برملا کردن راز خفاش‌ها

 

مجله علمی ایلیاد - پهپادهای تشخیص خفاش کمک می‌کنند که بفهمیم این حیوانات در زمان پرواز چه اهدافی را دنبال می‌کنند. ردیاب‌های فراصوتی نصب شده بر روی پهپادها در هوا و روی قایق‌ها در دریا در حال گوش کردن به صدای خفاش‌ها هستند؛ به این امید که فراتر از دستگاه‌های پایش مرسوم درباره‌ی زندگی پستانداران چیزهایی بدانند. سازنده‌ی پهپادها، «تام مور» و «تام آگوست» به‌عنوان علاقمندانی به خفاش‌ها، سه پهپاد مختلف ساخته‌اند که می‌توانند در هنگام گشت زدن در مسیرهای از پیش تعیین شده، صدای خفاش‌ها را گوش کنند. از زمان شروع پروژه که به نام «پروژه‌ی اریبوس» شناخته می‌شود، آن‌ها دو پهپاد پرنده و یک قایق موتوری را مورد آزمایش قرار داده‌اند که هر سه این تجهیزات مجهز به ردیاب‌های فراصوتی هستند.

آخرین آزمایش‌ها، توانایی ردیابی دو پهپاد ساخته شده‌ی کوادکوپتر و پهپادی با بال‌های ثابت را نشان داده است. کوادکوپتر ماه گذشته یک آزمایش مشخص را با موفقیت طی کرد که طی آن صدای خفاش شبیه‌سازی  شده توسط انتقال دهنده‌ای فراصوتی را تشخیص داد. 

به گفته‌ی مور، یکی از چالش‌های بزرگ در این کار تشخیص صدای خفاش با وجود صدای پروانه‌های پهپاد است. این پروانه‌ها می‌توانند صداهایی با فرکانس‌های فراصوتی بلند ایجاد کنند. سازندگان با قرار دادن ردیاب‌ها زیر بدنه‌ و موتورهای پهپاد بر این مشکل فائق آمدند. برای پهپاد روی دریا این مشکل وجود ندارد. سال گذشته مور و آگوست قایق کنترلی از راه دور را در آکسفوردشایر بریتانیا آزمایش کردند و توانستند صدای خفاش‌ها را تشخیص دهند که به نظر می‌رسید صداهای تشخیص داده شده، متعلق به خفاش‌های معمولی و یا خفاش‌های داوبنتون باشد. گونه‌های مختلف خفاش معمولاً دارای صداهای با فرکانس‌های فراصوتی متفاوتی هستند. 

آگوست می‌گوید: «میزان صدایی که توسط قایق تولید می‌شود، تقریباً صفر است و مشخص شد که این مدل بهترین راه برای ثبت صدای خفاش‌ها بر روی آب است.» از زمان شروع این پروژه، محققین تکنولوژی‌های مختلف ردیابی فراصوتی را آزمایش کرده‌اند. یک ردیاب سبک ساخته شده توسط شرکت Peersonic نتایج شگفت‌انگیزی را ارائه کرده است. مور می‌گوید: «ما این ردیاب را روی پهپاد نصب کردیم و پس از آن فکر می‌کنیم که توانسته‌ایم اولین صدای خفاش حین پرواز را ثبت کنیم.» پهپادها می‌توانند صدای خفاش‌ها را از فاصله‌ی حدوداً بیست متری تشخیص دهند و بنابراین به نظر نمی‌رسد خطری برای حیوانات ایجاد کنند.

«کیت جونز» بوم‌شناس دانشگاه لندن و محقق خفاش‌ها می‌گوید: «درباره‌ی اینکه خفاش‌ها در ارتفاعات بالا پرواز می‌کنند اطلاعات کمی داریم. ما در حال پایش روی زمین هستیم و عموماً فکر می‌کنیم که این قسمت نماینده‌ی کل ستون‌های هوایی است، در حالی که من به شخصه این‌گونه فکر نمی‌کنم.» به گفته‌ی جونز، کاملاً امکان پذیر است که خفاش‌ها در ارتفاعات بالا در حال نقل مکان از مکانی به مکان دیگر باشند. با استفاده از پهپادها نسبت به سنسورهای دستی و زمینی می‌توان تصویر دقیق‌تری از نحوه‌ی حرکت خفاش‌ها بدست آورد. اگر پهپادها خیلی به خفاش‌ها نزدیک شوند، آن‌ها فقط به دوردست‌ها پرواز می‌کنند. پهپادهایی مانند پهپادهای ساخته شده توسط مور و آگوست می‌توانند برای مطالعات زیست محیطی نیز مورد استفاده قرار گیرند. به‌عنوان مثال برای تعیین اینکه آیا قرار دادن توربین‌های بادی در منطقه‌ای خاص با مسیر حرکت خفاش‌ها تداخل دارد یا خیر می‌توان از این پهپادها استفاده کرد.
 

نوشته: کریس بارانیک

ترجمه: امید محمدی - مجله علمی ایلیاد