گران‌ترین مایع دنیا چیست؟
گران‌ترین مایع دنیا چیست؟
مجله علمی ایلیاد - اگر ارزش زهر عقرب را در گوگل جستجو کنید، درمی‌یابید که تخمین قیمت آن در حد چند میلیون دلار است. ترکیباتی که در زهر برخی عقرب‌ها وجود دارند، کاربردهای زیادی در داروسازی دارند و می‌توانند اطلاعات زیادی در مورد اکولوژی و تکامل حیوانات نیز در خود داشته باشند. آزمایشگاه‌هایی در دنیا وجود دارند که برای زهر خطرناک عقرب حاضرند هزینه‌های گزافی بپردازند.
محصولات عقرب در اقصی نقاط دنیا برای مقاصد مختلف به فروش می‌رسد، ولی واقعیت این است که زهر همه‌ی عقرب‌ها ارزش مشابهی ندارد. علی‌رغم اینکه بازار زهر عقرب چشم‌انداز فراوانی دارند، ولی در حال حاضر نمی‌توان ارزش بازار خرید و فروش زهر عقرب را آنچنان بالا دانست.
چرا عقرب‌ها زهر می‌سازند؟
در دُم عقرب یک نیش زهرآلود وجود دارد که توسط غده‌ی مخصوصی تغذیه می‌شود. هر چند همه‌ی عقرب‌ها زهر دارند، ولی تنها زهر چند عقرب خاص جای نگرانی دارد. جانورشناسانی که در مورد عقرب‌ها تحقیق می‌کنند، اذعان دارند که هر چه عقرب بزرگ‌تر باشد زهر بی‌خطرتری دارد. تحقیقاتی که اخیراً انجام شده نیز نشان داده است که هر چه عقرب کوچک‌تر باشد، زهر خطرناک‌تری دارد.
به‌عنوان مثال زهر عقرب آفریقای جنوبی ۱۰ برابر بیش از زهر عقرب اسرائیلی خطر دارد، در حالی که عقرب اسرائیلی بسیار بزرگ‌تر از عقرب آفریقای جنوبی است. از نظر علم تکامل نیز این موضوع صحت دارد که عقرب کوچک‌تر بیشترین هزینه را برای خطرناک‌تر کردن زهر خود می‌کند تا جبران اندازه‌ی کوچک خود را کرده باشد. در واقع عقربی که بزرگ‌تر است انرژی کمتری بر روی تولید زهر صرف می‌کند. عقرب‌ها برای تولید زهر باید سوخت و ساز بسیار بالایی داشته باشند.
عقرب‌ها هر بار که نیش می‌زنند ۳ تا ۵ درصد از زهر خود را استفاده می‌کنند تا بتوانند به دفعات نیش بزنند و از خود دفاع کنند. تحقیقات نشان داده است که اگر چیزی سر راه عقرب قرار گیرد، ولی راه آن‌را کاملاً سد نکند، عقرب تنها بخش بسیار کوچکی از زهر خود را برای آن مصرف می‌کند و به مسیر خود ادامه می‌دهد.
در آفریقای جنوبی بسیاری از مردم شب را روی زمین در کنار درختان پالم خود می‌خوابند تا از محصولات آن‌ها مراقبت کنند. اگر این افراد به‌صورت اتفاقی روی عقرب بخوابند عقرب تنها ۳ تا ۵ درصد از زهر خود را برای نیش زدن استفاده نمی‌کند، بلکه سعی می‌کند ۱۰۰ درصد زهر خود را برای نجات استفاده کند و به همین خاطر میزان مرگ و میر ناشی از زهر عقرب در این افراد بسیار بالا است.
در کل باید دانست که زهر عقرب ارزش تحقیقاتی بالایی دارد، ولی چند صد میکروگرم از آن می‌تواند برای یک سال تحقیقات کافی باشد که این مقدار حدود ۲۰۰ دلار ارزش دارد. ارزش واقعی زهر عقرب زمانی است که بتوان ترکیبات خاص موجود در آن‌را جدا کرد که خود این فرآیند بسیار پُرهزینه است.