رابطه‌ی انسان و ربات‌ها چقدر عمیق خواهد شد؟
مجله علمی ایلیاد – وارد آزمایشگاه دانشگاه ام‌آی‌تی که می‌شوید، با چیزهای عجیب زیادی روبه‌رو خواهید شد. مثلاً جعبه‌ی مقوایی کوچکی که می‌تواند بر روی چرخ‌های زیرش حرکت کند و چشم‌هایی گرد و مشکی دارد. این در واقع رباتی است که «باکسی» نام دارد و از شما خواهد خواست تا در بالا رفتن از پله‌ها به او کمک کنید و در را برای او باز کنید.
این ربات، نتیجه‌ی پروژه‌ای دانشجویی است که در دانشگاه ام‌آی‌تی انجام شده است. «الکساندر روبن» دانشجوی دکترا در رباتیکس ام‌آی‌تی، با این هدف که آیا انسان‌ها به ربات‌ها کمک می‌کنند، این پروژه را انجام داده است. هدف اصلی روبن از طراحی این پروژه، این بوده است که در آینده بتوان ربات‌هایی ارزان‌تر ساخت که با کمک انسان بتوانند کارهایی را انجام دهند.
این پروژه به خوبی در حال انجام بود، تا اینکه اتفاقی عجیب افتاد. در یک روز عادی که باکسی در سالن دانشگاه ام‌آی‌تی، در حال کمک خواستن از انسان‌ها برای انجام کارهایش بود، به مردی برخورد که می‌خواست با باکسی صحبت کند. مرد از این موضوع ناراحت بود که پروازش به‌دلیل وضعیت نامساعد جوی لغو شده و حالا به‌خاطر کارهایی که انجام نمی‌شود، ناراحت است و باید شب را در اینجا بگذراند.
این موضوع برای الکساندر روبن بسیار جالب بود؛ یک ربات کوچک، با مردی بالغ هم‌صحبت شده است. الکساندر متوجه شد که همین ویژگیِ کمک خواستن ربات از انسان‌ها، می‌تواند تعاملی بین این دو ایجاد کند که حتی با هم هم‌صحبت شوند و ارتباطی جالب برقرار شود. روبن از «برنت هاف» که هنرمند و فیلم‌ساز است کمک خواست تا ربات جدیدی طراحی کنند. آنها صدای پسر ۸ ساله‌ی هاف را روی این ربات گذاشتند. این ربات می‌تواند صوت و تصویر پیرامون خود را ضبط کند.
آزمایشی برای سنجش توانایی ربات جدید که «ربات فضول» نام دارد، طراحی شد. این آزمایش از این قرار بود که به‌همراه یک خبرنگار، به مراسم افتتاحیه‌ی یک گالری هنری بروند و سوالات از پیش تعیین‌شده‌ای را از شرکت‌کنندگان در مراسم بپرسند و جواب‌ها را ضبط کنند. سپس جواب مصاحبه‌ی خبرنگار انسانی با جواب‌های رباتی مقایسه شد.
یکی از شرکت‌کنندگان در برابر سوال «چه چیزی را در دنیا، بیشتر هر چیز دیگری دوست داری؟» پاسخ داد: «همسرم» سپس از چگونگی رابطه‌اش در زندگی زناشویی با همسرش و درک متقابل بین او و همسرش توضیحاتی داد. از یکی از خانم‌های حاضر در مراسم، این سوال شد که «اگر می‌توانستی چیزی را به یک نفر هدیه کنی، چه بود و آن‌را به چه کسی می‌دادی؟» آن خانم با بغض پاسخ داد: «به مادر در حال مرگم، آرامش را هدیه می‌دادم.»
«شری ترکل» استاد علم و فناوری در دانشگاه ام‌آی‌تی، هر دو پاسخ ضبط شده را شنید. او که سال‌ها است بر روی روابط انسان و ماشین تحقیق و پژوهش می‌کند، اینگونه برآورد کرد که با توجه به اینکه سوال و پاسخ اول را انسان و سوال و پاسخ دوم را ربات انجام داده بود، تفاوتی بین پاسخ دادن به خبرنگار انسانی و ربات وجود ندارد.
ترکل اعتقاد دارد که انسان‌ها راحت‌تر با ربات‌ها دردل دل می‌کنند و به آنها به چشم گوش شنوا نگاه می‌کنند، اما اذعان کرد که ربات‌ها اصلاً نمی‌توانند به احساسات انسانی، پاسخی عاطفی داده و با آنها هم‌دردی کنند. در واقع ربات‌ها در حال حاضر توانایی احساسی و روانی را برای ابراز محبت مناسب و مرتبط با درد دلی که با آنها شده را ندارند و نمی‌توانند جایگزین عواطف شنونده‌ای انسانی شوند. آزمایش بر روی ربات فضول ثابت کرد که هنوز ربات‌ها به جایی نرسیده‌اند که بتوانند در روابط عاطفی، جایگزین انسان شوند و نقص‌های زیادی در این‌باره در آنها وجود دارد، اما روبن و همکارش را درباره‌ی این موضوع که در آینده، ربات‌ها می‌توانند در زندگی انسان‌ها هم‌درد و هم‌صحبت باشند، متقاعد کرد.
روبن در این‌باره می‌گوید: «با وجود همه‌ی کاستی‌ها، انسان‌ها با ربات‌ها راحت‌تر هستند و می‌توانند مشکلات‌شان را صادقانه‌تر به آنها بگویند. ما می‌توانیم از ربات‌های پرسش‌گر در موارد خجالت‌آور، مثل مسائل پزشکی استفاده کنیم. ربات‌ها وارد زندگی ما خواهند شد؛ پس به‌دنبال جای آنها در جامعه و محیط زندگی خود باشیم.»
نوشته: EuroNews
ترجمه: علی عمانی – مجله علمی ایلیاد
ترجمه: علی عمانی – مجله علمی ایلیاد