حمل و نقل کابلی، راه‌حلی برای ترافیک‌های شهری
مجله علمی ایلیاد – سالانه ساختمان‌های زیادی در شهرهای بزرگ جهان، به‌دلیل احداث زیرساخت‌های حمل و نقل شهری و قرار گرفتن در طرح‌های عمرانی، تخریب می‌شوند. احداث مترو، خیابان‌های شهری و خطوط ریلی درون شهری، فرآیندی پایان‌ناپذیر است. اجرای چنین پروژه‌هایی در شهرهای بزرگ با بافت‌های قدیمی، پیامد‌های زیادی همچون حذف محیط‌های عمومی شهری، تخریب خانه‌ها و کوچک شدن حیاط خانه‌های ویلایی را برای شهروندان در پی دارد.
محله‌ی قدیمی هابرفیلد در کلان‌شهر سیدنی، یکی از مکان‌هایی است که آسیب‌های جدی از این مساله دیده است. در این منطقه، مشکلات زیادی همچون بالا بودن هزینه‌های ساخت و ساز و ترافیک سنگین، قابل چشم‌پوشی نیست. همچنین همواره اعتراض‌هایی نسبت به این نوع پروژه‌ها، در قبال تاثیرات زیست‌محیطی و مسائل حقوق شهروندی وجود دارد که برای مالکان این عملیات‌ها دردسرساز بوده است. اما خب راهکار چیست؟ آیا می‌توان کاری کرد که هم مشکلات تراکم جمعیت و ساخت و سازهای بزرگ در شهرها حل شود و هم فرآیند حمل و نقل در کنار این مشکلات آسان شود؟
راه‌حلی وجود دارد که می‌تواند به تحقق این اهداف و راضی نگه داشتن اکثریت، با راهکاری کارآمد و جدید، منجر شود. در حال حاضر، وسایل حمل و نقل کابلی در برخی از شهرهای پُرجمعیت و با ترافیک بالا که جز شهرهای فقیر جهان هستند، مورد استفاده قرار می‌گیرند؛ شهرهایی مانند مدلین در کلمبیا و یا شهر پرتلند در آمریکا از بارزترین نمونه‌های حال حاضر در استفاده از این نوع حمل و نقل شهری هستند. هم اکنون، سیستم حمل و نقل کابلی جزئی از این شهرها شده است و در فرهنگ و استفاده از وسایل حمل و نقل شهری ادغام شده و مورد استفاده هم قرار می‌گیرد.
اما یکی از دغدغه‌های اصلی برای مسئولین شهری و راه‌اندازان چنین سیستم حمل و نقلی، هزینه‌ی احداث و بهره‌برداری این نوع وسایل است. هم اکنون نمونه‌های جدیدی از این وسایل ساخته شده است که به‌راحتی در محیط‌های شهری، حتی محیط‌های شلوغ شهری، نصب می‌شوند، ارزان قیمت هستند و حتی می‌توان بخش قابل‌توجهی از انرژی آن‌ها را با تابش نور خورشید و از طریق پنل‌های خورشیدی تامین کرد.
اما به راستی وسیله‌ی حمل و نقل کابلی چیست؟
حتماً شما اسم «تله کابین» را شنیده‌اید؛ می‌توان گفت این نوع وسیله‌ی حمل و نقل، همان تله کابین، اما از نوع پیشرفته‌تر آن است. همچنین به این وسیله، ترن هوایی یا خط کابلی هوایی هم می‌گویند. شاید ذهن شما به سمت وسایل بازی در شهربازی‌ها رفته باشد، اما نکته‌ی شگفت‌انگیز این موضوع این است که همین الان در برخی از شهرهای جهان به این وسایل، به‌چشم بخشی از شبکه‌ی حمل و نقل شهری نگاه می‌کنند. به جرات می‌توان شهر مدلین در کلمبیا را سرآمد و پیشگام در استفاده از این نوع حمل و نقل دانست. سیستم تله کابین شهری، برای جابه‌جایی شهروندان در این شهر، در سال ۲۰۰۴ میلادی راه‌اندازی شد و اولین نمونه از این سیستم حمل و نقل در جهان است که با شبکه‌ی گسترده‌ی شهری سازگار و ادغام شده است.
این شاخصه‌ای در شهر مدلین است که چهره‌ی جهانی آن‌را از خشونت و آدم‌کُشی به سوی شهری پیشتاز در تکنولوژی شهری سوق می‌دهد؛ چرا که اگر در اینترنت اسم شهر مدلین را سرچ کنید، تماماً خبرهایی از جرم و جنایت، مافیای مواد مخدر و آدم‌کُش‌هایی مانند «پابلو اسکوبار» خواهید دید. اما این همه‌ی چیزی نیست که از این شهر می‌توانید پیدا کنید؛ در سال ۲۰۱۶، شهر مدلین، جایزه‌ی «شهر جهانی» را به‌خاطر کاهش شدید تعداد موارد جُرم، جنایت و خشونت دریافت کرد. این نوع طرح‌های توسعه‌ای، تنها بخشی از برنامه‌ی توسعه‌ی پایدار شهری با اهداف چندگانه و تمرکز بر دسترسی آسان به حمل و نقل عمومی است.
نکته‌ی مهم، این است که سیستم حمل و نقل کابلی، یکی از جنبه‌های اصلی این برنامه است. این سیستم خاص، عاملی تاثیرگذار در بهبود سبک زندگی افرادی شده است که در مناطق شلوغ و فقیرتر شهری زندگی می‌کردند و دسترسی آن‌ها را به محل کار و نقاط دیگر شهر آسان کرده است.
مدلین تنها نمونه‌ی استفاده از این سیستم حمل و نقل نیست. مکزیکابل، در سال ۲۰۱۶ در شهر اکاتپک در کشور مکزیک بهره‌برداری شد. این خط حمل و نقل کابلی با طول ۸.۴ کیلومتر، باعث کاهش چشم‌گیر زمان سفر مردم این شهر شده است. برای مثال، قبلاً مسافتی که در طول ۱ ساعت طی می‌شد، هم‌اکنون و با مکزیکابل، این جابه‌جایی تنها در ۱۷ دقیقه انجام می‌گیرد. از مزایای این سیستم حمل و نقل، می‌توان به این موارد اشاره کرد که روزانه سی هزار نفر را جابه‌جا می‌کند، انرژی آن از پنل‌های خورشیدی است و تنها ۷۲ میلیون دلار صرف ساخت و راه‌اندازی آن شده است که در مقایسه با سیستم‌های حمل و نقل دیگر بسیار ارزان‌تر است.
حال برای آینده هم باید فکری کرد؛ برای توسعه‌ی شهرهای آینده و تحمل فشارهای جمعیتی و ترافیکی باید تصور مسئولین شهری سه‌بعدی شود. به این معنا که برای حمل و نقل‌های شهری، علاوه بر سطح زمین و زیر زمین، به استفاده از فضای بالای سرمان هم توجه کنیم. با اینکه استفاده از سیستم کابلی در حمل و نقل شهری در حال رونق گرفتن است، اما هنوز بسیاری از کلان‌شهرهای پُرجمعیت جهان، توجهی به این نوع حمل و نقل نکرده‌اند.
در کشورهای پیشرفته هم هنوز به سیستم‌های جابه‌جایی کابلی با دیدگاه تفریحی و گردشگری نگاه می‌شود و از الگوی حمل و نقل کابلی، برای جابه‌جایی‌های عمومی پیروی نمی‌کنند. با اینکه برای وسایل کابلی عمومی محدودیت‌های خاص و سختگیرانه‌ای وجود ندارد و می‌توانند در محل‌های شلوغ و مختلفی از شهر مورد بهره‌برداری قرار گیرند، همچنان توجهی به آن‌ها نمی‌شود.
این تکنولوژی جدید می‌تواند روی خیابان‌های شهری که در حال استفاده هستند احداث شود و گزینه‌ای عالی و بدون توقف برای رسیدن به مکان موردنظر از شهر باشد. این موضوع بدیهی است که در آینده، وسایل کابلی عمومی در همه‌ی شهرهای بزرگ دنیا، وجود خواهند داشت و تردد‌های شهری را آسان‌تر و ارزان‌تر خواهند کرد.
ترجمه: مجله علمی ایلیاد