آمار سرقت پس از قانون کاهش مجازات
تغییر در شکل وقوع جرم یکی از اتفاقات عجیب در ایران است تا جایی که اگر روزی اداره سرقت مسلحانه مهم ترین بخش جنایی حتی مهم تر از اداره ویژه قتل به حساب می آمد اما حالا به ویژه در تهران شاهد کاهش شدید در زمینه سرقت های مسلحانه هستیم و گاهی سرقت های مسلحانه به صفر می رسد.شاید تصور شوداقدامات پلیسی باعث این کنترل عالی سرقت های مسلحانه بوده باشد . اما اصلا چنین تصوری درست نیست؟! شاید تصورشود دشواری تهیه سلاح گرم باعث شده است تا آمار سرقت های مسلحانه کاهش یافته باشد اما اینچنین نیست زیرا آمار کشف اسلحه گرم افزایش یافته و عجیب اینکه قتل های مسلحانه روندی افزایشی داشته است. مهم ترین دلیل کاهش آمار سرقت های مسلحانه محاسبه گر شدن مجرمان است. آگاهی مجرمان به قوانین مجازات و مقایسه آن با ریسک پذیری و میزان پول به دست آمده از سرقت های مسلحانه آنان را به سمتی پیش برده است تا سراغ این نوع سرقت نروند! روشن تر اینکه سارقان می دانند مجازات زندان سرقت مسلحانه بالاست و حتی سابقه کیفری شان سیاه تر خواهد بود و عجیب تر اینکه در سرقت های مسلحانه از بانک ها پول زیادی عایدشان نمی شود و اگر سرقت مسلحانه ای از جواهرفروشی ها داشته باشند با توجه به امنیتی بودن اقدام شان، پلیس با حساسیت بیشتری پرونده را ردیابی و احتمال بازداشت شدن شان بسیار بالا و عواقب مجازات شان سنگین خواهد بود.این درحالی است که مسیرهای آسان تری در دنیای امروزی برای مجرمان وجود دارد که بی دغدغه و به راحتی ثروت بادآورده به دست آورند. یکی از این روش ها، جرایم دنیای مجازی است که نه تنها آسان و در قالب نامرئی است بلکه در صورت ردیابی شدن مجازات سنگینی ندارد که همین برایشان جذاب است و شاهد افزایش جرایم اینترنتی هستیم.همچنین درصد بسیاری از این جرایم نیز قابل ردیابی نیستند چرا که به قول معروف مجرمان همیشه یک گام از پلیس جلوتر هستند و اما مسیر خطرناک تر که می توان گفت در حال حاضر حس امنیت را از مردم ربوده، زورگیری های خیابانی است.در گذشته کیف قاپی بسیار متداول بود چرا که مردم دار و ندارشان را در کیف هایشان جا به جا می کردند از طلا گرفته تا پول ایرانی و ارز خارجی.اما با توجه به کارت های بانکی در کمتر کیفی پول نقد به دست می آید از سوی دیگر با توجه به ریسک پذیری بالا و امکان بازداشت درصحنه سرقت، مجرمان کمتر به سمت کیف قاپی می روند و تقریبا عادت کرده اند مالی را که می خواهند بدزدند کامل ببینند و مطمئن باشند در این سرقت چقدر عایدشان می شود.از این رو مجرمان محاسبه گر در قالب باندهای یک یا دوموتوره با پرسه زنی در خیابان ها به زاغ زنی موبایل های گرانقیمت بویژه آیفون 13 می پردازند و می دانند با زورگیری این گوشی ها به چند هدف می رسند؛ یک سرقت آسان و کم ریسک با درآمد میلیونی تر از سرقت مسلحانه از بانک ها یا کیف قاپی و از سوی دیگر در صورت بازداشت مجازات سبک حتی باوجود بارها تکرار یک جرم خواهند داشت. به قول یک دزد حرفه ای وقتی آیفون 13 دارید با جان تان بازی می کنید. یکی از سارقان هم میگفت چرا باید سرقت مسلحانه کنیم، وقتی در چند ساعت پرسه زنی می توانیم چندین موبایل بقاپیم یا با تهدید چاقو زورگیری کنیم و به راحتی روزانه میلیون ها درآمد داشته باشیم با ریسک کمتر بازداشت، چرا خودمان را به دردسر بیندازیم مجرمان محاسبه گر می دانند در صورت بازداشت می توانند طوری اعتراف کنند که سرقت شان ارزش ریالی کمتر از 20 میلیون تومان داشته باشد و طبق قانون زیر این مبلغ زندان ندارد و فقط ردمال دارد. از سوی دیگر این دسته از مجرمان می دانند بعد از بازداشت، زندان کمی تحمل می کنند و با ناله و واسطه گری اعضای خانواده شان بویژه مادران شان می توانند از دل رحمی مالباختگان استفاده کنند و با پرداخت یک دهم درآمدشان از سرقت ها رضایت بگیرند و پس از آزادی باز سراغ سرقت هایشان بروند.
طی گفته های رئیس کل دادگستری استان تهران با اشاره به اینکه سهم قابل توجهی از سرقت‌ها توسط معتادان متجاهر اتفاق می‌افتد، طرح‌های ضربتی جمع‌آوری معتادان موضوع ماده ۱۶ قانون مبارزه با مواد مخدر در حوزه مربوطه در کاهش سرقت نیز تأثیر قابل توجهی داشته بطوریکه در سال گذشته دستور جمع‌آوری تعداد ۱۹ هزار و ۹۷۷ نفر از این معتادین در سراسر حوزه‌های قضایی استان صادر شد.از این تعداد بیش از ۱۳ هزار نفر معتاد متجاهر، جمع آوری و نگهداری شدند و اقدامات لازم در جهت باز اجتماعی شدن آنها در پیشگیری و کاهش سرقت‌ها مورد توجه قرار گرفت.دراستخراج آمار جرایم از حیث فراوانی در استان تهران در ۹ ماهه نخست سال ۱۴۰۱ و مقایسه آن با مدت مشابه سال قبل گفت: سرقت مستوجب تعزیر به عنوان جرم ردیف اول ثبت شده است.ورودی پرونده در طول ۹ ماهه گذشته بر اساس آمار ۱۴۷ هزار و ۵۴۵ فقره بوده است که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل که ۱۸۷ هزار و ۵۲۰ فقره بوده شاهد کاهش ۲۱ درصدی سرقت‌های مستوجب تعزیر در سطح استان هستیم که نشان می دهد ۵ طرح پیشگیری از سرقت و موضوعات مختلف در کاهش پیشگیری به تأثیر قابل توجهی داشته است.
در این پژوهش پراکنش آسیب‌های جرم‌زا مانند سرقت، زورگیری، قتل، خودکشی، اعتیاد و انحرافات جنسی در شهر تهران مورد بررسی قرار گرفته است. یافته‌های کلی این مطالعه نشان داد تراکم آسیب‌های اجتماعی به طور کلی در مناطق جنوبی شهر تهران بیشتر است و مناطق شمالی شهر آسیب‌های اجتماعی بسیار کم‌تری دارند.در بین مناطق ۲۲گانه شهر تهران، به ترتیب مناطق ۱۵، ۱۲، ۱۸، ۱۷، ۱۹، ۲۱، ۱۶، ۱۱، ۱۳، ۱۰، ۹، ۸، ۷، ۵ و ۴ بیشترین آسیب‌های اجتماعی و مناطق ۱، ۲، ۳، ۶ و ۲۲ شهر تهران کمترین میزان آسیب اجتماعی را داشته‌اند. سرقت در مناطق ۱۲ و ۱۸ دارای بیشترین میزان سرقت و مناطق ۴، ۷، ۱۳ و ۱۴ دارای میزان زیاد، مناطق ۲۰، ۱۹ و ۲۲ دارای میزان کم، مناطق ۱ و ۳ دارای کمترین میزان و بقیه مناطق دارای سطح متوسطی از آسیب اجتماعی سرقت هستند. فقط در دو منطقه در تهران میزان سرقت خیلی کمی گزارش شده است که این خود نشان از آمار بالای سرقت در تهران دارد. الگوی کلی پراکنش سرقت در تهران به سمت شرق افزایش پیدا می‌کند. این چرخه اشتباه ادامه خواهد یافت چرا که قوانین مجازات نه تنها به روز نشده اند بلکه با سیاست زندان زدایی برخی از قوانین کار را برای مجرمان راحت تر کرده است که مهم ترین آنها عدم مجازات زندان برای سرقت هایی با ارزش کمتر از 20 میلیون تومان است و مهم ترین آنها اینکه یک مجرم اگر جرمی را بیش از یک بار مرتکب شود به خاطر تکرار جرم بیشتر مجازات نمی شود یعنی اگر یک بار زورگیری کند یا 20 بار فرقی ندارد و به خاطر یک بار زورگیری محاکمه و محکوم می شود که البته رضایت گرفتن از مالباخته ها پروسه ای است که باید رعایت شود و طبق آنچه در بالا اشاره شد به راحتی رضایت می گیرند.