کدام حیوان بلندترین گردن را در قلمرو حیوانات داشته است؟

مجله علمی ایلیاد - اولین فسیل کامل از دایناسورهای «ساروپود» در آمریکا، در دهه‌ی ۱۸۰۰ کشف شد و از آن زمان دانشمندان مطالعات زیادی در مورد این گونه‌ی منقرض‌شده انجام داده‌اند. ساروپود دارای گردن بلند و جثه‌ی عظیمی بوده است.

اکنون تیمی بین‌المللی از محققین با بررسی ساروپود چینی متعلق به اواخر عصر ژوراسیک، دریافته‌اند که این حیوان دارای گردن ۱۵ متری بوده است. این گونه دایناسورهای ساروپود چینی از اواسط ژوراسیک تا اوایل عصر کرتاسه یعنی حدود ۱۷۴ تا ۱۱۴ میلیون سال پیش، در شرق آسیا و شاید دیگر نقاط دنیا حکمرانی کرده‌اند.

فسیل دایناسور چینی در سال ۱۹۸۷ در یک سنگ ۱۶۲ میلیون ساله در منطقه‌ی اویغورهای چین توسط تیمی از محققین چینی و کانادایی کشف شده است. گردن این دایناسور ۶ برابر گردن زرافه‌های امروزی بوده است و می‌توان آن‌را بلندترین گردن در قلمرو حیوانات در طول تاریخ دانست.

ساروپودها برای داشتن جثه‌ی بزرگ حتماً نیازمند داشتن گردن بلند بوده‌اند. این حیوانات برای اینکه بتوانند انرژی مورد نیاز بدن بزرگ خود را تامین کنند، باید در جمع‌آوری غذا تبهر ویژه‌ای داشته باشند و داشتن گردن بلند کمک بزرگی در این زمینه محسوب می‌شده است. ساروپود می‌توانسته در یک مکان بایستد و گیاهان اطراف خود را با حجم بالا بچرد. بنابراین برای خوردن چندین تُن غذا نیاز به جابه‌جایی و صرف انرژی نداشته است.

 

از طرف دیگر، داشتن گردن بلند به ساروپود کمک می‌کرده تا با افزایش سطح تبادل گرما با محیط، گرمای اضافی بدن خود را خارج کند. برای مقایسه یادآوری می‌شود که گوش فیل نیز همین عملکرد را دارد. سبک زندگی منحصربه‌فرد ساروپودها اجازه داده تا نسل آن‌ها میلیون‌ها سال زنده بمانند و تا اواخر دوران مزوزوئیک نیز اثراتی از وجود ساروپودها را بتوان بر روی زمین مشاهده کرد. در عصر مزوزوئیک، برخورد سیارک با زمین باعث منقرض شدن اکثر دایناسورها شد و تنها خویشاوندان پرنده‌های مُدرن کنونی توانستند از آن شرایط جان سالم به در ببرند.

پرسشی که مدت‌ها است ذهن دانشمندان را به خود مشغول کرده این است که چگونه ساروپودها با این جثه‌ی بزرگ توانایی راه رفتن داشته‌اند؟ استخوان آن‌ها دارای چه قدرتی بوده است؟

برخی از دانشمندان برای پاسخ دادن به پرسش‌های بالا این نظریه را مطرح کرده‌اند که در بدن ساروپودها نیز مانند برخی از پرنده‌های امروزی فضاهای خالی و کم وزن وجود داشته است که در این صورت ساروپودها بسیار آسیب‌پذیر بوده‌اند و شاید نتوان این نظریه را جدی گرفت.

پرسش دیگری که در مورد حیوانات دارای گردن بلند وجود دارد، این است که چگونه هوای تنفس شده از درون این مسیر طولانی عبور می‌کرده است؟ محققین نشان داده‌اند که سیستم تنفسی ساروپودها تنها شامل شُش‌ها نبوده، بلکه بالن‌های هوایی دیگری نیز در بدن آن‌ها وجود داشته که با شُش ارتباط داشته‌اند و به این ترتیب امکان تنفس راحت را برای حیوان فراهم می‌کرده است.