شمسی از قید و بند یکدیگر رها شده و در کهکشان راه‌شیری پراکنده شوند، باید بدانید که این اتفاق حداقل تا ۱۰۰ هزار سال دیگر رخ نمی‌دهد. دانشمندان دانشگاه...
سه‌شنبه ۱۴ تير ۱۴۰۱، ساعت ۰۸:۵۴ - مجله علمی - نجوم و فضا
آیا سفر فرازمینی‌ها به زمین حقیقت دارد؟
یکی از چالش‌برانگیز‌ترین سوالات بشر، همین است که آیا موجودات فضایی وجود دارند؟ و اگر هستند آیا به زمین سفر کرده‌اند؟ بسیاری هستند که معتقدند این اتفاقات در طول تاریخ بارها افتاده است؛ عده‌ی زیادی هم...
يكشنبه ۱۲ تير ۱۴۰۱، ساعت ۰۸:۰۳ - مجله علمی - نجوم و فضا
کشف ستاره‌ای که تنها نصف آن منفجر شده است
انفجارات ابرنواخترها انواع مختلفی دارد. ابرنواختر نوع Ia که به‌نام «ابرنواختر گرماهسته‌ای» نیز شناخته می‌شود در سیستم‌های دوگانه رخ می‌دهد. برای اینکه این نوع ابرنواختر ایجاد شود، یکی از دو ستاره در...
شنبه ۴ تير ۱۴۰۱، ساعت ۰۹:۲۲ - مجله علمی - نجوم و فضا
کشف اجرامی باستانی در نزدیکی مرکز کهکشان راه‌شیری
تلسکوپ فضایی هابل، یکی از بهترین تصاویر را از «تارزان ۹»، مرکزی‌ترین خوشه‌ی ستاره‌ای کروی در مرکز کهکشان راه‌شیری تهیه کرده است. خوشه‌های کروی سیستم‌های چگال حاوی ستاره‌های باستانی هستند که از طریق...
چهار‌شنبه ۱ تير ۱۴۰۱، ساعت ۰۹:۵۵ - مجله علمی - نجوم و فضا
اسراری که جنو درباره‌ی سیاره مشتری فاش کرد
اتمسفر عظیم سیاره مشتری مملو از هیدروژن و هلیوم است. با این حال یکی از نکات کلیدی در درک شکل‌گیری و تکامل این سیاره، توزیع عناصر سنگین‌تر از این عناصر درون اتمسفر آن است. کاوشگر جونو، متعلق به ناسا...
چهار‌شنبه ۲۵ خرداد ۱۴۰۱، ساعت ۰۸:۰۸ - مجله علمی - نجوم و فضا
تخیلی فانتزی علمی از فرازمینی‌های سرگردان
دانشمندان کالج هیوستون این نظریه را مطرح کرده‌اند که فرازمینی‌های هوشمند می‌توانند از سیارات فراخورشیدی سرگردان، به‌عنوان وسیله‌ای برای سفرهای میان ستاره‌ای استفاده کنند. این دانشمندان همچنین...
دوشنبه ۲۳ خرداد ۱۴۰۱، ساعت ۰۸:۳۳ - مجله علمی - نجوم و فضا
اگر انسان با سرعت دو برابر نور حرکت کند!
تا جایی که می‌دانیم، امکان اینکه انسان بتواند به سرعت دو برابر سرعت نور برسد، وجود ندارد. در حقیقت این امکان برای هیچ جسم شناخته شده‌ای وجود ندارد که بتواند با سرعت بیشتر از سرعت نور حرکت کند. با این...
شنبه ۲۱ خرداد ۱۴۰۱، ساعت ۰۸:۲۳ - مجله علمی - نجوم و فضا
درباره‌ی قاتل‌های کیهانی چه می‌دانید؟
کهکشان راه‌شیری کهکشانی فعال نیست. سالانه در این کهکشان سه یا چهار ستاره به اندازه‌ی خورشید ساخته می‌شود و ستاره‌هایی با همه‌ی سنین را می‌توان در این کهکشان مشاهده کرد. کهکشان‌های دیگری نیز در کیهان...
پنج‌شنبه ۱۹ خرداد ۱۴۰۱، ساعت ۰۸:۲۴ - مجله علمی - نجوم و فضا
داده‌های عجیب فضاپیمای وویجر۱
«وویجر۱»، حدود ۴۵ سال پس از شروع ماموریت، مسیر خود را خارج از منظومه‌ی شمسی ادامه می‌دهد. اکنون پس از سال‌ها، این فضاپیما داده‌های عجیب و غریبی را به زمین مخابره کرده که تیم مهندسین این ماموریت را...
چهار‌شنبه ۱۸ خرداد ۱۴۰۱، ساعت ۰۸:۱۸ - مجله علمی - نجوم و فضا
رصد یک زوج کیهانی عجیب و غریب
تلسکوپ فضایی هابل، تصویری خارق‌العاده از یک جفت کهکشان به نام «IC 4271» شکار کرده است. این جفت کهکشانی در صورت فلکی تازی‌ها قرار دارد. جفت کهکشانی IC 4271 با نام‌های «Arp 40» و «LEDA 47334» نیز...
دوشنبه ۱۶ خرداد ۱۴۰۱، ساعت ۰۸:۱۲ - مجله علمی - نجوم و فضا
آتشفشان‌ها منشاء آب در ماه هستند
میلیاردها سال پیش مجموعه‌ای از آتشفشان‌ها بر روی ماه فوران کرده است و باعث شده هزاران کیلومتر مربع از سطح ماه توسط سنگ‌های مذاب پوشیده شود. طی دوره‌های متمادی درون این سنگ‌های مذاب لکه‌های تیره ایجاد...
دوشنبه ۹ خرداد ۱۴۰۱، ساعت ۰۹:۲۶ - مجله علمی - نجوم و فضا
اولین تصویر از سیاه‌چاله‌ی مرکزی کهکشان راه‌شیری چگونه ثبت شد؟
تلسکوپ افق رویداد توانسته برای اولین بار تصویری از سیاه‌چاله‌ی مرکزی کهکشان راه‌شیری که کمانA نام دارد را ثبت کند. این سیاه‌چاله ۴.۳ میلیون برابر خورشید جرم دارد. تصویر تهیه شده نشان داده است که...
يكشنبه ۸ خرداد ۱۴۰۱، ساعت ۰۸:۰۶ - مجله علمی - نجوم و فضا
آیا می‌توان در خاک ماه کشاورزی کرد؟
زیست‌شناسان دانشگاه فلوریدا نشان داده‌اند که نوع خاصی از گیاهان زمینی می‌توانند در خاک ماه جوانه زده و رشد کنند. آن‌ها آزمایش‌های خود را بر روی نمونه‌های خاکی که طی ماموریت‌های ناسا به زمین آورده‌...
شنبه ۷ خرداد ۱۴۰۱، ساعت ۰۹:۱۰ - مجله علمی - نجوم و فضا
شناسایی منشائی جدید برای ابرنواخترها
دانشمندان از مدل‌سازی‌های کامپیوتری استفاده کرده‌اند و نحوه‌ی تکامل ابرنواخترها را در مقیاس چند هزار ساله مورد بررسی قرار داده‌اند. ابرنواخترها برای علم ستاره‌شناسی از اهمیت بالایی برخوردار هستند،...
سه‌شنبه ۳ خرداد ۱۴۰۱، ساعت ۰۹:۰۶ - مجله علمی - نجوم و فضا
کشف اجزای کلیدی حیات بر روی شهاب‌سنگ‌ها
محققین با استفاده از بهترین روش‌های تحلیلی توانسته‌اند اجزای کلیدی دی‌اِن‌ای و آر‌اِن‌ای شامل جفت‌های پایه‌ای استاندارد، مانند آدنین، گوانیم و سیتوسین و جفت‌های غیراستاندارد، مانند ایزوگوانین و...
يكشنبه ۱ خرداد ۱۴۰۱، ساعت ۰۸:۳۲ - مجله علمی - نجوم و فضا
کشف منظومه‌‌ای با ناحیه‌ی قابل سکونت ابدی
بر اساس مقاله‌ی جدیدی که در مجله‌ی Frontiers in Astronomy and Space Sciences چاپ شده است، محققین پنج منظومه‌ی جدید را بین فاصله‌ی ۲،۷۶۴ تا ۵،۹۳۳ سال نوری از زمین و در صورت‌های فلکی شلیاق و ماکیان کشف...
پنج‌شنبه ۲۹ اردیبهشت ۱۴۰۱، ساعت ۱۰:۲۶ - مجله علمی - نجوم و فضا
انسان چقدر می‌تواند از زمین دور شود؟
تا به امروز سه آمریکایی به نام‌های «جیمز لاول»، «فرد هایز» و «جان سویگرت» به دورترین فاصله از زمین پرواز کرده‌اند. آن‌ها طی ماموریت آپولو ۱۳ توانستند تا پشت ماه و فاصله‌ی ۴۰۰،۱۷۱ کیلومتری از زمین...
يكشنبه ۲۵ اردیبهشت ۱۴۰۱، ساعت ۰۸:۰۹ - مجله علمی - نجوم و فضا
کهکشان چیست؟
کهکشان مجموعه‌ای از ستاره‌ها، گاز، گرد و غبار و ماده‌ی تاریکی است که به کمک گرانش در کنار یکدیگر قرار گرفته‌اند. کهکشان‌های کوتوله‌ای وجود دارند که تنها چند صد میلیون ستاره درون خود جای داده‌اند، ولی...
پنج‌شنبه ۲۲ اردیبهشت ۱۴۰۱، ساعت ۰۹:۴۴ - مجله علمی - نجوم و فضا
سیاره‌ای که یک شبانه‌روزش طولانی‌تر از یک سالش است
زمانی که دو جرم در فضا به اندازه‌ی کافی به یکدیگر نزدیک باشند، گرانش آن‌ها مانند ترمز عمل می‌کند و باعث کندتر شدن حرکت اجرام می‌شود. این کندتر شدن حرکت در نهایت منجر به قفل شدن دوران جرم کوچک‌تر...
سه‌شنبه ۲۰ اردیبهشت ۱۴۰۱، ساعت ۰۸:۴۹ - مجله علمی - نجوم و فضا
ریزنواختر؛ انفجارهایی ناچیز در مقیاس کیهانی
«ریزنواختر» در واقع یک انفجار هسته‌ای است که در سطح ستاره‌های خاصی رخ می‌دهد و تنها چند ساعت به طول می‌انجامد. مدت زمان کوتاه عمر این پدیده‌ها باعث می‌شود رصد آن‌ها بسیار مشکل باشد. ریزنواختر از قدرت...
شنبه ۱۷ اردیبهشت ۱۴۰۱، ساعت ۰۸:۲۹ - مجله علمی - نجوم و فضا
رمزگشایی از کوتوله‌ی اسرارآمیز
در سال ۱۹۳۰ میلادی، «کلاید تومبا» سیاره‌ی افسانه‌ای نهم در منظومه‌ی شمسی را در رصدخانه‌ای در آریزونای آمریکا کشف کرد. وجود این جسم به خاطر اختلالاتی که در مدارات اورانوس و نپتون مشاهده می‌شد قبلاً...
يكشنبه ۴ اردیبهشت ۱۴۰۱، ساعت ۰۹:۳۳ - مجله علمی - نجوم و فضا
آیا واقعاً انبساط کیهان روزی متوقف می‌شود؟
جهان نه تنها هنوز در حال انبساط است، بلکه شتاب انبساط آن نیز بیشتر شده است و به همین خاطر بسیاری از دانشمندان منتظر هستند رشد جهان برای مدت‌های طولانی ادامه پیدا کند. با این حال، سه نفر از دانشمندان...
دوشنبه ۲۹ فروردین ۱۴۰۱، ساعت ۰۸:۱۸ - مجله علمی - نجوم و فضا
کشف دورترین ستاره توسط تلسکوپ فضایی هابل
ستاره‌ای که اخیراً هابل کشف کرده، به‌نام «ایرندل» نامگذاری شده است و نور خود را از ۹۰۰ میلیون سال پس از انفجار بزرگ به ما رسانده است. ایرندل آنقدر از زمین دور است که نور آن ۱۲.۹ میلیارد سال مسیر طی...
يكشنبه ۲۸ فروردین ۱۴۰۱، ساعت ۰۸:۲۲ - مجله علمی - نجوم و فضا
حلقه‌ی داخلی کهکشان راه‌شیری چند سال عمر دارد؟
کهکشان راه‌شیری دارای ساختاری به شکل یک حلقه‌ی داخلی درون خود است که این حلقه غنی از فلزات مثل عناصر سنگین‌تر از هیدروژن و هلیوم است. اکنون دانشمندان با استفاده از داده‌های «APOGEE» توانسته‌اند عمر...
شنبه ۲۷ فروردین ۱۴۰۱، ساعت ۰۹:۴۴ - مجله علمی - نجوم و فضا
با قدرت‌مندترین لیزر فضایی آشنا شوید
در هفته‌ای که ستاره‌شناسان رصد دورترین ستاره را گزارش کردند، پدیده‌ی جدیدی به نام «مگامیزر هیدروکسیلی» نیز توسط دانشمندان علم نجوم به جهانیان معرفی شده است. مگامیزر لیزر امواج رادیویی است که حداقل...
چهار‌شنبه ۲۴ فروردین ۱۴۰۱، ساعت ۰۹:۱۰ - مجله علمی - نجوم و فضا
آیا وجود متان نشانه‌ی حیات فرازمینی است؟
اکسیژن یکی از بهترین نشانه‌های حیات است، ولی تشخیص این عنصر توسط تلسکوپ فضایی فوق پیشرفته‌ی جیمز وب نیز مشکل است. اگرچه مطالعات متعددی در گذشته بر روی متان به‌عنوان نشانه‌ی حیات انجام شده است، ولی...
دوشنبه ۲۲ فروردین ۱۴۰۱، ساعت ۰۹:۰۱ - مجله علمی - نجوم و فضا
محل اصلی تولد زمین کجاست؟
نَشت ایزوتوپ خاصی از گاز هلیوم از هسته‌ی زمین که در زمان انفجار بزرگ شکل گرفته، بزرگ‌ترین شاهدی است که نشان می‌دهد سیاره‌ی ما در ابتدا چگونه به‌وجود آمده است. گاز هلیوم-۳ معمولاً درون سحابی‌های...
پنج‌شنبه ۱۸ فروردین ۱۴۰۱، ساعت ۰۹:۲۵ - مجله علمی - فیزیک
آیا انرژی تاریک وجود خارجی دارد؟
انرژی تاریک یک نیروی مرموز است که باعث منبسط شدن کیهان با سرعت بالا می‌شود. هیچ کس نمی‌داند این نیرو در حقیقت چیست. از زمانی که حدود ۱۳ میلیارد سال پیش انفجار بزرگ رخ داده است، دنیا در حال انبساط...
پنج‌شنبه ۱۸ فروردین ۱۴۰۱، ساعت ۰۸:۳۳ - مجله علمی - نجوم و فضا
بازسازی شرایط درونی یک خوشه‌ی کهکشانی عظیم
کهکشان‌ها معمولاً به تنهایی زندگی نمی‌کنند، بلکه صدها و در برخی مواقع هزاران کهکشان به‌وسیله‌ی گرانش به سمت یکدیگر کشیده می‌شوند و خوشه‌های کهکشانی گسترده را شکل می‌دهند که بزرگ‌ترین اجرام کیهان نیز...
دوشنبه ۱۵ فروردین ۱۴۰۱، ساعت ۰۹:۳۴ - مجله علمی - نجوم و فضا
سیاه‌چاله‌ها در ابتدای جهان چگونه شکل گرفته‌اند؟
چگونگی شکل‌گیری سیاه‌چاله‌های کلان‌جرم نادر که جرم‌ بالاتر از یک میلیارد برابر جرم خورشید دارند، در ابتدای شکل‌گیری جهان، یکی از پرسش‌های بی‌پاسخ اخترفیزیکدانان است. «هومن داوودی‌اصل» و همکارانش از...
يكشنبه ۱۴ فروردین ۱۴۰۱، ساعت ۰۹:۰۴ - مجله علمی - نجوم و فضا
سیاراتی که ستاره از آب در آمدند
حدود سه دهه پیش، دنیاهای فراتر از منظومه‌ی شمسی کشف شدند و از آن زمان تا کنون حدود ۵۰۰۰ سیاره‌ی فراخورشیدی در کهکشان راه‌شیری شناخته شده است. ستاره‌شناسان ۵۰۰۰ کاندیدای دیگر را نیز شناسایی کرده‌اند...
سه‌شنبه ۹ فروردین ۱۴۰۱، ساعت ۰۸:۳۶ - مجله علمی - نجوم و فضا
آیا اطلاعات از یک سیاه‌چاله‌ی فرار می‌کنند؟
تیمی بین‌المللی از فیزیکدانان از دانشگاه‌های کورنل، کالیفرنیا، سانتباربارا و موسسه‌ی RIKEN با استفاده از هندسه‌ی فضا-زمان جدیدی که ساختاری مشابه کرم‌چاله را دارد، نشان داده‌اند که اطلاعات می‌توانند...
دوشنبه ۱ فروردین ۱۴۰۱، ساعت ۱۰:۱۵ - مجله علمی - نجوم و فضا
ماموریت هیجان‌انگیز هوایی در سیاره‌ی سرخ
نبوغ بیست‌ویکمین پرواز خود را نیز با موفقیت پشت سر گذاشته است و متخصصین ناسا تصمیم گرفته‌اند ماموریت‌های این هلیکوپتر را برای کمک به مریخ‌نورد استقامت تا تابستان سال آینده تمدید کنند. استقامت قصد...
يكشنبه ۲۲ اسفند ۱۴۰۰، ساعت ۰۹:۱۹ - مجله علمی - نجوم و فضا
شمارش معکوس برای یک برخورد کیهانی
ستاره‌شناسان دو سیاه‌چاله‌ی کلان‌جرم را شناسایی کرده‌اند که ۹۹ درصد راه برخورد وحشتناک با یکدیگر را پیموده‌اند. طی این برخورد همه‌ی رشته‌های فضا-زمان دچار نوسان می‌شوند. این دو سیاه‌چاله که اسم مشترک...
شنبه ۱۴ اسفند ۱۴۰۰، ساعت ۰۹:۵۶ - مجله علمی - نجوم و فضا
یک جرم کیهانی در آمریکا سقوط کرده است
باستان‌شناسان توانسته‌اند شهاب‌سنگ‌ها، ناهنجاری‌های ایریدیوم و پلاتین و سطوح بزرگ پوشیده از زغال‌های سوخته را در ۱۱ سایت باستان‌شناسی متعلق به سه ایالت آمریکا در امتداد دره‌ی رودخانه‌ی اوهایو کشف...
جمعه ۱۳ اسفند ۱۴۰۰، ساعت ۰۹:۳۳ - مجله علمی - نجوم و فضا
درون سیاه‌چاله‌ها چه خبر است؟
سیاه‌چاله‌ها اجرامی هستند که در منتهی‌الیه درک انسان از فیزیک قرار دارند. ما نمی‌توانیم ببینیم که درون سیاه‌چاله چه اتفاقی در حال رخ داده است. فراتر از افق رویداد یک سیاه‌چاله دیگر هیچ چیزی...
دوشنبه ۹ اسفند ۱۴۰۰، ساعت ۰۹:۳۵ - مجله علمی - نجوم و فضا
کشف ستاره‌هایی غیرمعمول
ستاره‌شناسان نوع جدیدی از ستاره‌ها را کشف کرده‌اند که به جای اینکه سطح آن‌ها پوشیده از هیدروژن و هلیوم باشد، سطحی پوشیده از کربن و اکسیژن دارند. ستاره‌شناسان اینگونه فکر می‌کنند که این نوع ستاره‌ها...
پنج‌شنبه ۵ اسفند ۱۴۰۰، ساعت ۰۸:۲۲ - مجله علمی - نجوم و فضا
منظومه‌ی شمسی حداکثر چند سیاره دارد؟
منظومه‌ی شمسی دارای ۸ سیاره است که شامل عطارد، زهره، زمین، مریخ، مشتری، زحل، اورانوس و نپتون می‌شود. همه‌ی این سیاره‌ها به خاطر کشش گرانشی شدید خورشید حول آن می‌گردند. پرسش اینجاست که آیا می‌توان...
سه‌شنبه ۳ اسفند ۱۴۰۰، ساعت ۰۸:۲۰ - مجله علمی - نجوم و فضا
تا کنون چند کهکشان در کهکشان راه‌شیری ادغام شده‌اند؟
کهکشان راه‌شیری حدود ۱۲ میلیارد سال پیش شروع به شکل‌گیری کرده است. از آن زمان تا کنون این کهکشان از نظر جرمی و حجمی در حال رشد بوده است، زیرا به صورت مداوم کهکشان‌های کوچک‌تر با آن ادغام شده‌اند....
دوشنبه ۲ اسفند ۱۴۰۰، ساعت ۰۸:۲۶ - مجله علمی - نجوم و فضا
داستان اولین ستاره‌ای که تلسکوپ جیمز وب شکار کرد
راه‌اندازی «تلسکوپ فضایی جیمز وب» رخداد هیجان‌انگیزی برای مردم پیگیر علوم نجوم در سراسر دنیا بوده است، ولی برای دانشمندان و ستاره‌شناسان اینکه اولین پرتوهای نوری از ستاره‌ها راه خود را به سمت...
شنبه ۳۰ بهمن ۱۴۰۰، ساعت ۰۹:۳۸ - مجله علمی - نجوم و فضا
دمای کیهان در ابتدای پیدایش چقدر بوده است؟
ستاره‌شناسان به کمک روش‌های خارق‌العاده، توانسته‌اند دمای کیهان را در ۸۸۰ میلیون سال پس از انفجار بزرگ به‌دست بیاورند. اندازه‌گیری این دما به خاطر وجود ابرهای مملو از آب شکل گرفته حدود ۱۲.۹ میلیارد...
شنبه ۲۳ بهمن ۱۴۰۰، ساعت ۰۸:۲۰ - مجله علمی - نجوم و فضا
نقش قمرها در یافتن موجودات فرازمینی
ماه برای حیات بر روی سیاره‌ی زمین از اهمیت بالایی برخوردار است؛ ماه در تعیین طول روزهای زمینی نقش دارد و کنترل‌کننده‌ی جزر و مد اقیانوس‌ها است که این عملکردها بر روی چرخه‌های زیستی سیاره‌ی ما اثرگذار...
چهار‌شنبه ۲۰ بهمن ۱۴۰۰، ساعت ۰۸:۰۳ - مجله علمی - نجوم و فضا
نگاه عمیق هابل به سه‌قولوهای فضایی
تلسکوپ فضایی هابل، تصویری زیبا از سه کهکشان در کنار یکدیگر تهیه کرده است که دانشمندان مجموعه‌ی این کهکشان‌ها را با همدیگر «NGC 7764A» نامگذاری کرده‌اند. مجموعه‌ی NGC 7764A یکی از مثال‌های جذابی است...
سه‌شنبه ۱۹ بهمن ۱۴۰۰، ساعت ۰۸:۰۲ - مجله علمی - نجوم و فضا
تلسکوپ جیمز وب در کجای فضا مستقر شده است؟
در تاریخ چهارم بهمن ۱۴۰۰ «تلسکوپ فضایی جیمز وب» که طی همکاری بین ناسا، آژانس فضایی اروپا و آژانس فضایی کانادا ساخته و طراحی شده بود به مقصد خود در مدار اطراف نقطه‌ی لاگرانژ دوم سیستم خورشید و زمین...
چهار‌شنبه ۲۹ دی ۱۴۰۰، ساعت ۰۸:۰۵ - مجله علمی - نجوم و فضا
فصول در سیاره‌های فراخورشیدی چگونه است؟
تصور کنید در مکانی هستید که باد با سرعت صوت می‌وزد. سیاره‌ی «XO-3b» دقیقاً این وضعیت را دارد. مدار نامتقارن این سیاره حول ستاره‌ی میزبان خود به نحوی است که تغییرات فصلی بسیار شدیدی را تجربه می‌کند که...
يكشنبه ۱۲ دی ۱۴۰۰، ساعت ۰۸:۱۲ - مجله علمی - نجوم و فضا
جهان چگونه شروع شده است؟
یکی از نظریه‌ها در مورد شکل‌گیری کیهان، «بیگ‌بنگ» است. با این حال هنوز اینکه بیگ‌بنگ چگونه شروع شده، ناشناخته مانده است. در مقاله‌ی جدیدی که اخیراً مجله‌ی Science آن‌را منتشر کرده است، دانشمندان...
چهار‌شنبه ۸ دی ۱۴۰۰، ساعت ۰۸:۲۰ - مجله علمی - نجوم و فضا
آزمایش قدیمی‌ترین ماده‌ای که روی زمین
ذرات ریز سنگی جمع‌آوری شده از سیارک ریوگو را می‌توان یکی از قدیمی‌ترین مواد مورد آزمایش بر روی زمین محسوب کرد. این ذرات می‌توانند اطلاعات خوبی در مورد منشاء منظومه‌ی شمسی در اختیار بشر قرار دهند....
شنبه ۴ دی ۱۴۰۰، ساعت ۰۸:۳۰ - مجله علمی - نجوم و فضا
آیا امکان دارد سیاه‌چاله‌ها همان ماده‌ی تاریک باشند؟
چگونه سیاه‌چاله‌های کلان‌جرم شکل گرفته‌اند؟ تیمی از ستاره‌شناسان مدل جدیدی برای شکل‌گیری کیهان پیشنهاد داده‌اند که می‌تواند رازهای متعددی را برملا کند. این گروه محققین نظریه‌ای را مطرح کرده‌اند که طی...
پنج‌شنبه ۲ دی ۱۴۰۰، ساعت ۰۹:۰۳ - مجله علمی - نجوم و فضا
تفاوت‌های تلسکوپ فضایی هابل و جیمز وب
ناسا در حال برنامه‌ریزی برای پرتاب تلسکوپ فوق پیشرفته‌ی «جیمز وب» به فضا است و به گفته‌ی متخصصین این پروژه، تصاویری که جیمز وب تهیه خواهد کرد، قابل مقایسه با تصاویر تهیه شده توسط هابل نیست. تلسکوپ...
چهار‌شنبه ۱ دی ۱۴۰۰، ساعت ۰۸:۰۸ - مجله علمی - نجوم و فضا
نظریه‌ی بیگ‌بنگ و مشکلی که هنوز حل نشده
نظریه‌ی بیگ‌بنگ یا همان انفجار بزرگ، یکی از موفق‌ترین نظریه‌ها برای شرح منشاء و تکامل کیهان است. موفقیت این نظریه تنها یک مشکل دارد و آن هم اینکه که میزان «لیتیوم-۷» پیش‌بینی شده توسط این نظریه...
پنج‌شنبه ۲۵ آذر ۱۴۰۰، ساعت ۰۸:۱۲ - مجله علمی - نجوم و فضا
زایشگاه و گورستان کیهانی؛ با سحابی‌ها آشنا شوید
اکثر سحابی‌ها دارای اندازه‌های بسیار عظیم هستند. قطر برخی از آن‌ها به صدها سال نوری می‌رسد. برخی از سحابی‌ها جرم نسبتاً زیادی را درون خود جای می‌دهند. چگالی سحابی‌ها از فضای اطراف آن‌ها بالاتر است؛...
چهار‌شنبه ۲۴ آذر ۱۴۰۰، ساعت ۰۸:۰۶ - مجله علمی - نجوم و فضا
کشفی فراخورشیدی و دور از انتظارها
ستاره‌شناسان نوع جدیدی از سنگ‌ها را کشف کرده‌اند که نسبت مواد معدنی موجود در آن‌ها کاملاً غیرعادی است. این سنگ‌ها در بقایای ناشی از مرگ یک ستاره کشف شده است. تحقیقات نشان می‌دهد که سیارات فراخورشیدی...
يكشنبه ۲۱ آذر ۱۴۰۰، ساعت ۰۹:۴۷ - مجله علمی - نجوم و فضا
کشف نزدیک‌ترین جفت‌ سیاه‌چاله به زمین
ستاره‌شناسان در فاصله‌ی ۸۹ میلیون سال نوری از زمین، در کهکشان «NGC 7727» توانسته‌اند یک جفت سیاه‌چاله‌ی کلان‌جرم را کشف کنند که تبدیل به نزدیک‌ترین جفت‌ سیاه‌چاله‌ی کلان‌جرم به زمین شده است. تا کنون...
چهار‌شنبه ۱۷ آذر ۱۴۰۰، ساعت ۰۹:۳۷ - مجله علمی - نجوم و فضا
کهکشان راه‌شیری کی و چگونه شکل گرفت؟
تحقیقات جدید بهترین شواهد را از شکل‌گیری کهکشان راه‌شیری به‌صورت امروزی ارائه داده است. در این تحقیقات زمان دقیق ادغام کهکشان‌های دیگر و تشکیل کهکشان راه‌شیری به‌دست آمده...
سه‌شنبه ۱۶ آذر ۱۴۰۰، ساعت ۰۹:۴۲ - مجله علمی - نجوم و فضا
منشاء سیگنال‌های مرموز کیهانی مشخص شد
دانشمندان سیگنال‌های رادیویی عجیب و غریبی را از مرکز کهکشان راه‌شیری تشخیص داده‌اند که با سرعت غیرقابل پیش‌بینی ناپدید شده‌اند. آن‌ها در حال حاضر تصور می‌کنند که این سیگنال‌ها توسط یک تپ‌اختر تولید...
پنج‌شنبه ۱۱ آذر ۱۴۰۰، ساعت ۰۹:۲۶ - مجله علمی - نجوم و فضا
کشف سیاه‌چاله‌ای سرگردان در انبوهی از ستاره‌ها
ستاره‌شناسان با استفاده از تلسکوپ VLT موجود در رصدخانه‌ی جنوب اروپا توانسته‌اند یک سیاه‌چاله‌ی کوچک را خارج از کهکشان راه‌شیری شناسایی کنند که بین ستاره‌های یک خوشه‌ی ستاره‌ای در حال پرسه زدن است....
پنج‌شنبه ۴ آذر ۱۴۰۰، ساعت ۰۸:۳۴ - مجله علمی - نجوم و فضا
کرم‌چاله چیست؟
کرم‌چاله در حقیقت یک راه‌حل ویژه‌ی معادلات تئوری نسبیت عام اینشتین است و دو نقطه در فضا یا زمان را به‌وسیله‌ی تونل به یکدیگر متصل می‌کند. به صورت ایده‌آل، طول تونل مذکور کوتاه‌تر از فاصله‌ی بین آن دو...
دوشنبه ۱ آذر ۱۴۰۰، ساعت ۰۸:۱۷ - مجله علمی - نجوم و فضا
تکینگی به چه معنی است؟
جاهایی در دنیا وجود دارند که قوانین فیزیک در آنجا جواب نمی‌دهند. به این نقاط «تکینگی» گفته می‌شود. تصور کنید نیروی گرانش آنچنان فشاری به شما وارد کند که به میزان نامحدودی فشرده شده و تبدیل به یک نقطه...
يكشنبه ۳۰ آبان ۱۴۰۰، ساعت ۰۸:۲۴ - مجله علمی - نجوم و فضا
سیاه‌چاله‌هایی که به شکل عجیبی بزرگ می‌شوند
از زمانی که در سال ۲۰۱۵ سیاه‌چاله‌های ادغام‌شونده رصد شدند، اخترفیزیکدانان همیشه به خاطر جرم این اجرام آسمانی شگفت‌زده بوده‌اند. به صورت معمول ستاره‌شناسان انتظار داشتند جرم سیاه‌چاله‌های از این نوع...
شنبه ۲۲ آبان ۱۴۰۰، ساعت ۰۹:۵۹ - مجله علمی - نجوم و فضا
کشف منظومه‌ای با سیاراتی عجیب و غریب
ستاره‌ی «HD 3167» یک ستاره‌ی درخشان از نوع K0 است که در فاصله‌ی ۱۴۹ سال نوری از زمین و در صورت‌فلکی حوت قرار دارد. این ستاره به طور تقریبی ۸۶ درصد خورشید قطر و جرم دارد و عمر آن تقریباً به ۸ میلیارد...
چهار‌شنبه ۱۹ آبان ۱۴۰۰، ساعت ۰۹:۴۱ - مجله علمی - نجوم و فضا
کشف سیاره‌ای در گرداب کیهانی
نشانه‌های عبور یک سیاره از جلوی ستاره‌ای در خارج از کهکشان راه‌شیری شناسایی شده است که دانشمندان می‌گویند با این یافته دریچه‌ای به سمت کاوش سیاره‌های فراخورشیدی در فواصل بسیار دورتر از گذشته باز شده...
پنج‌شنبه ۱۳ آبان ۱۴۰۰، ساعت ۰۹:۳۱ - مجله علمی - نجوم و فضا
چرا عاشق این تلسکوپ شدیم؟
پیشرفت‌هایی که تا کنون تلسکوپ فضایی هابل به خود دیده، باعث شده است بتواند اجرام بسیار دورتری را نسبت به تلسکوپ‌های زمینی رصد کند. از آنجا که نورهای رسیده به هابل متعلق به کهکشان‌های دوردست هستند،...
يكشنبه ۹ آبان ۱۴۰۰، ساعت ۰۹:۰۹ - مجله علمی - فیزیک
تشخیص ماده تاریک با امواج یخ‌زده
دانشمندان با سرد کردن امواج رادیویی تا نزدیکی حالت کوانتومی آن‌ها توانسته‌اند اختلالات موجود در تشخیص امواج را از بین ببرند و به این ترتیب، ضعیف‌ترین سیگنال‌ها نیز قابل شناسایی خواهند بود. این کشف...
شنبه ۸ آبان ۱۴۰۰، ساعت ۰۹:۰۳ - مجله علمی - نجوم و فضا
وستا پازل رموز منظومه‌ی شمسی را کامل می‌کند؟
سیاره‌ی کوتوله‌ی «وستا» به دانشمندان کمک کرده است تا روزهای آغازین شکل‌گیری منظومه‌ی شمسی را بهتر درک کنند. محققین دانشگاه دیویس کالیفرنیا، با استفاده از داده‌های مربوط به شهاب‌سنگ استخراج شده از...
چهار‌شنبه ۵ آبان ۱۴۰۰، ساعت ۰۸:۲۸ - مجله علمی - نجوم و فضا
عاقبت نزدیک شدن به یک کهکشان بزرگ چیست؟
تلسکوپ فضایی هابل، تصویری با جزئیات بالا از جفت کهکشان «Arp 86» تهیه کرده است. تصویری که هابل تهیه کرده است، در نتیجه‌ی رصدهایی است که در نور مادون قرمز، امواج مرئی و امواج ماورا بنفش انجام شده است....
دوشنبه ۳ آبان ۱۴۰۰، ساعت ۰۹:۴۵ - مجله علمی - نجوم و فضا
ماموریتی با هدف رمزگشایی اسرار منظومه‌ی شمسی
ساعت ۵ و ۳۴ دقیقه صبح ۲۴ مهر ۱۴۰۰، ناسا فضاپیمای لوسی را از ایستگاه فضایی فلوریدا توسط راکت اطلس۵ به فضا پرتاب کرد. یک ساعت پس از پرتاب، لوسی از مرحله‌ی دوم راکت جدا شد. نیم ساعت پس از جدا شدن لوسی،...
يكشنبه ۲۵ مهر ۱۴۰۰، ساعت ۰۸:۰۰ - مجله علمی - نجوم و فضا
نشانه‌هایی جدید از سیاره‌ی نهم منظومه‌ی شمسی
منظومه‌ی شمسی رمز و رازهای متعددی درون خود دارد که یکی از مهم‌ترین آن‌ها وجود یا عدم وجود یک دنیای یخی بزرگ در نواحی بیرونی منظومه و دورتر از مدار نپتون است. این دنیای فرضی سیاره‌ی نهم نامگذاری شده...
شنبه ۲۴ مهر ۱۴۰۰، ساعت ۰۸:۰۶ - مجله علمی - نجوم و فضا
نگاهی عمیق به چشم بینای بشر در فضا
از سال ۱۹۹۰ تا کنون، تلسکوپ فضایی هابل تصاویر خارق‌العاده از فضا را به زمین مخابره کرده است که برای بشر بسیار الهام‌بخش بوده است. علاوه بر این تصاویر زیبا، هابل چندین ترابایت داده‌ی دیگر نیز از جهان...
پنج‌شنبه ۲۲ مهر ۱۴۰۰، ساعت ۰۹:۳۵ - مجله علمی - نجوم و فضا
چرا سیارات منظومه‌ی شمسی بر روی یک صفحه می‌چرخند؟
اگر مدل‌های ساخته شده برای منظومه‌ی شمسی را دیده باشید، در همه‌ی آن‌ها خورشید، سیارات، قمرها و سیارک‌ها به طور تقریبی بر روی یک صفحه قرار دارند. آیا فکر کرده‌اید که چرا اینگونه است؟ برای پاسخ به این...
چهار‌شنبه ۱۴ مهر ۱۴۰۰، ساعت ۰۸:۲۸ - مجله علمی - نجوم و فضا
روایتی متفاوت از بیگ‌بنگ
چند میلیونیم ثانیه پس از انفجار بزرگ یا همان بیگ‌بنگ، جهان نخستین وارد حالت عجیب و غریبی شده است؛ یک سوپ زیراتمی که به نام «پلاسمای کوارک-گلوئون» شناخته می‌شود. تقریباً سال ۲۰۰۵ بود که تیمی از...
دوشنبه ۱۲ مهر ۱۴۰۰، ساعت ۰۹:۲۳ - مجله علمی - نجوم و فضا
تناقضی در فیزیک سیاه‌چاله‌ها
تایید وجود سیاه‌چاله‌ها در قرن ۲۱ انجام شد و به همین خاطر عجیب نیست که هنوز نادانسته‌های بشر در مورد این اجرام آسمانی زیاد باشد. اخیراً دانشمندان در تلاش برای حل معادلات گرانش کوانتومی در مورد...
يكشنبه ۱۱ مهر ۱۴۰۰، ساعت ۰۸:۰۸ - مجله علمی - نجوم و فضا
آیا نوع جدیدی از ابرنواخترها را کشف کرده‌ایم؟
مطالعات جدید توانسته‌اند نوع جدیدی از ابرنواخترها را کشف کنند که به احتمال زیاد محرک شکل‌گیری آن‌ها برخورد ستاره‌های مرده با ستاره‌های زنده است. ابرنواخترها انفجارات عظیمی هستند که در زمان مرگ...
سه‌شنبه ۶ مهر ۱۴۰۰، ساعت ۰۹:۰۶ - مجله علمی - نجوم و فضا
چه زمان می‌توانیم طلوع کیهان را تماشا کنیم؟
تئوریسین‌ها اینگونه فکر می‌کنند که کیهان در میلیون‌ها سال اول شکل‌گیری خود، مکانی تاریک بوده است و پس از آن ستاره‌ها و کهکشان‌ها متولد شده‌اند. یکی از پرسش‌های مهم درعلم ستاره‌شناسی این است که زمان...
يكشنبه ۴ مهر ۱۴۰۰، ساعت ۰۹:۴۸ - مجله علمی - نجوم و فضا
تلسکوپ هابل اوقات فراغت خود را چگونه پُر می‌کند؟
ستاره‌شناسان با استفاده از تلسکوپ فضایی هابل، توانسته‌اند تصویر خارق‌العاده‌ای از سیستم «Arp 195» تهیه کنند. این سیستم در حقیقت از سه کهکشان ادغام شده در یکدیگر، تشکیل شده است. سیستم Arp 195 در...
شنبه ۳ مهر ۱۴۰۰، ساعت ۰۹:۳۲ - مجله علمی - نجوم و فضا
چرا در این کهکشان‌ها تاریکی مطلق حکم‌فرماست؟
کهکشان‌های فوق تاریک، کهکشان‌های کوتوله‌ای هستند که ستاره‌ها در آن‌ها پراکندگی زیادی دارند و به همین دلیل درخشندگی این نوع کهکشان‌ها بسیار پایین و شناسایی آن‌ها سخت است. در مطالعه‌ای جدید،...
چهار‌شنبه ۳۱ شهريور ۱۴۰۰، ساعت ۰۹:۰۳ - مجله علمی - نجوم و فضا
فضای میان‌ستاره‌ای کهکشان راه‌شیری چگونه است؟
ستاره‌شناسان با استفاده از تلسکوپ فضایی هابل، میزان عناصر سنگین موجود در فضای میان‌ستاره‌ای اطراف ۲۵ ستاره‌ی کهکشان راه‌شیری را اندازه‌گیری کرده‌اند. فضای میان‌ستاره‌ای معمولاً شامل گازها با دماها و...
چهار‌شنبه ۲۴ شهريور ۱۴۰۰، ساعت ۰۸:۲۴ - مجله علمی - نجوم و فضا
سیاه‌چاله‌های کلان‌جرم چگونه تغذیه می‌شوند؟
بر اساس شبیه‌سازی‌های دقیقی که دانشمندان دانشگاه نورث‌وسترن آمریکا انجام داده‌اند، بازوهای مارپیچ کهکشان‌ها وظیفه‌ی جمع‌آوری گاز و تغذیه‌ی سیاه‌چاله‌ی کلان‌جرم مرکزی کهکشان‌ها را دارند. نتایج این...
شنبه ۲۰ شهريور ۱۴۰۰، ساعت ۰۸:۱۴ - مجله علمی - نجوم و فضا
در همسایگی ما چه خبر است؟
نزدیک‌ترین ستاره‌ها به زمین مجموعه‌ی سه‌گانه‌ی «آلفا قنطورس» است که حدود ۴.۳۷ سال نوری از زمین فاصله دارند. یکی از این ستاره‌ها که «پروکسیما قنطورس» نام دارد، کمی نزدیک‌تر از دو ستاره‌ی دیگر است و...
چهار‌شنبه ۱۰ شهريور ۱۴۰۰، ساعت ۰۸:۱۲ - مجله علمی - نجوم و فضا
حلقه‌های زحل رازهای زحل را افشا می‌کنند
تحرکات ریزی که در حلقه‌های حیرت‌انگیز زحل رخ می‌دهد، به ستاره‌شناسان اجازه داده است که خصوصیات داخلی زحل را با دقت بیشتری مورد ارزیابی قرار دهند. کاوش در این حلقه‌ها نشان داده است که هسته‌ی زحل...
دوشنبه ۸ شهريور ۱۴۰۰، ساعت ۰۸:۱۲ - مجله علمی - نجوم و فضا
با ۱۰ ستاره‌ی پُرنور آسمان شب آشنا شوید
پرنورترین ستاره در آسمان شب زمین «شباهنگ» نام دارد که به نام ستاره‌ی سگ نیز شناخته می‌شود و البته نام رسمی آن «آلفا سگ‌بزرگ» است. این ستاره در صورت فلکی سگ‌بزرگ قرار دارد. شباهنگ که معادل لاتین آن...
يكشنبه ۷ شهريور ۱۴۰۰، ساعت ۰۹:۴۸ - مجله علمی - نجوم و فضا
کشف نوع جدیدی از سیاه‌چاله
سیاهچاله‌هایی که در اثر برخورد با سیاهچاله‌های دیگر، توسط «سیگنال موج گرانشی»‌ کشف شده‌اند، ممکن است محصولی از برخورد‌های خیلی قدیمی‌تر باشند. چنین رویدادهایی تاکنون به خوبی توضیح داده نشده‌اند، اما...
پنج‌شنبه ۴ شهريور ۱۴۰۰، ساعت ۰۸:۲۹ - مجله علمی - نجوم و فضا
آیا بر روی ستاره‌های نوترونی کوه وجود دارد؟
مدل‌های جدیدی که دانشمندان از ستاره‌های نوترونی توسعه داده‌اند، نشان می‌دهد که کوه‌های موجود بر روی این ستاره‌ها کمتر از یک میلی‌متر ارتفاع دارند. دلیل ارتفاع کم این کوه‌ها به گرانش شدید این اجرام...
سه‌شنبه ۲ شهريور ۱۴۰۰، ساعت ۰۸:۰۹ - مجله علمی - نجوم و فضا
چگونه دانشمندان توانستند نور پشت سیاهچاله را ببینند؟
محققین در حال مطالعه‌ی اشعه‌های ایکس رسیده از سیاه‌چاله‌ی کلان‌جرم موجود در مرکز کهکشان مارپیچ «زویکی-۱» در فاصله‌ی ۸۰۰ میلیون سال نوری از زمین بوده‌اند که پدیده‌ی جدیدی را مشاهده کردند. آن‌ها...
يكشنبه ۲۴ مرداد ۱۴۰۰، ساعت ۰۹:۴۶ - مجله علمی - نجوم و فضا
منشاء سیارک چیکشلوب کجا بوده است؟
دانشمندان مدل‌های کامپیوتری از تکامل سیارک‌ها را با رصدهایی که از سیارک‌های ناشناخته انجام داده‌اند، ترکیب کرده‌اند و با این روش تناوب رخداد برخورد سیارک‌هایی مانند «چیکشلوب» که باعث انقراض...
يكشنبه ۱۷ مرداد ۱۴۰۰، ساعت ۰۹:۵۱ - مجله علمی - نجوم و فضا
نیروهای تاریک مخفی؛ بُعد جدیدی برای درک ماده‌ی تاریک
ماده‌ی تاریک حدود ۸۵ درصد جرم کیهان را به خود اختصاص داده است و همانطور که از نام آن پیدا است، تاریک است و هیچ نوری از خود ساطع نمی‌کند و به همین دلیل تشخیص آن به آسانی انجام نمی‌شود. مشخصات این ماده...
شنبه ۱۶ مرداد ۱۴۰۰، ساعت ۰۸:۲۳ - مجله علمی - نجوم و فضا
سه راه برای اثبات اینکه وجود جهان‌های موازی محتمل است
پذیرش ایده‌ی اینکه هر چیزی در هر زمانی در یک موقعیت خاص و تعریف شده است و می‌توان مشخصات آن‌را اندازه‌گیری کرد، به این برمی‌گردد که برداشت ما از جهان اطراف چگونه باشد. زمانی که فیزیک کوانتوم به‌وجود...
سه‌شنبه ۱۲ مرداد ۱۴۰۰، ساعت ۰۸:۰۳ - مجله علمی - نجوم و فضا
دنباله‌داری سرمست در منظومه‌ی شمسی
ستاره‌شناسان با استفاده از طیف‌سنج نزدیک به مادون قرمز نصب شده بر روی تلسکوپ کِک ۲، توانسته‌اند رصدهایی جالب از دنباله‌دار «46P/Wirtanen» که در سال ۲۰۱۸ به نزدیک‌ترین فاصله از زمین رسید انجام...
چهار‌شنبه ۶ مرداد ۱۴۰۰، ساعت ۰۸:۲۷ - مجله علمی - نجوم و فضا
چند اتم در جهان مرئی وجود دارد؟
همه چیز در جهان فارغ از بزرگ و کوچک بودن و یا پیر و جوان بودن آن از اتم ساخته شده است. هر کدام از این بلوک‌های سازنده‌ی مواد از هسته با بار مثبت، و الکترون با بار منفی ساخته شده‌اند. هسته‌ی اتم نیز...
يكشنبه ۲۰ تير ۱۴۰۰، ساعت ۱۰:۱۱ - مجله علمی - نجوم و فضا
آیا فرازمینی‌ها واقعاً وجود دارند؟
نیروهای مربوط به پدیده‌های هوایی ناشناخته در وزارت دفاع آمریکا گزارش جدیدی را منتشر کرده‌اند که در آن دانسته‌های دولت آمریکا در مورد این پدیده‌ها را در معرض دید عموم قرار می‌دهد. در این گزارش به وجود...
شنبه ۱۹ تير ۱۴۰۰، ساعت ۰۹:۱۹ - مجله علمی - فیزیک
ماده و پادماده چه تفاوت‌هایی با یکدیگر دارند؟
تفاوت بین ماده و پادماده بسیار بنیادین‌تر از چیزی است که تصور می‌شود. چیزی که ما آن را به نام ماده می‌شناسیم، از پروتون با بار مثبت، الکترون با بار منفی و نوترون با بار خنثی تشکیل شده است. همه‌ی این...
يكشنبه ۱۳ تير ۱۴۰۰، ساعت ۰۹:۵۵ - مجله علمی - نجوم و فضا
کاوش کران‌مقیاس جهان تاریک
گروهی از فیزیکدانان و متخصصین علوم کامپیوتر در آزمایشگاه ملی آرگون وابسته به دپارتمان انرژی ایالات متحده، موفق شدند یکی از پنج شبیه‌سازی بزرگ کیهان‌شناختی را که تاکنون انجام شده است، به نمایش...
چهار‌شنبه ۹ تير ۱۴۰۰، ساعت ۰۸:۲۳ - مجله علمی - نجوم و فضا
تایید وجود کهکشان‌هایی فاقد ماده‌ی تاریک
ستاره‌شناسان با استفاده از داده‌های تلسکوپ فضایی هابل، توانسته‌اند فاصله‌ی دقیق زمین از کهکشان«NGC 1052 یا DF2» را تعیین کنند. ستاره‌شناسان مطالعات گذشته در مورد این کهکشان و عدم وجود ماده‌ی تاریک در...
پنج‌شنبه ۱۳ خرداد ۱۴۰۰، ساعت ۰۹:۳۷ - مجله علمی - نجوم و فضا
دانشمندان کهکشانی دوست‌داشتنی را کشف کردند
ستاره‌شناسان با استفاده از ابزارهای نصب شده بر روی تلسکوپ VLT آژانس فضایی اروپا و انجام رصدهای طیف‌سنجی توانسته‌اند کهکشان «مارکاریان ۷۳۹» را با دقت بالایی رصد کنند....
سه‌شنبه ۲۸ اردیبهشت ۱۴۰۰، ساعت ۰۹:۳۷ - مجله علمی - نجوم و فضا
هابل تشکیل یک سیاره‌ی دوردست را رصد کرد
محققین با استفاده از تلسکوپ فضایی هابل نرخ افزایش وزن در سیاره‌ی «PDS 70b» را مستقیماً اندازه‌گیری کرده‌اند. آن‌ها تشعشعات ناشی از گازهای در حال سقوط در این سیاره را به کمک تجهیزات منحصربه‌فرد حساس...
پنج‌شنبه ۵ فروردین ۱۴۰۰، ساعت ۰۸:۲۰ - مجله علمی - نجوم و فضا
چگونه سیاه‌چاله‌ی کلان‌جرم بدون دخالت ستاره‌ها متولد می‌شوند؟
فیزیکدانان نظری از ایتالیا، اسپانیا و آرژانتین مکانیسم جدیدی برای ایجاد سیاه‌چاله‌های کلان‌جرم از ماده‌ی تاریک پیشنهاد کرده‌اند. در مدل‌های استاندارد شکل‌گیری سیاه‌چاله‌ها، مواد معمول تحت تاثیر...
شنبه ۳۰ اسفند ۱۳۹۹، ساعت ۰۹:۳۶ - مجله علمی - نجوم و فضا
مهم‌ترین اخبار نجومی در سال ۱۳۹۹ چه بودند؟
سال ۱۳۹۹ خورشیدی، از بسیاری جهات برای جامعه و علم سال متفاوتی بود. ستاره‌شناسان و آژانس‌های فضایی کشورهای مختلف سال گذشته را در حال مدیریت همه‌گیری کرونا ویروس جدید بودند، ولی با این حال توانستند...
چهار‌شنبه ۲۷ اسفند ۱۳۹۹، ساعت ۰۸:۱۲ - مجله علمی - نجوم و فضا
موردی جالب درباره‌ی اولین سیاه‌چاله‌ی کشف شده توسط انسان
«Cygnus X-1» نام اولین جرم آسمانی است که به‌عنوان یک سیاه‌چاله شناخته شد. این سیاه‌چاله منبع عظیمی از اشعه‌های ایکس قدرتمند است و در سال ۱۹۶۴ توسط دانشمندان شناسایی شد. ۱۰ سال بعد از شناسایی این منبع...
يكشنبه ۲۴ اسفند ۱۳۹۹، ساعت ۰۹:۳۸ - مجله علمی - نجوم و فضا
کشف گروهی از سیاه‌چاله‌ها در یک خوشه‌ی ستاره‌ای
ستاره‌شناسان توانسته‌اند با استفاده از تلسکوپ فضایی هابل، شواهد مربوط به وجود ده‌ها سیاه‌چاله با جرم‌های ستاره‌ای را در خوشه‌ی ستاره‌ای کروی «NGC 6397» به عنوان نزدیک‌ترین خوشه‌ی ستاره‌ای کروی به...
چهار‌شنبه ۲۰ اسفند ۱۳۹۹، ساعت ۰۸:۲۲ - مجله علمی - نجوم و فضا
شکار یک سحابی سیاره‌نما توسط هابل
ناسا تصویری را اخیراً منتشر کرده که تلسکوپ فضایی هابل آن‌را از ناحیه‌ی کوچکی در لبه‌ی سحابی «Caldwell 99» ثبت کرده است. این سحابی یک سحابی تاریک است که در فاصله‌ی ۶۰۰ سال نوری از زمین و در جنوب صورت...
دوشنبه ۱۱ اسفند ۱۳۹۹، ساعت ۰۸:۲۰ - مجله علمی - نجوم و فضا
کشف دورترین جرم در منظومه‌ی شمسی
شبه‌سیاره‌ای که اخیراً اطلاعات آن تایید شده «2018 AG37» نام دارد که به نام «فارفاروت» نیز شناخته می‌شود. این جرم دارای مداری طویل است که فاصله‌ی آن تا خورشید ۱۷۵ برابر فاصله‌ی زمین تا خورشید است....
شنبه ۹ اسفند ۱۳۹۹، ساعت ۱۰:۱۴ - مجله علمی - نجوم و فضا
چرا این منظومه‌ی فراخورشیدی عجیب است؟
ستاره‌شناسان منظومه‌ای با چند سیاره‌ی جدید کشف کرده‌اند که حول ستاره‌ای عجیب و غریب از نظر جهت گردش در حال دوران هستند. به طور کل اینگونه تصور می‌شود که هر ستاره‌ای با سیاره‌های اطراف خود در یک جهت...
سه‌شنبه ۵ اسفند ۱۳۹۹، ساعت ۰۹:۴۱ - مجله علمی - فیزیک
جرم ذرات ماده‌ی تاریک چقدر است؟
دو فیزیکدان نظری از دانشگاه ساسکس، نشان داده‌اند که گرانش کوانتومی می‌تواند حداقل و حداکثر جرم ذرات کاندیدای ماده‌ی تاریک را مشخص کند. حد پایین جرم این ذرات به‌وسیله‌ی برهمکنش نیروهای نوع پنجم تعیین...
يكشنبه ۳ اسفند ۱۳۹۹، ساعت ۱۰:۲۳ - مجله علمی - نجوم و فضا
سرعت تکامل کهکشان‌ها چقدر است؟
کهکشان «ALESS 073.1» یک کهکشان ستاره‌زا است که در فاصله‌ی ۱۲.۵ میلیارد سال نوری از زمین قرار گرفته است و همه‌ی مشخصات کهکشان‌های بالغ را دارد. این کهکشان دانشمندان را به این پرسش رسانده است که سرعت...
پنج‌شنبه ۳۰ بهمن ۱۳۹۹، ساعت ۰۹:۲۴ - مجله علمی - نجوم و فضا
اولین پیوند گیاه در فضا چگونه انجام شد؟
اُرگانیسم‌های زنده‌ی زیادی در ایستگاه فضایی بین‌المللی وجود دارند که از مهم‌ترین آن‌ها به‌جز فضانوردان می‌توان به گیاهان، باکتری‌ها و قارچ‌ها اشاره کرد. حصول اطمینان از اینکه این اُرگانیسم‌ها در...
دوشنبه ۲۰ بهمن ۱۳۹۹، ساعت ۰۸:۰۴ - مجله علمی - نجوم و فضا
نیتروژن موجود در اتمسفر زمین از کجا آمده است؟
محققین دانشگاه رایس شواهدی پیدا کرده‌اند که نشان می‌دهد منابع اولیه‌ی مورد نیاز برای شروع حیات در روزهای نخستین شکل‌گیری زمین، در نزدکی آن وجود داشته است. نشانه‌های ایزوتوپی نیتروژن در شهاب‌سنگ‌های...
يكشنبه ۱۹ بهمن ۱۳۹۹، ساعت ۰۸:۰۷ - مجله علمی - نجوم و فضا
کشف منظومه‌ای نزدیک و منحصربه‌فرد
سیستم سیاره‌ای «TOI-178» یک سیستم ۷.۱ میلیارد ساله است که شش سیاره را در خود جای داده است. پنج سیاره از این مجموعه به طرزی غیرمعمول حول ستاره‌ی میزبان خود می‌چرخند. نحوه‌ی گردش این سیاره‌ها می‌تواند...
پنج‌شنبه ۱۶ بهمن ۱۳۹۹، ساعت ۰۹:۲۷ - مجله علمی - نجوم و فضا
سیاه‌چاله‌های عظیم‌الجثه در جهان مخفی شده‌اند
اگر سیاه‌چاله‌هایی که ۱۰۰ میلیارد برابر خورشید جرم دارند در جهان وجود داشته باشند، به خاطر اثر برجسته و منحصربه‌فردی که بر جهان می‌گذارند، می‌توان از آن‌ها برای آزمودن نظریه‌های کیهان‌شناسی استفاده...
شنبه ۱۱ بهمن ۱۳۹۹، ساعت ۰۸:۰۸ - مجله علمی - نجوم و فضا
کامل‌ترین نقشه از جهان چگونه تهیه شد؟
ستاره‌شناسان نقشه‌ی جدیدی از جهان را منتشر کرده‌اند که نتیجه‌ی شش سال کار طاقت‌فرسا است. از نظر پهنه‌ی آسمان در بر گرفته شده، حساسیت تصویر و تعداد کهکشان‌های به تصویر کشیده شده، می‌توان این نقشه را...
پنج‌شنبه ۹ بهمن ۱۳۹۹، ساعت ۰۸:۱۸ - مجله علمی - نجوم و فضا
آیا می‌توان از انرژی سیاه‌چاله‌ها بهره برد؟
مطالعه‌ی جدیدی که در دانشگاه کلمبیا انجام شده، نشان می‌دهد که می‌توان از طریق خطوط میدان مغناطیسی، انرژی سیاه‌چاله‌ها را استخراج کرد. یکی از پیش‌بینی‌های مهم در نظریه‌ی نسبیت عام اینشتین، این است که...
دوشنبه ۶ بهمن ۱۳۹۹، ساعت ۰۹:۲۶ - مجله علمی - نجوم و فضا
در اعماق آسمان چه خبر است؟
تصویر جدید و خارق‌العاده‌ای که توسط تلسکوپ ۴ متری «نیکولاس مایال» در رصدخانه‌ی ملی کیت پیک تهیه شده، کهکشان مارپیچ «NGC 1003» را در کنار کهکشان‌های دورتر و کم نورتر نشان می‌دهد. کهکشان NGC 1003 در...
شنبه ۴ بهمن ۱۳۹۹، ساعت ۰۸:۰۹ - مجله علمی - نجوم و فضا
شکل‌گیری ستاره‌ها در کهکشان‌های مجاور چگونه است؟
اینکه ستاره‌ها چگونه در بقایای کهکشان‌ها تشکیل می‌شوند، پرسش بزرگی محسوب می‌شود. اکنون «رابرت فلدمن» با استفاده از داده‌های استخراج شده از آنالیز مجدد اندازه‌گیری‌های حاصل شده در رصدهای ستاره‌ها، نور...
دوشنبه ۲۹ دی ۱۳۹۹، ساعت ۰۸:۰۲ - مجله علمی - نجوم و فضا
کشف ۶۰۰ ستاره‌ی جدید در کهکشان راه‌شیری
ستاره‌شناسان با استفاده از «تلسکوپ طیف‌سنج LAMOST» و «ماهواره‌ی گایا» توانسته‌اند ۵۹۱ ستاره‌ی پُرسرعت جدید را در هاله‌ی کهکشان راه‌شیری کشف کنند. ستاره‌های پرسرعت فقط در هاله‌ی کهکشان راه‌شیری پیدا...
سه‌شنبه ۹ دی ۱۳۹۹، ساعت ۰۹:۳۴ - مجله علمی - نجوم و فضا
در مورد تاریخچه‌ی منظومه‌ی شمسی چه می‌دانیم؟
حققین دانشگاه روچستر برای اولین بار با استفاده از مغناطیس نشان داده‌اند که سیارک‌های حاوی آب و آمینواسیدها، چه زمانی وارد منظومه‌ی شمسی شده‌اند. در این مطالعه، داده‌هایی فراهم آمده که دانشمندان به...
پنج‌شنبه ۴ دی ۱۳۹۹، ساعت ۰۹:۱۸ - مجله علمی - نجوم و فضا
ماه‌گرفتگی چیست و ماه‌گرفتگی بعدی کِی رخ می‌دهد؟
ماه‌گرفتگی زمانی رخ می‌دهد که سایه‌ی زمین روی ماه بیفتد و نور خورشید به ماه نرسد تا با منعکس شدن نور از روی ماه، بتوانیم آن‌را ببینیم. ماه‌گرفتگی سه نوع دارد؛ «ماه‌گرفتگی کامل»، «ماه‌گرفتگی جزئی» و...
چهار‌شنبه ۳ دی ۱۳۹۹، ساعت ۰۸:۱۹ - مجله علمی - نجوم و فضا
دورترین کهکشانی که تا کنون رصد شده، کدام است؟
طبق تخمین دانشمندان، «GN-z11» به‌عنوان کهکشانی نسبتاً بزرگ که در صورت فلکی دب اکبر قرار دارد، زمانی شکل گرفته که جهان تنها ۴۲۰ میلیون سال از شکل‌گیری خود را گذرانده است. این زمان تنها ۳ درصد کل عمر...
دوشنبه ۱ دی ۱۳۹۹، ساعت ۰۸:۰۸ - مجله علمی - نجوم و فضا
افشای راز کهکشان‌های خالی از ماده‌ی تاریک
گم شدن ماده‌ی تاریک از کهکشان‌های خاص را می‌توان با اثر پارگی کشندی توضیح داد؛ «نیروهای گرانش ناشی از کهکشان‌های عظیم کناری، می‌توانند کهکشان‌های کوچک‌تر را تکه پاره کنند.» در سال ۲۰۱۶ تیمی...
يكشنبه ۳۰ آذر ۱۳۹۹، ساعت ۰۹:۲۸ - مجله علمی - نجوم و فضا
تصویری زیبا از یک کهکشان مارپیچ
تلسکوپ فضایی هابل متعلق به ناسا و آژانس فضایی اروپا، توانسته تصویری خارق‌العاده از کهکشان مارپیچ و ستاره‌زای «NGC 1792» تهیه کند. کهکشان NGC 1792 در فاصله‌ی ۳۶.۴ میلیون کیلومتری زمین در صورت فلکی...
يكشنبه ۱۶ آذر ۱۳۹۹، ساعت ۰۹:۳۰ - مجله علمی - نجوم و فضا
هابل یک تلسکوپ‌ طبیعی را رصد کرد!
خوشه‌ی کهکشانی «SDSS J0901+1814» یک خوشه‌ی عظیم است که در فاصله‌ی ۳.۹ میلیارد کیلومتری از زمین در صورت فلکی خرچنگ قرار دارد. این خوشه آنقدر بزرگ است که گرانش آن می‌تواند نور ناشی از کهکشان‌های دیگر...
پنج‌شنبه ۱۳ آذر ۱۳۹۹، ساعت ۰۸:۰۶ - مجله علمی - نجوم و فضا
تلسکوپ هابل برخورد دو کهکشان را رصد کرد
کهکشان‌های «NGC 2292» و «NGC 2293» دو کهکشان عدسی شکل هستند که به یکدیگر نزدیک شده‌اند و گرانش بین آن‌ها باعث بروز واکنش و در نتیجه ادغام آرام آن‌ها با یکدیگر و شکل‌گیری کهکشان بزرگ‌تری شده است و...
چهار‌شنبه ۱۲ آذر ۱۳۹۹، ساعت ۰۸:۰۴ - مجله علمی - نجوم و فضا
دما در خوشه‌های کهکشانی عظیم چقدر است؟
خوشه‌ی کهکشانی «HSC J023336-053022» یک خوشه‌ی عظیم است که در فاصله‌ی ۴ میلیارد سال نوری از زمین قرار دارد. دمای مواد درون این خوشه، صدها میلیون درجه‌ی سانتی‌گراد گرما دارند و در واقع ۲۵ برابر گرم‌تر...
شنبه ۸ آذر ۱۳۹۹، ساعت ۰۸:۱۴ - مجله علمی - نجوم و فضا
چرا پیدا کردن حیات بر روی مریخ خبر بدی است؟
شاید تا کنون در مورد تناقض فرمی چیزی شنیده باشید، ولی اگر نشنیده‌اید ساده شده‌ی آن به این ترتیب است؛ فرض کنید حیات‌های فرازمینی متعددی در جاهای دیگر جهان وجود داشته باشند، چرا تا کنون آن‌ها را...
چهار‌شنبه ۵ آذر ۱۳۹۹، ساعت ۰۸:۰۲ - مجله علمی - نجوم و فضا
همه‌ی کهکشان‌ها در حال گرم‌تر شدن هستند
دانشمندان ثابت کرده‌اند که از حدود ۱۰ میلیارد سال پیش تا کنون، دمای متوسط گاز موجود در فضای کیهانی ۱۰ برابر شده و به حدود ۲ میلیون درجه‌ی سانتی‌گراد رسیده است. اندازه‌گیری‌های جدید ما تئوری «جیم...
سه‌شنبه ۴ آذر ۱۳۹۹، ساعت ۰۹:۲۴ - مجله علمی - نجوم و فضا
آیا جهش بزرگ می‌تواند انفجار بزرگ را به‌چالش بکشد؟
نظریه‌ی استاندارد تولد کیهان می‌گوید که حدود ۱۴ میلیارد سال پیش، مقدار عظیمی انرژی از هیچ شکل گرفت. در یک لحظه، انبساط سریعی اتفاق افتاد و انفجار انرژی باعث تورم کیهان شد. فرآیند انبساط در منحنی‌های...
دوشنبه ۳ آذر ۱۳۹۹، ساعت ۰۹:۲۴ - مجله علمی - نجوم و فضا
ستاره‌ها مرکز کهکشان راه‌شیری را تسخیر کرده‌اند
کهکشان‌ها را گاهی شهر ستاره‌ها نیز می‌نامند. اگر واقعاً هم اینگونه باشد، باید بدانیم در لبه‌ی این شهر، تاریکی گسترده‌ای وجود دارد که دلیل آن غالب بودن ماده‌ی تاریک در این نواحی است. با این حال مرکز...
چهار‌شنبه ۲۸ آبان ۱۳۹۹، ساعت ۰۸:۱۰ - مجله علمی - نجوم و فضا
چه چیزی در مورد منشاء ماده‌ی تاریک می‌دانیم؟
تیمی از فیزیکدانان طی مقاله‌ای که در مجله‌ی Physical Review Letters منتشر کرده‌اند، مکانیسم جدیدی برای تولید ماده‌ی تاریک پیشنهاد داده‌اند. ماده‌ی تاریک ماده‌ای اسرارآمیز است که تقریباً یک چهارم جرم...
سه‌شنبه ۲۷ آبان ۱۳۹۹، ساعت ۰۸:۱۴ - مجله علمی - نجوم و فضا
تصویری زیبا از سحابی جمجمه
ستاره‌شناسان با استفاده از تلسکوپ VLT متعلق به آژانس فضایی اروپا، تصویری زیبا از سحابی سیاره‌‌نمای جمجمه تهیه کرده‌اند. این سحابی به نام‌های «NGC 246»‌ و «Caldwell 56» نیز شناخته می‌شود و در فاصله‌ی...
دوشنبه ۲۶ آبان ۱۳۹۹، ساعت ۰۸:۱۳ - مجله علمی - نجوم و فضا
ستاره‌ها و سیارات فراخورشیدی چگونه به‌وجود آمده‌اند؟
محققین وزارت انرژی آمریکا با روشی جدید، دست به کار تایید توضیحات تئوری قدیمی در مورد شکل‌گیری ستاره‌ها و سیارات فراخورشیدی در آزمایشگاه PPPL زده‌اند. این روش ناشی از شبیه‌سازی انجام شده در دستگاه...
شنبه ۲۴ آبان ۱۳۹۹، ساعت ۰۸:۱۱ - مجله علمی - نجوم و فضا
علت یکپارچگی کیهان چیست؟
تکامل زمانی کیهان، از بیگ‌بنگ تا به امروز، به کمک معادلات میدانی اینشتین در مورد نسبیت عام توضیح داده می‌شود. اما از سویی، هوز پرسش‌هایی در مورد دینامیک کیهان‌شناسی وجود دارد که سر منشاء آن‌ها، در...
چهار‌شنبه ۲۱ آبان ۱۳۹۹، ساعت ۰۹:۳۰ - مجله علمی - نجوم و فضا
محل تولد سیارات مشتری و زحل کجاست؟
مطالعه‌ای جدید توسط محققین دانشگاه کارنیه انجام شده که در آن، محل اصلی شکل‌گیری سیاره‌های مشتری و زحل مشخص شده است. این یافته‌ها درک ما از نیروهای تعیین‌کننده‌ی ساختار منظومه‌ی شمسی را افزایش...
سه‌شنبه ۲۰ آبان ۱۳۹۹، ساعت ۰۸:۱۱ - مجله علمی - نجوم و فضا
زیر اتمسفر غلیظ سیاره‌ی اورانوس چه خبر است؟
با بازسازی فرایندهای فیزیکی که در زیر سطح سیاراتی مثل اورانوس و نپتون اتفاق می‌افتد، به کمک روشی جدید در شبیه‌سازی رایانه‌ای، می‌توان نوری بر ساختار کنونی و فرگشت آن‌ها در گذشته تاباند. روش نظری...
دوشنبه ۱۹ آبان ۱۳۹۹، ساعت ۰۸:۰۶ - مجله علمی - نجوم و فضا
اتمسفر شگفت‌انگیز سیاره‌ای که نباید وجود می‌داشت
اخیراً، وجود سیاره‌ی غیرعادی «LTT9779b» در فاصله‌ی ۲۶۰ سال نوری از زمین کشف شد. همان موقع ستاره‌شناسان اذعان داشتند که این سیاره اتمسفر جالبی برای مطالعه دارد. این سیاره کمی بزرگ‌تر از نپتون است و...
شنبه ۱۷ آبان ۱۳۹۹، ساعت ۰۸:۱۳ - مجله علمی - نجوم و فضا
سرعت دوران سیاه‌چاله‌ی مرکزی کهکشان راه‌شیری چقدر است؟
سیاه‌چاله‌های کلان‌جرم معمولاً با دو مشخصه شناخته می‌شوند؛ «جرم» و «سرعت دوران». این سیاه‌چاله‌ها اثر زیادی بر روی شکل‌گیری و تکامل کهکشان‌ها دارند. سیاه‌چاله «کمان اِی*» سیاه‌چاله‌ی مرکزی کهکشان...
چهار‌شنبه ۱۴ آبان ۱۳۹۹، ساعت ۰۸:۰۸ - مجله علمی - نجوم و فضا
دریافت اولین داده‌های علمی از مدارگرد خورشیدی
مدارگرد خورشیدی که توسط آژانس فضایی اروپا و با همکاری ناسا عملیات خود را در فوریه‌ی سال ۲۰۲۰ شروع کرده، جمع‌آوری داده‌های خود را نیز از ماه ژوئن آغاز کرده است. اکنون سه ابزار از ۱۰ ابزاری که بر روی...
پنج‌شنبه ۸ آبان ۱۳۹۹، ساعت ۰۹:۳۴ - مجله علمی - نجوم و فضا
ستارگان در چه‌جور جایی متولد می‌شوند؟
ستاره‌شناسان با استفاده از تلسکوپ هابل، تصویر جالب توجهی از مکان تولد ستاره‌های جدید تهیه کرده‌اند. این مکان‌ها را اصطلاحاً گوی گازی در حال تبخیر «EGG» می‌نامند. EGG که هابل از آن تصویر تهیه کرده...
چهار‌شنبه ۳۰ مهر ۱۳۹۹، ساعت ۰۸:۱۵ - مجله علمی - نجوم و فضا
مقدار کل ماده‌ی موجود در جهان چقدر است؟
ستاره‌شناسان آمریکایی و مصری طی پروژه‌ی «SDSS»، با بررسی داده‌های مربوط به ۷۵۶ خوشه‌ی کهکشانی، نشان دادند که ۳۱ درصد از کل ماده و انرژی موجود در جهان را ماده تشکیل می‌دهد و بقیه‌ی آن از انرژی تاریک...
يكشنبه ۲۷ مهر ۱۳۹۹، ساعت ۰۹:۴۱ - مجله علمی - نجوم و فضا
کشف یک کهکشان غنی از ماده‌ی تاریک
ستاره‌شناسان با استفاده از تلسکوپ فضایی هابل، توانسته‌اند تصویر جدیدی از کهکشان خارق‌العاده‌ی «NGC 5585» را به زمین مخابره کنند. این کهکشان در فاصله‌ی تقریبی ۲۵.۵ میلیون سال نوری از زمین در صورت فلکی...
چهار‌شنبه ۲۳ مهر ۱۳۹۹، ساعت ۰۸:۱۱ - مجله علمی - نجوم و فضا
راهی جدید برای تشخیص سیاه‌چاله‌های کوچک
آنالیز داده‌های آرشیوی اشعه‌ی ایکس جمع‌آوری شده توسط کاوشگر «Rossi» متعلق به ناسا، نشان داده است که تمایز مشخصات سیاه‌چاله‌های ناشی از مرگ ستاره‌ها و ستاره‌های نوترونی قابل توجه است. دلیل این اختلاف...
يكشنبه ۲۰ مهر ۱۳۹۹، ساعت ۰۸:۱۰ - مجله علمی - نجوم و فضا
گرمای قمرهای مشتری از کجا می‌آید؟
چهار قمر گالیله‌ای مشتری شامل «اروپا»، «گانیمد»، «آیو» و «کالیستو»، طی فرآیندهایی به نام‌های گرمایش کِشندی، فشار و کشش گرانشی بین خودشان و همچنین برهمکنش با مشتری، باعث گرم شدن یکدیگر می‌شوند. به...
چهار‌شنبه ۹ مهر ۱۳۹۹، ساعت ۰۸:۰۳ - مجله علمی - نجوم و فضا
سن تخمینی جهان باز هم تغییر کرده است!
تیمی تحقیقاتی به سرپرستی ستاره‌شناسان دانشگاه اورگان، با استفاده از فواصل شناخته شده‌ی ۵۰ کهکشان با زمین، توانسته‌اند محاسبات مربوط به ثابت هابل را بازنویسی کنند. آن‌ها نشان داده‌اند که سن جهان ۱۲.۶...
يكشنبه ۶ مهر ۱۳۹۹، ساعت ۰۸:۱۱ - مجله علمی - نجوم و فضا
اولین نامزد سیاره‌ی فراکهکشانی مشخص شد
تیمی متشکل از دانشمندان آمریکایی و چینی، شواهدی از یک جرم کیهانی را یافته‌اند که احتمالاً یک سیاره‌ی فراخورشیدی باشد؛ اما در یک کهشکان دیگر که به آن می‌توانیم «سیاره‌ی فراکهکشانی» بگوییم؛ به این معنی...
شنبه ۵ مهر ۱۳۹۹، ساعت ۰۸:۱۲ - مجله علمی - نجوم و فضا
کشف سیاره‌هایی از الماس
بر اساس تحقیقات جدیدی که دانشمندان دانشگاه‌های ایالتی آریزونا و شیکاگو انجام داده‌اند، سیاره‌های فراخورشیدی که ستاره‌ی میزبان آن‌ها نسبت کربن به اکسیژن بالایی داشته باشند، می‌توانند از الماس و سیلیکا...
دوشنبه ۳۱ شهريور ۱۳۹۹، ساعت ۰۸:۰۴ - مجله علمی - نجوم و فضا
فیزیکدانان، نظریه‌ای با قدمت نیم قرن را تایید کردند
فیزیکدانان دانشگاه گلاسکو و دانشگاه آریزونا، به طور تجربی یک نظریه به قدمت نیم قرن را تایید کرده‌اند. این نظریه به‌عنوان یک گمانه‌زنی در مورد اینکه یک تمدن بیگانه‌ی پیشرفته چگونه می‌تواند از یک...
سه‌شنبه ۱۸ شهريور ۱۳۹۹، ساعت ۰۸:۱۳ - مجله علمی - نجوم و فضا
منظومه‌ی‌شمسی زمانی دارای دو خورشید بوده است
طی مقاله‌ی جدیدی که در مجله‌ی Astrophysical Journal Letters منتشر شده است، «امیر سیراج» و «آوی لوئب» به‌عنوان ستاره‌شناسان دانشگاه هاروارد، نشان داده‌اند که به احتمال زیاد در زمان شکل‌گیری خورشید، یک...
شنبه ۱۵ شهريور ۱۳۹۹، ساعت ۰۸:۲۴ - مجله علمی - نجوم و فضا
کشف بزرگترین ادغام سیاه‌چاله‌ها توسط امواج گرانشی
در اعماق کیهان دو سیاه‌چاله به‌شکل مارپیچ به دور هم می‌چرخند و نهایتاً با هم ادغام می‌شوند؛ امواج گرانشی منتشر شده از این ادغام سیاه‌چاله‌ای به زمین می‌رسد و آشکارساز‌های روی زمین، آن‌ها را ثبت...
پنج‌شنبه ۱۳ شهريور ۱۳۹۹، ساعت ۱۰:۰۸ - مجله علمی - زمین
آیا ممکن است که زمین کاملاً یخ بزند؟
حدود ۷۰۰ میلیون سال پیش، زمین چندین دوره غیرعادی‌ترین وضعیت آب و هوایی تاریخش را به خود دیده است. این وضعیت به‌نام «زمین گلوله‌برفی» شناخته می‌شود. در مقایسه با آن دوران، عصر یخبندان‌هایی که اخیراً...
دوشنبه ۱۰ شهريور ۱۳۹۹، ساعت ۰۸:۰۲ - مجله علمی - نجوم و فضا
کشف ستاره‌هایی خارق‌العاده در کهکشان راه‌شیری
ستاره‌شناسان با بررسی مرکز کهکشان راه‌شیری، توانسته‌اند ستاره‌های عجیب جدیدی را کشف کنند. این ستاره‌ها حول سیاه‌چاله‌ی مرکزی کهکشان در حال دوران هستند و یکی از آن‌ها دارای بیشترین سرعتی است که تا...
دوشنبه ۲۷ مرداد ۱۳۹۹، ساعت ۰۸:۰۵ - مجله علمی - نجوم و فضا
جهان همگن‌تر از چیزی است که تصور می‌کنیم
مطالعات اخیر نشان داده است که مدل دانشمندان از کیهان نمی‌تواند آن‌چنان معتبر باشد و اندازه‌گیری‌های مختلف از نرخ انبساط جهان با یکدیگر سازگاری ندارند و رصدهای جدید نیز ایرادات اساسی به مدل استاندارد...
دوشنبه ۲۰ مرداد ۱۳۹۹، ساعت ۰۸:۰۸ - مجله علمی - نجوم و فضا
تصویری فوق‌العاده‌ از سطح خورشید
مدارگرد خورشیدی نتیجه‌ی همکاری بین آژانس فضایی اروپا و ناسا است که اکنون توانسته اولین نزدیکی خود به خورشید را به ثبت برساند و تصویر خارق‌العاده‌ای از سطح خورشید را شکار کرده است. دکتر «دانیل مولر»...
پنج‌شنبه ۱۶ مرداد ۱۳۹۹، ساعت ۰۸:۰۵ - مجله علمی - نجوم و فضا
کشف سیاره‌ای فراخورشیدی، مشابه با زحل
ستاره‌شناسان با استفاده از داده‌های جمع‌آوری شده توسط ماهواره‌ی «TESS» و «NGTS» ناسا، یک سیاره‌ی فرازمینی مشابه زحل را پیدا کرده‌اند. این سیاره حول ستاره‌ی «NGTS-11» که یک ستاره‌ی متوسط در فاصله‌ی...
يكشنبه ۱۲ مرداد ۱۳۹۹، ساعت ۰۹:۴۳ - مجله علمی - نجوم و فضا
دمای هاله‌ی کهکشان راه‌شیری چقدر است؟
اخترشناسان با استفاده از مشاهدات پرتونگاری عمیق از رصدخانه‌ی« XMM-Newton ESA» کشف کردند که هاله‌ی کهکشان راه‌شیری که در واقع ابر بزرگی از پلاسمای یونی شده در اطراف کهکشان است، دارای دمای تقریبی 18...
پنج‌شنبه ۹ مرداد ۱۳۹۹، ساعت ۰۹:۵۷ - مجله علمی - نجوم و فضا
کشف تازه‌ی تلسکوپ فضایی هابل
تلسکوپ فضایی هابل، با بررسی عمیق در جهان، نگاهی گذرا به ساختارهای بازومانندِ بی‌شماری که در اطراف کهکشانِ مارپیچیِ «NGC2608» قرار دارند، می‌اندازد. این کهکشان مانند نوع کوچک‌تری از کهکشان راه‌شیری،...
چهار‌شنبه ۸ مرداد ۱۳۹۹، ساعت ۰۸:۰۱ - مجله علمی - نجوم و فضا
جهان دقیقاً چند سال سن دارد؟
ستاره‌شناسان با استفاده از تلسکوپ آتاکاما توانسته‌اند نگاه دقیقی به ریزموج‌های پس‌زمینه‌ی کیهانی «CMB» به‌عنوان قدیمی‌ترین نورهای جهان بیندازند. رصدهای جدید آن‌ها نشان داده است که جهان ۱۳.۷۷ میلیارد...
سه‌شنبه ۷ مرداد ۱۳۹۹، ساعت ۰۹:۳۴ - مجله علمی - نجوم و فضا
کشف ماده‌ای مرموز بر روی ماه
شاید یادتان باشد که در ابتدای سال ۲۰۱۹ میلادی، چین توانست طی ماموریت «چانگ-ای ۴»، ماه‌نورد «یوتو-۲» را بر روی طرف تاریک ماه بنشاند. از آن زمان تا کنون یوتو-۲ مناظر خارق‌العاده‌ای از طرف تاریک ماه را...
دوشنبه ۶ مرداد ۱۳۹۹، ساعت ۰۸:۲۶ - مجله علمی - نجوم و فضا
نمای نزدیک از سطح سیارکِ بنو
این نمای موزاییکی از سایت نمونه‌برداریِ «Osprey» روی سیارکِ بنو، مجموعه‌ای از تصاویری است که در روز ۲۶ مِی ۲۰۲۰ توسط فضاپیمای «اُسیریس-رِکس» ناسا گردآوری شده است. در مجموع ۳۴۷ تصویر با دوربین...
پنج‌شنبه ۲ مرداد ۱۳۹۹، ساعت ۰۹:۵۴ - مجله علمی - نجوم و فضا
چگونه یک سیاه‌چاله می‌تواند کهکشان میزبان خود را نابود کند؟
اگرچه تعداد کهکشان‌هایی که بشر قادر به مطالعه‌ی آن‌ها بوده بسیار زیاد است، ولی هنوز هم تکامل کهکشان‌ها پرسش‌های زیادی را در دانشمندان برمی‌انگیزد. یکی از این پرسش‌ها این است که چرا برخی از کهکشان‌ها...
يكشنبه ۲۹ تير ۱۳۹۹، ساعت ۰۹:۴۳ - مجله علمی - نجوم و فضا
موجودی فلزات در ماه چقدر است؟
مدارگرد شناسایی ماه «LRO» متعلق به ناسا، به تیمی از دانشمندان آمریکایی کمک کرده تا بتوانند مشخصات گرد و خاک‌های موجود در کف حفره‌های ماه را پیدا کنند. آن‌ها دریافته‌اند که احتمالاً در اعماق ماه فلزات...
سه‌شنبه ۲۴ تير ۱۳۹۹، ساعت ۰۸:۳۹ - مجله علمی - نجوم و فضا
سیاهچاله ابَرغول‌پیکر کهکشان هولمبرگ ۱۵‌اِی چگونه است؟
اخترشناسان با استفاده از تلسکوپ خیلی بزرگ رصدخانه جنوبی اروپا «VLT»، موفق به کشف سیاهچاله‌ی غول‌پیکری در مرکز کهکشان «هولمبرگ ۱۵اِی» شدند؛ یک کهکشان بیضوی بسیار عظیم که یکی از اعضای اصلی خوشه‌ی...
يكشنبه ۲۲ تير ۱۳۹۹، ساعت ۰۸:۰۹ - مجله علمی - نجوم و فضا
سیگنالی از پایان عصر تاریک کیهان
محققان گام مهمی در جهت کشف سیگنالی از دوره‌ای در تاریخ کیهان اولیه برداشتند. تقریباً دوازده میلیارد سال پیش، با درخشش اولین ستارگان و کهکشان‌ها، جهان از دل عصر تاریک کیهانی پدید آمد. محققان در...
شنبه ۲۱ تير ۱۳۹۹، ساعت ۱۰:۲۶ - مجله علمی - نجوم و فضا
کشف مولکول جدید در مرکز کهکشان راه‌شیری
محققین در ابر گازی نزدیک به مرکز کهکشان راه‌شیری، مولکولی جدید به نام «پروپارگیلیمین» کشف کرده‌اند. این مولکول کوچک در واقع یک ترکیب ناپایدار است که نمی‌تواند در اتمسفر زمین زیاد دوام بیاورد، ولی...
پنج‌شنبه ۱۹ تير ۱۳۹۹، ساعت ۰۹:۲۲ - مجله علمی - نجوم و فضا
کشف یک منظومه‌ی فراخورشیدی جدید
تیمی از ستاره‌شناسان پروژه‌ی «RedDots» توانسته‌اند دو سیاره‌ی بزرگ‌تر از زمین و یک شبه‌ستاره را در اطراف ستاره‌ی «Lacaille 9352» که یک کوتوله‌ی قرمز ۴.۵۷ میلیارد ساله است، کشف کنند. ستاره‌ی Lacaille...
سه‌شنبه ۱۷ تير ۱۳۹۹، ساعت ۱۰:۲۴ - مجله علمی - نجوم و فضا
استخراج انرژی از سیاه‌چاله‌های در حال دوران
فیزیکدانان دانشگاه‌های گلاسکو و آریزونا، توانسته‌اند یک نظریه‌ی پنجاه ساله را با انجام آزمایش‌های خاص اثبات کنند. این نظریه اینگونه مطرح شده است که تمدن‌های بیگانه در کهکشان‌های مختلف می‌توانند از...
يكشنبه ۱۵ تير ۱۳۹۹، ساعت ۰۹:۱۲ - مجله علمی - نجوم و فضا
کشف یک سیاه‌چاله‌ی کلان‌جرم در کیهان اولیه
ستاره‌شناسان با استفاده از تلسکوپ‌ها و تجهیزات گوناگون رصدخانه‌های مختلف، توانسته‌اند دومین دورترین کوازاری که تا کنون دیده شده را کشف کنند. این کوازار اکنون به نام «پونیوانا» که در در زبان هاوایی به...
دوشنبه ۹ تير ۱۳۹۹، ساعت ۰۹:۴۱ - مجله علمی - نجوم و فضا
کاوشگر گالیله چگونه وارد اتمسفر مشتری شد؟
فضاپیمای گالیله در سال ۱۹۹۵ وارد جو سیاره مشتری شد. همان‌طور که این کاوشگر به درون مشتری سقوط می‌کرد، حرارت کافی برای واکنش‌های پلاسما بر روی سطحش به‌وجود آمد. داده‌ها‌ نشان می‌دهد نحوه‌ی سوختن سپر...
يكشنبه ۸ تير ۱۳۹۹، ساعت ۰۸:۱۱ - مجله علمی - نجوم و فضا
افشای دلیل عدم تقارن در دو سوی ماه
همواره یک سمت ماه رو به زمین است و انسان از روی زمین، می‌تواند نمایی پُر نقش و نگار از ماه را ببیند؛ در صورتی که آن طرف ماه، معروف به «نیمه‌ی تاریک ماه» سطحی کاملاً متفاوت و با عوارض سطحی کم دارد....
شنبه ۷ تير ۱۳۹۹، ساعت ۱۰:۲۱ - مجله علمی - نجوم و فضا
حقایقی در مورد ماه
روشن‌ترین و بزرگ‌ترین جسمی که در آسمان شب مشاهده می‌کنیم، «ماه» است. ماه زندگی بر روی زمین را ممکن کرده است، زیرا به کمک آن زمین حول محور کنونی خود می‌چرخد و به این ترتیب، اقلیم معتدل روی زمین فراهم...
پنج‌شنبه ۵ تير ۱۳۹۹، ساعت ۰۹:۴۲ - مجله علمی - نجوم و فضا
کشف منشاء جدیدی از دنباله‌دارها در منظومه‌ی شمسی
دنباله‌دارها اجرام یخی هستند که معمولاً در درون منظومه‌ی شمسی یافت می‌شوند، اگرچه بر اساس کشفیات اخیر، آن‌ها در خارج از سامانه‌ی خورشید نیز یافت می‌شوند. دنباله‌دارها وقتی فعال می‌شوند که به خورشید...
چهار‌شنبه ۴ تير ۱۳۹۹، ساعت ۰۸:۰۳ - مجله علمی - نجوم و فضا
رصد درخشش نور سبز مرموز، در اطراف مریخ
ستاره‌شناسان توانسته‌اند درخشش کم‌نور سبز رنگی را در اتمسفر مریخ کشف کنند. این رنگ ناشی از اکسیژن موجود در اتمسفر سیاره‌ی سرخ است. این پدیده بر روی زمین کاملاً شاخته شده است و در شفق‌های قطبی به...
شنبه ۳۱ خرداد ۱۳۹۹، ساعت ۱۳:۳۱ - مجله علمی - نجوم و فضا
چرا امروزه کمتر کسی از دیدن کسوف می‌ترسد؟
در طول تاریخ، رخدادهای طبیعی شگفت‌انگیزی همچون خورشیدگرفتگی بارها روی داده است که همواره ذهن کنجکاو انسان، نسبت به چرایی و چگونگی وقوع آنها را به خود جلب کرده است. در تمدن‌های باستانی، همواره مشاهده...
سه‌شنبه ۲۷ خرداد ۱۳۹۹، ساعت ۱۰:۰۷ - مجله علمی - نجوم و فضا
اومواموا احتمالاً توده‌ای از یخ هیدروژن باشد!
«اومواموا» جرمی سیگار مانند است که منشاء خارج از منظومه‌ی شمسی دارد و در حال عبور از منظومه‌ی ماست. این جرم دارای خصوصیات عجیب و غریبی است که دانشمندان دانشگاه‌های شیکاگو و ییل توضیح جدیدی برای چرایی...
دوشنبه ۲۶ خرداد ۱۳۹۹، ساعت ۱۰:۳۱ - مجله علمی - نجوم و فضا
مریخ در گذشته، مانند زحل دارای حلقه‌هایی بوده است
بر اساس تحقیقات جدیدی که توسط محققین موسسه‌ی SETI و دانشگاه پورده انجام شده است، مریخ نیز در چندین میلیارد سال پیش مانند امروز زحل، دارای حلقه‌ای در اطراف خود بوده است. مریخ دارای دو قمر در اطراف خود...
يكشنبه ۲۵ خرداد ۱۳۹۹، ساعت ۰۸:۱۰ - مجله علمی - نجوم و فضا
کشف کهکشانی باستانی، با شکلی غیرعادی
حدود ۱۳.۸ میلیارد سال پیش، جهان پدید آمد. اما فاقد ساختارهایی کامل بود. به تدریج ستاره‌ها و نخستین کهکشان‌ها شکل گرفتند. اخترشناسان کماکان به دنبال حل این معما هستند که این اتفاق چگونه و چه زمانی به...
شنبه ۲۴ خرداد ۱۳۹۹، ساعت ۱۰:۳۱ - مجله علمی - نجوم و فضا
هوش‌مصنوعی؛ کاشف جدید ستاره‌ها و سیاره‌ها
یک سیستم هوش‌مصنوعی با تحلیل داده‌های تلسکوپ فضایی گایا، تا کنون ۲۰۰۰ شبه‌ستاره‌ی بزرگ را شناسایی کرده است. این شبه‌ستاره‌ها در واقع ستاره‌های جوانی هستند که هنوز در حال شکل‌گیری بوده و می‌توانند...
سه‌شنبه ۲۰ خرداد ۱۳۹۹، ساعت ۱۰:۱۵ - مجله علمی - نجوم و فضا
راز برکه‌ های روی مریخ چیست؟
محقققین با استفاده از ابزار «SAM» یا همان آنالیزور نمونه‌های مریخی که بر روی مریخ‌نورد کنجکاوی متعلق به ناسا نصب شده است، دریافته‌اند که مواد معدنی خاصی در سنگ‌های حفره‌ی گیل مریخ وجود دارد که به...
شنبه ۱۷ خرداد ۱۳۹۹، ساعت ۱۰:۴۲ - مجله علمی - نجوم و فضا
چگونگی تولد ستارگان در سحابی رتیل
این نمای شکل‌گیری ستارگان‌ که توسط تلسکوپ فضایی هابل گرفته ‌شده، در نزدیکی حومه‌ی سحابی معروف به سحابی رتیل قرار دارد. این ابر مملو از گاز و غبار و ستارگان جوان و انبوه اطرافش آزمایشگاه مناسبی را...
چهار‌شنبه ۱۴ خرداد ۱۳۹۹، ساعت ۱۰:۱۹ - مجله علمی - نجوم و فضا
تهیه نقشه سه‌ بُعدی از فضای خالی بین کهکشانها
تیمی بین‌المللی از ستاره‌شناسان توانسته‌اند اندازه و شکل فضای خالی بین کهکشان‌ها را تعیین کنند. کهکشان راه‌‌شیری در لبه‌ی این فضای خالی قرار دارد. کهکشان‌ها به‌خاطر انبساط کلی جهان، در حال حرکت به...
پنج‌شنبه ۸ خرداد ۱۳۹۹، ساعت ۱۰:۰۲ - مجله علمی - نجوم و فضا
زندگی در نزدیکی سیاهچاله چگونه است؟
اخترشناسان از احتمالِ کشف نوع تازه‌ای از داستان بقا خبر داده‌اند. آنان ستاره‌ای کشف کرده‌اند که ارتباط نزدیکی با یک سیاهچاله‌ی غول‌پیکر دارد. داده‌های حاصل از رصدخانه پرتو ایکس چاندرای ناسا و نیوتن...
دوشنبه ۵ خرداد ۱۳۹۹، ساعت ۲۱:۴۴ - مجله علمی - نجوم و فضا
کشف منظومه‌ ای دوتایی با ویژگی خاص
یک تیم تحقیقاتی به رهبری پروفسور «پان زیچن» و پروفسور «دی لی» از رصدخانه‌ی ملی اخترشناسی در آکادمی علوم چین «NAOC»، با استفاده از داده‌های به‌دست آمده از تلسکوپ رادیویی «FAST» موفق شد یک تپ‌اختر...
شنبه ۳ خرداد ۱۳۹۹، ساعت ۰۹:۴۴ - مجله علمی - نجوم و فضا
تصویری حیرت‌انگیز از یک کهکشان زیبا
تلسکوپ فضایی هابل متعلق به ناسا و آژانس فضایی اروپا تصویر خارق‌العاده‌ای از کهکشان مارپیچ «NGC 5861» به زمین مخابره کرده است. این کهکشان در فاصله‌ی حدود ۸۵ میلیون سال نوری از زمین و در صورت فلکی...
جمعه ۲ خرداد ۱۳۹۹، ساعت ۱۳:۱۶ - مجله علمی - نجوم و فضا
آیا ناسا موفق به کشف جهان‌های موازی شده است؟
ساعاتی پیش، خبری در رسانه‌هایی همچون یورونیوز، دیلی‌استار و voa منتشر شد با این مضمون: «دانشمندان ناسا شواهدی از یک جهان موازی را کشف کرده‌اند که در آن، زمان به عقب باز می‌گردد و قوانین فیزیک...
شنبه ۲۷ اردیبهشت ۱۳۹۹، ساعت ۰۹:۴۰ - مجله علمی - نجوم و فضا
کشف نزدیکترین سیاهچاله به زمین
ستاره‌شناسان با استفاده از طیف‌سنج نوری «FEROS» در رصدخانه‌ی لا سیلای اروپا، یک سیاه‌چاله‌‌ی ستاره‌ای را در سیستم ستاره‌ای «HR 6819» کشف کرده‌اند. این کهکشان در فاصله‌ی ۱،۱۱۹ سال نوری در صورت فلکی...
سه‌شنبه ۲۳ اردیبهشت ۱۳۹۹، ساعت ۱۰:۲۲ - مجله علمی - نجوم و فضا
ساختار جهان ما چگونه به این شکل درآمده است؟
جهان مملو از میلیاردها کهکشان است که توزیع آن‌ها درون فضا، اصلاً یکنواخت نیست. چرا ما این ساختارهای متفاوت را در جهان می‌بینیم و این ساختارها چگونه شکل گرفته و رشد کرده‌اند؟ مطالعه‌ی ده ساله‌ی ده‌ها...
شنبه ۲۰ اردیبهشت ۱۳۹۹، ساعت ۰۸:۰۷ - مجله علمی - نجوم و فضا
اطلاعات جدید درباره‌ی منشاء اومواموا
از زمانی که جرم کیهانی «اومواموا» در سال ۲۰۱۷ کشف شد، اسرار زیادی در مورد آن وجود داشته است. این جرم از خارج منظومه‌ی شمسی به سمت ما آمده است و شکل آن مانند یک سیگار برگ است. اینکه این جرم چگونه شکل...
پنج‌شنبه ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۹، ساعت ۰۹:۳۹ - مجله علمی - نجوم و فضا
سیاره‌ها چگونه شکل می‌گیرند؟
تصور زمانی که سیاره‌ی زمین و امثال آن در حال شکل گرفتن در گردوغبار‌های کیهانی بوده‌اند، سرسام‌آور است. با این حال، ستاره‌شناسان با یکدیگر توافق دارند که این اتفاق برای زمین حدود ۴.۵ میلیارد سال پیش،...
چهار‌شنبه ۱۷ اردیبهشت ۱۳۹۹، ساعت ۱۰:۴۳ - مجله علمی - نجوم و فضا
محققین نقشه‌ی جامعی از ماه تهیه ‌کردند
تیمی از محققین دانشکده‌ی معدن و تکنولوژی داکوتای جنوبی آمریکا، یک نقشه با مقیاس ۱ به ۱۵ میلیون از وضعیت سطح‌شناسی ماه تهیه کرده‌اند. این نقشه‌ی دیجیتال جدید از وضعیت سطح ماه را می‌توان برای...
سه‌شنبه ۱۶ اردیبهشت ۱۳۹۹، ساعت ۱۰:۱۹ - مجله علمی - نجوم و فضا
دنباله‌دار خبرساز با ترکیبات شیمیایی متفاوت
دنباله‌دارها معمولاً اکثر زمان عمر خود را دور از ستاره‌ها هستند و به همین دلیل، معمولاً ترکیبات درونی آن‌ها ثابت باقی می‌ماند. رصد دنباله‌دارها می‌تواند درک عمیقی از شیمی آن‌ها از زمان شکل‌گیری...
شنبه ۱۳ اردیبهشت ۱۳۹۹، ساعت ۰۸:۰۰ - مجله علمی - نجوم و فضا
رفتار جالب گازها در اتمسفر سیاره‌ی ناهید
بررسی تازه‌ای که از وضعیت نیتروژن در اتمسفر سیاره‌ی ناهید انجام شده، نشان داده است که پیش‌بینی‌های گذشته در مورد اتمسفر این سیاره درست نبوده‌ است. دانشمندان برای مدت‌ها فکر می‌کردند که آشفتگی‌های...
چهار‌شنبه ۱۰ اردیبهشت ۱۳۹۹، ساعت ۰۹:۰۸ - مجله علمی - نجوم و فضا
رصد کهکشان چندحلقه‌ای توسط تلسکوپ هابل
تلسکوپ فضایی هابل متعلق به ناسا و آژانس فضایی اروپا، توانسته تصویر خارق‌العاده‌ای از کهکشان مارپیچ «NGC 2273» به زمین مخابره کند. این کهکشان در فاصله‌ی ۹۳.۶ میلیون سال نوری از زمین و در صورت فلکی...
پنج‌شنبه ۴ اردیبهشت ۱۳۹۹، ساعت ۱۰:۵۱ - مجله علمی - نجوم و فضا
روش سرعت شعاعی چیست؟
بحث شکار سیارات فراخورشیدی از یک دهه گذشته گرم شده است. به لطف پیشرفت‌های به‌وجود آمده در ابزار و روش‌ها، تعداد سیارات فراخورشیدی کشف شده از ابتدای دسامبر ۲۰۱۷ در ۲،۷۸۰ سیستم ستاره‌ای‌، به ۳،۷۱۰...
چهار‌شنبه ۳ اردیبهشت ۱۳۹۹، ساعت ۰۹:۲۳ - مجله علمی - نجوم و فضا
کشف یک سیاره‌ی فراخورشیدی در یک سیستم دوتایی
ستاره‌شناسان با استفاده از رصدهای انجام‌شده توسط طیف‌سنج «CARMENES» در رصدخانه‌ی کالار آلتوی اسپانیا، یک سیاره‌ی فراخورشیدی بزرگ‌تر از زمین را در حال دوران به دور یک ستاره‌ی رده‌ی M درون یک سیستم...
سه‌شنبه ۲ اردیبهشت ۱۳۹۹، ساعت ۰۸:۰۸ - مجله علمی - نجوم و فضا
چهار ماموریت احتمالی ناسا برای برملا کردن اسرار منظومه‌ی شمسی
ناسا چهار برنامه‌ی اکتشافی را انتخاب کرده تا مطالعات مفهومی را برای ماموریت‌های جدیدش توسعه دهد. این‌ها فعلاً ماموریت‌های رسمی ناسا نیستند و در نهایت ممکن است برخی از آن‌ها انتخاب نشوند. گزینش‌های...
دوشنبه ۱ اردیبهشت ۱۳۹۹، ساعت ۰۸:۲۹ - مجله علمی - نجوم و فضا
کشف سیاه‌چاله‌ای در حاشیه‌ی یک کهکشان عدسی
دانشمندان ثابت کرده‌اند که منشاءء اشعه‌ی ایکس درخشانی که در حاشیه‌ی خوشه‌ی ستاره‌ای در کهکشان «6dFGS gJ215022.2-055059» مشاهده شده، یک سیاه‌چاله با جرم متوسط است. کهکشان مورد بررسی از نوع کهکشان‌های...
شنبه ۳۰ فروردین ۱۳۹۹، ساعت ۱۰:۰۴ - مجله علمی - نجوم و فضا
امواج گرانشی، رازی درباره‌ی سیاهچاله‌ها را فاش کرد!
از زمانی که محققان توانستند در سال ۲۰۱۵ در زمینه‌ی امواج گرانشی به موفقیت چشمگیری دست یابند، بیش از ده‌ها جفت سیاهچاله که در فاصله‌ای نزدیک به ما قرار دارند و به واسطه‌ی جاذبه‌ی موجود در بین آن‌ها و...
پنج‌شنبه ۲۸ فروردین ۱۳۹۹، ساعت ۰۸:۱۱ - مجله علمی - نجوم و فضا
کشف سیاره‌ای که شرایط حیات را دارد
ستاره‌شناسان سیاره‌ی فراخورشیدی که بیش از دو برابر اندازه‌ی زمین و احتمالاً قابل سکونت است را کشف کردند و به این ترتیب، جستجوی حیات در سیاراتی که به طور قابل توجهی بزرگ‌تر از زمین، اما کوچک‌تر از...
دوشنبه ۲۵ فروردین ۱۳۹۹، ساعت ۱۰:۳۴ - مجله علمی - نجوم و فضا
اطلاعاتی جالب در مورد ستاره‌ی قطبی
به نظر می‌رسد، اتفاق خاصی برای ستاره‌ی قطبی در حال رخ دادن است. انسان‌ها قرن‌ها است که در حال رصد کردن ستاره‌ی قطبی هستند. این ستاره‌ی نورانی به‌نام ستاره‌ی شمالی نیز شناخته می‌شود و قرن‌ها به عنوان...
سه‌شنبه ۱۹ فروردین ۱۳۹۹، ساعت ۱۰:۳۶ - مجله علمی - نجوم و فضا
قطر کهکشان راه‌شیری؛ صدهزار یا دو میلیون سال‌نوری؟!
برای مدت‌ها، اخترشناسان بر این باور بودند که قطر کهکشان راه‌شیری، منزلگاه ما، ۱۰۰،۰۰۰ سال نوری است؛ اگرچه در سال ۲۰۱۵ میلادی و پس از مطالعاتی در این زمینه، دانشمندان قطر ۱۵۰،۰۰۰ سال نوری را پیشنهاد...
پنج‌شنبه ۲۹ اسفند ۱۳۹۸، ساعت ۱۳:۵۴ - مجله علمی - فیزیک
چرا جهان ما از ماده تشکیل شده؟ نه پادماده؟
آیا جواب یکی دیگر از سوالات پاسخ‌داده نشده‌ی فیزیک را یافته‌ایم؟ در مقاله‌ای که اخیراً منتشر شده، کیهان‌شناسان پیشنهاد جدیدی برای توضیح اینکه چرا بعد از بیگ‌بنگ، میزان ماده بر پادماده غلبه کرد را...
يكشنبه ۱۳ بهمن ۱۳۹۸، ساعت ۱۰:۱۴ - مجله علمی - نجوم و فضا
۱۱ راز درباره‌ی ماده‌ی تاریک
در دهه‌ی ۱۹۳۰ ستاره‌شناس سوئیسی «فریتز زویکی» وجود یک ماده‌ی غیرقابل دیدن در کهکشان‌ها را اثبات کرد و آن‌را «ماده‌ی تاریک» نامید. از آن زمان تا کنون دانشمندان دیگری وجود این ماده را تصدیق کرده‌اند....
دوشنبه ۷ مرداد ۱۳۹۸، ساعت ۰۸:۱۲ - مجله علمی - نجوم و فضا
روشی جدید برای اندازه‌گیری ثابت هابل
ثابت هابل، نرخ انبساط جهان ما را اندازه‌گیری می‌کند و نقشی پایه‌ای در کیهان‌شناسی دارد؛ از این ثابت می‌توان برای تعیین اندازه و طول عمر جهان و همچنین به‌عنوان ابزار مهمی برای تفسیر رصدهای انجام شده...
سه‌شنبه ۱۶ فروردین ۱۳۸۴، ساعت ۱۷:۰۰ - مجله علمی - نجوم و فضا
پروکسیما قنطورس نزدیکترین ستاره بعد از خورشید به زمین
در مقایسه با ابعاد منظومه ی شمسی فاصله ی حتی نزدیکترین ستارگان به ما اعدادی بسیار بزرگ می باشند. فاصله ی نزدیک ترین ستاره به ما یعنی “پروکسیما قنطورس” تنها بیش از ۴.۲ سال نوری میباشند. چنین فواصلی...
سه‌شنبه ۱۶ فروردین ۱۳۸۴، ساعت ۱۷:۰۰ - مجله علمی - نجوم و فضا
تا کنون چند کهکشان کشف کرده ایم !؟
منجمان بر این باورند که صدها میلیارد کهکشان در جهان وجود دارد اما تعداد دقیق آن ها مشخص نیست. اما منجمان باید بدانند عملا چند کهکشان رصد و کشف شده است ، مگر نه ؟! اد چرچ ول (Ed Churchwell) پروفسور...
سه‌شنبه ۱۶ فروردین ۱۳۸۴، ساعت ۱۷:۰۰ - مجله علمی - نجوم و فضا
همه چیز درباره ی انفجار بزرگ (Big Bang)
کیهان شناسی مطالعه علمی جهان به طور وسیع در مقیاس یزرگ است. این علم تلاش می کند که از روش های علمی برای درک مبدا ، سیر تکاملی و سرانجام کل جهان استفاده کند مانند دیگر شاخه های علوم ، کیهان شناسی...
سه‌شنبه ۱۶ فروردین ۱۳۸۴، ساعت ۱۷:۰۰ - مجله علمی - نجوم و فضا
هشدار: سیارک اینوکولاتوس تا سه روز دیگر به زمین برخورد می‌کند
به نظر کاملا بی‌اهمیت می‌آید، نقطه کوچک کم‌نوری که به آهستگی در آسمان حرکت می‌کند. ولی تلسکوپ بزرگی که آن را به تازگی کشف کرده، قضیه را خیلی جدی دنبال می‌کند. جسم دیده‌شده، سیارکی است که قبل از این...
سه‌شنبه ۱۶ فروردین ۱۳۸۴، ساعت ۱۷:۰۰ - مجله علمی - نجوم و فضا
ساخت سیاهچاله مصنوعی
در اصل، نظریه پرداران زمانی مطالعات خودشان را بر روی سیاه چاله ها متمرکز کردند که می خواستند نظریه نسبیت عام انیشتین (که بیان می کرد که چگونه جرم ناشی از اشیا از خمیدگی فضا-زمان ناشی می شود) را قبول...
سه‌شنبه ۱۶ فروردین ۱۳۸۴، ساعت ۱۷:۰۰ - مجله علمی - فیزیک
سرعتی بالاتر از سرعت نور
آیا واقعا ممکن است که سرعت های بالاتر از سرعت نور وجود داشته باشد؟ بر اساس نظریه نسبیت هیچ فرآیند فیزیکی نمی تواند در سرعت های بالاتر از سرعت نور در خلا انجام گیرد. بدون تردید ، قابل قبول نبودن این...
سه‌شنبه ۱۶ فروردین ۱۳۸۴، ساعت ۱۷:۰۰ - مجله علمی - نجوم و فضا
دنباله دار چیست؟
هر دنباله دار، هسته ای متشکل از یخ و غبار (موسوم به گلوله برفی کثیف) دارد که پهنای آن حدود 20 کیلومتر (12 مایل) است. هنگامیکه این جرم به خورشید نزدیک می گردد، هسته اش تبخیر شده و سری درخشان و دنباله...
سه‌شنبه ۱۶ فروردین ۱۳۸۴، ساعت ۱۷:۰۰ - مجله علمی - نجوم و فضا
سقوط شهابسنگ در ایران
شامگاه پنج شنبه 9 بهمن ، فریبرز فتاحی ، کوهنورد ایرانی که به همراه یکی از دوستانش برای صعود به ارتفاعات حوالی گلپایگان رفته بود برای اقامت شبانه در پناهگاه موسوم به چشمه خضر اقامت گزید. وی بین ساعت...
سه‌شنبه ۱۶ فروردین ۱۳۸۴، ساعت ۱۷:۰۰ - مجله علمی - نجوم و فضا
تلسکوپ فضایی هابل چیست ؟
تلسکوپ فضایی هابل دقیقا چیست؟ چرا به این اندازه استثنایی است؟ چگونه این چنین عکس های شگفت انگیزی می گیرد وما کجا می توانیم آنها را ببینیم؟ما به طور دقیق به بررسی این وسیله ای که انقلابی را در ستاره...
سه‌شنبه ۱۶ فروردین ۱۳۸۴، ساعت ۱۷:۰۰ - مجله علمی - نجوم و فضا
تئوری ریسمان به زبان ساده
رشته سیمهای گیتار را تصور کنید که با کشیده شدن در طول گیتار کوک شده‌اند؛ بسته به آنکه سیمها چقدر کشیده شوند و تحت فشار قرار گیرند، نت‌های موسیقی مختلفی بوسیله آنها ایجاد می‌شود. می‌توانیم این نت‌های...
سه‌شنبه ۱۶ فروردین ۱۳۸۴، ساعت ۱۷:۰۰ - مجله علمی - نجوم و فضا
طلا با شهاب سنگها به زمین رسید
دانشمندان انگلیسی با انجام آزمایشات بسیار دقیقی نشان دادند که فلزات با ارزشی چون طلا حاصل بمباران شدید شهاب سنگهایی هستند که زمین را مورد هجوم قرار داده اند. تمرکز فلزات با ارزش اصلی چون طلا در هسته...
سه‌شنبه ۱۶ فروردین ۱۳۸۴، ساعت ۱۷:۰۰ - مجله علمی - نجوم و فضا
آتش در فضا چگونه شعله ور می شود؟
ناسا به دنبال کشف رفتار آتش در ریز‌گرانش به معنای واقعی کلمه به بازی با آن در ایستگاه فضایی بین‌المللی پرداخته است. به گزارش سرویس علمی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، از ماه مارس 2009، تجربه اطفای...
سه‌شنبه ۱۶ فروردین ۱۳۸۴، ساعت ۱۷:۰۰ - مجله علمی - نجوم و فضا
کشف نزدیکترین کهکشان به راه شیری
اخترشناسان نزدیکترین کهکشان به راه شیری را در فاصله 42000 سال نوری از مرکز کهکشان ما کشف کردند. گروهی از اخترشناسان کشورهای مختلف جهان با بررسی داده های طرح «بررسی آسمان در طول موج 2 میکرون» (2 MASS)...
سه‌شنبه ۱۶ فروردین ۱۳۸۴، ساعت ۱۷:۰۰ - مجله علمی - نجوم و فضا
از کجا آمده ایم؟
استیون هاوکینگ: من فکر می کنم همه مردم می خواهند بدانند که ما از کجا آمده ایم و جهان چگونه آغاز شده...
سه‌شنبه ۱۶ فروردین ۱۳۸۴، ساعت ۱۷:۰۰ - مجله علمی - نجوم و فضا
رابطه ریاضی فاصله سیارات تا خورشید
سال 1766 میلادی، یوهان تیتوس منجم آلمانی توانست رابطه ساده ای بیابد که با استفاده از آن می شد فاصله سیارات از خورشید را بدست آورد. چند سال بعد نیز دیگر منجم هموطن او، یوهان الرت بُد، این رابطه را...
سه‌شنبه ۱۶ فروردین ۱۳۸۴، ساعت ۱۷:۰۰ - مجله علمی - نجوم و فضا
هفت سوال درباره جهان هستی
جهان سازمانی کامل پویا است . این جهان روزی آغاز شد - شاید با یک انبساط بزرگ ناگهانی ماده- و ممکن است روزی پایان یابد - ما نمی دانیم ! در همین زمان (بین آغاز و پایان ) با انبساط بیشتر جهان کهکشان ها...
سه‌شنبه ۱۶ فروردین ۱۳۸۴، ساعت ۱۷:۰۰ - مجله علمی - نجوم و فضا
کهکشان آندرومدا، همسایه کیهانی ما
آندرومدا یک کهکشان مارپیچی است که در فاصله 2 میلیون و 500 هزار سال نوری از ما در صورت فلکی آندرومدا قرار دارد. این کهکشان به عنوان جرم مسیه M31 یا NGC 224 نیز شناخته شده است. در نسخه‌های قدیمی ‌این...
سه‌شنبه ۱۶ فروردین ۱۳۸۴، ساعت ۱۷:۰۰ - مجله علمی - نجوم و فضا
وقوع خورشیدگرفتگی در 25 دی ماه/ جزئیات کسوف در آسمان ایران
دبیر اجرایی شاخه آماتوری انجمن نجوم ایران از وقوع خورشیدگرفتگی در 25 دی ماه خبر داد و گفت: این کسوف (خورشیدگرفتگی) از نوع حلقوی است که مردم ایران نیز می توانند به صورت جزئی آن را مشاهده کنند. ]...
سه‌شنبه ۱۶ فروردین ۱۳۸۴، ساعت ۱۷:۰۰ - مجله علمی - نجوم و فضا
تئوری ریسمان
در این مقاله در رابطه با یکی از تئوری های مهم فیزیک صحبت می کنیم . ما اطلاعاتی از تئوری های ذره ای داریم می دانیم که دانشمندان ذرات بنیادی را ساختار طبیعت و کیهان در نظر می گیرند در جایی که هم نیرو و...
سه‌شنبه ۱۶ فروردین ۱۳۸۴، ساعت ۱۷:۰۰ - مجله علمی - فیزیک
پاد ماده : ضد ماده
ما انسانها و هر آنچه در اطراف ماست از موجودات زنده زمین و سیارات ، خورشید و دیگر ستارگان ، همه از ماده ساخته شده‌ایم. اما با تصور وجود یک جهان دیگر که مانند تصویر آینه‌ای جهان کنونی ما باشد، چه...
سه‌شنبه ۱۶ فروردین ۱۳۸۴، ساعت ۱۷:۰۰ - مجله علمی - نجوم و فضا
سیاره هیچ میان مریخ و مشتری
اواخر قرن ۱۸ میلادی تب یافتن سیارات جدید در منظومه شمسی بالا گرفته بود و اخترشناسان مدام در پی رصد و محاسبه بودند تا بتوانند سیاره یا سیارات جدیدی را شناسایی کنند. یکی از مشهورترین این تلاش ها یک...
سه‌شنبه ۱۶ فروردین ۱۳۸۴، ساعت ۱۷:۰۰ - مجله علمی - نجوم و فضا
نظریه ابر ریسمانها
یک ریسمان از چه چیزی ساخته شده است؟ یک ریسمان یک مقدار کوچک انرژی است و در اینجا هیچ چیزی کوچکتر از این مقدار انرژی نیست. در نظریه ی ریسمان به جای اینکه هر ذره را مستقل در نظر بگیریم به صورت رشته ای...
سه‌شنبه ۱۶ فروردین ۱۳۸۴، ساعت ۱۷:۰۰ - مجله علمی - نجوم و فضا
تازه‌هایی از شهاب سنگ مریخی قطب جنوب
دانشمندان آمریکایی با انجام تحقیقات جدیدی بر روی یک قطعه شهاب سنگ مریخی که بیش از 20 سال قبل در قطب جنوب کشف شد و از آن زمان تاکنون مورد بررسی بوده است به تائیدات تازه‌ای دست یافتند. به گزارش...
سه‌شنبه ۱۶ فروردین ۱۳۸۴، ساعت ۱۷:۰۰ - مجله علمی - نجوم و فضا
چگونگی شکل گیری سیارات !
چگونگی شکل گیری سیارات یکی از سوالات اساسی در نجوم به شمار می رود . اخیرا با تلاش های صورت گرفته موفق به مطالعه ی قرص هایی ( disks ) از گرد و غبار و گاز اطراف دیگر ستارگان و در نتیجه آن متوجه فرآیند...
سه‌شنبه ۱۶ فروردین ۱۳۸۴، ساعت ۱۷:۰۰ - مجله علمی - نجوم و فضا
همجوشی هسته ای
از دیرباز آرزوی بشر دستیابی به منبعی از انرژی بوده که علاوه بر آنکه بتواند مدت مدیدی از آن استفاده کند تولید پسماندهای خطر ناک نیز در پی نداشته باشد.اکنون در هزاره سوم میلادی این آرزوی به ظاهر دست...
سه‌شنبه ۱۶ فروردین ۱۳۸۴، ساعت ۱۷:۰۰ - مجله علمی - نجوم و فضا
آن سوی افق رویداد
اگر یک سیاهچاله با طبیعت خود همه ی ماده ی اطرافش را جذب می کند چطور ممکن است یکی از آنها را بیابیم و شاید بخواهیم در زمان کوتاهی در آن فرو افتیم؟ ستاره شناسان مدارکی را برای متقاعد کردن هر شخص در...
سه‌شنبه ۱۶ فروردین ۱۳۸۴، ساعت ۱۷:۰۰ - مجله علمی - نجوم و فضا
فضانوردان از مریخ برگشتند
" شش داوطلب شجاع، شش مرد از اتحادیه اروپا، فدراسیون روسیه و کشور چین خود را برای مدت یک سال و نیم در کپسول آب‌بندی شده بزرگی زندانی کردند، تا دانش بشر برای اردوکشی به سیاره سرخ به حد کافی افزایش...
سه‌شنبه ۱۶ فروردین ۱۳۸۴، ساعت ۱۷:۰۰ - مجله علمی - نجوم و فضا
تردید در صحت نظریه‌ انفجار بزرگ
طبق نظریه‌ مه بانگ جهان حدود 13 الی 14 میلیارد سال پیش بر اثر یک انفجار بزرگ به وجود آمده است . یعنی هنگامی که یک توده‌ بسیار متراکم و به شدت داغ ساخته شده از ذرات بنیادی بر اثر یک نیروی غیر قابل...
سه‌شنبه ۱۶ فروردین ۱۳۸۴، ساعت ۱۷:۰۰ - مجله علمی - نجوم و فضا
گذر زمان در کائنات
دانشمندان بر این باورند که کائنات در 15 بیلیون سال پیش در پی پدیده ای عظیم، به نام بیگ بنگ (انفجار بزرگ) به وجود آمده است. تمامی فضا، زمان، انرﮋی و موادی که امروزه جهان ما را تشکیل می دهند در پس این...
سه‌شنبه ۱۶ فروردین ۱۳۸۴، ساعت ۱۷:۰۰ - مجله علمی - نجوم و فضا
ما از گرد و غبار ستارگان ساخته شده ایم!
اخترشناسان و آسیب‌ شناسان شاید در نگاه اول هیچ شباهتی به هم نداشته‌ باشند، اما دو دانشمند متخصص در این دو دانش، با یافتن نقاط اشتراک حوزه‌های فعالیت خود، کتابی را در مورد منشا مواد سازنده جهان هستی،...
سه‌شنبه ۱۶ فروردین ۱۳۸۴، ساعت ۱۷:۰۰ - مجله علمی - نجوم و فضا
لباس های فضانوردی چگونه کار می کنند؟ (1)
فکر کنید که یک روز سرد زمستانی است می خواهید به بیرون بروید. شما برای محافظت خودتان از سرما پیراهن شلوار جوراب، شال، دستکش و ... می پوشید. اما حالا فرض کنید می خواهید به بیرون از فضا بروید! لباس شما...
سه‌شنبه ۱۶ فروردین ۱۳۸۴، ساعت ۱۷:۰۰ - مجله علمی - نجوم و فضا
گرانش کوانتومی (مختصری بر نظریه تار یا ابر ریسمان)
در ابتدای قرن بیستم دو نظریه ی مهم در فیزیک پایه گذاری شد، مکانیک کوانتومی و نظریه نسبیت. بر خلاف موفقیت های فراوانی که هر کدام از این نظریه ها به طور جداگانه بدست آوردند، با یکدیگر ناسازگار به نظر...
سه‌شنبه ۱۶ فروردین ۱۳۸۴، ساعت ۱۷:۰۰ - مجله علمی - نجوم و فضا
معرفی کتاب: نجوم به زبان ساده
کتاب نجوم به زبان ساده تمامی مباحث مقدماتی مورد نیاز یک منجم آماتور را دارا می‌باشد. عددهای به کاربرده شده در این کتاب بیشتر به صورت تقریبی می‌باشد اما از نظر محتوا برای کار آماتوری مناسب است. هر فصل...
سه‌شنبه ۱۶ فروردین ۱۳۸۴، ساعت ۱۷:۰۰ - مجله علمی - نجوم و فضا
تاریخچه نظریه سیاه چاله و بیگ بنگ
اصطلاح ( سیاهچال ) در همین اواخر قدم به صحنه علم گذاشته است و آنرا در سال 1969 دانشمندی آمریکایی بنام جان ویلر بعنوان نموداری از نظریه ای برگزید که دستکم به دیست سال پیش بر می گشت ، یعنی زمانی که...