یافته‌های برجسته‌ی تکنولوژی و فناوری‌اطلاعات، در سال ۱۳۹۷

مجله علمی ایلیاد – در این دنیا، هر چیزی از حرکت بایستد یا حرکتش کند شود، امکان ندارد حرکت رو به‌جلوی تکنولوژی کند یا متوقف شود. پیشرفت‌های تکنولوزی روز به روز در حال سریع‌تر شدن و ارائه‌ی دستاوردهای جدید است. در سال ۱۳۹۷ هم شاهد اتفاقات بسیار هیجان‌انگیز در حوزه‌های مختلف فناوری‌اطلاعات و تکنولوژی بودیم. در این مقاله مهم‌ترین دستاوردهای تکنولوژی در سالی که گذشت را مرور می‌کنیم.

 

چندین سال‌ است که پرینترهای سه‌بعدی به واقعیت تبدیل شده‌اند، ولی فقط به‌منظور سرگرمی و یا برای طراحانی که می‌خواهند نمونه‌های آزمایشگاهی خود را بسازند کاربرد داشته است و می‌توان گفت تا کنون پرینت کردن با جنس‌هایی غیر از پلاستیک دارای هزینه‌های گزافی بوده است. اکنون با توجه به پیشرفت‌های تکنولوژی می‌توان پرینتر سه‌بعدی را در جنس‌های مختلف و به ارزانی در اختیار داشت. در سال گذشته، متخصصین آزمایشگاه ملی لورنس لیورمور اعلام کردند پرینتری ساخته‌اند که می‌تواند اجسام استیل را با کیفیت بهتر از دیگر روش‌ها چاپ کند. در سال ۱۳۹۷ شرکت «Markforged» نیز اعلام کرد که نخستین پرینتر فلزی سه‌بعدی را با قیمت زیر ۱۰۰،۰۰۰ دلار به بازار عرضه خواهد می‌کند. چندی قبل، همه‌ی این‌ها به واقعیت پیوست و این پرینترها توسط شرکت‌های مختلف به بازار عرضه شدند. شرکت جنرال الکتریک نیز از قافله عقب نمانده و پرینتری را به بازار عرضه کرده که می‌تواند قطعات بزرگ فلزی را پرینت کند.

 

امسال تکنولوژی پا را از مرزهای اخلاقی نیز فراتر نهاد و توانست بدون وجود تخمک و اسپرم و تنها با استفاده از سلول‌های بنیادی یک جنین، موش بسازد. علیرغم هشدارهای فراوان، ولی محققین اظهار دارند که با این کار می‌توانند به رمز و رازهای شروع زندگی انسان پی ببرند. محققین دانشگاه‌های کمبریج، میشیگان و راکفلر، توانستند سلول‌های بنیادی موش را مشاهده کنند که چگونه جنین موش از آن‌ها ایجاد می‌شود. آن‌ها می‌گویند که به زودی می‌توانند این کار را با دیگر پستانداران نیز انجام دهند. آزمایش روی سلول‌های بنیادی انسانی می‌تواند مراحل بعدی این تحقیقات باشد؛ هر چند همین حالا نیز مخالفت‌های اخلاقی زیادی را در مجامع علمی دنیا برانگیخته است.

 

گوگل امسال از هندزفری‌های ۱۵۹ دلاری مترجم خود با نام «پیکسل بادز» رونمایی کرد. این هندزفری‌ها با گوشی‌های هوشمند پیکسل که متعلق به خود گوگل هستند، کار می‌کنند. ترجمه‌ی همزمان چندین زبان توسط این هندزفری‌ها نشان از پیشرفت‌های عمده‌ی گوگل در نرم‌افزارهای مترجم خود دارد. طرز کار پیکسل بادز به این شکل است که یک نفر آن‌ها را می‌پوشد و شخص دوم گوشی را در دست می‌گیرد. فرد دارای هندزفری، با زبان خودش صحبت می‌کند و فرد دارنده‌ی گوشی می‌تواند ترجمه‌ی صحبت او را به زبان دلخواهش از گوشی تلفن بشنود. جواب شخص دارنده‌ی گوشی نیز ترجمه شده و به شخص دارنده‌ی هندزفری منتقل می‌شود. البته اپلیکیشن گوگل ترنسلیت نیز تا قبل از این توانسته بود این ارتباط را بین دو شخص غیر هم‌زبان ایجاد کند، ولی کاستی‌‌ها و محدودیت‌های فراوانی داشت.

 

برای کمپانی‌های بزرگی مانند آمازون و گوگل، استفاده از هوش‌مصنوعی بسیار متداول است؛ ولی برای شرکت‌های کوچک هزینه‌ی این تکنولوژی تا کنون زیاد بوده است. امسال ابزارهای جدیدی از هوش‌مصنوعی در فضای ابری به دنیای تکنولوژی معرفی شدند که استفاده از آن‌ها توسط همگان را ارزان‌تر کرده است. آمازون و گوگل پیشتازان عرضه‌ی این ابزارها بوده‌اند.

 

تا کنون بحث و جدل‌های زیادی درباره‌ی امنیت داده‌ها در فضای مجازی صورت گرفته است. امسال متخصصین علوم کامپیوتر ابزاری را به دنیای تکنولوژی معرفی کردند که می‌تواند این امنیت را تضمین کند. به‌عنوان مثال، با وجود این ابزار شما می‌توانید بدون اینکه اطلاعاتی از خود در فضای اینترنت بر جای بگذارید، ثابت کنید که سن‌تان بالای ۱۸ سال است و یا بخش مهم‌تر ماجرا اینکه بدون برملا کردن موجودی حساب بانکی خود، می‌توانید ثابت کنید که پول کافی برای انجام معاملات مالی را دارید. سابقه‌ی تلاش‌ برای خلق چنین ابزاری به سال‌ها پیش برمی‌گردد، ولی اکنون به واقعیت پیوسته است. بانک‌ها می‌توانند این ابزار را برای استفاده از «بلاک‌چین» در سیستم‌های پرداخت خود استفاده کرده و از این طریق امنیت اطلاعات مشتریان خود را حفظ کنند. البته این ابزار به دلیل تازه بودن هنوز سنگین و کند است، ولی بهبود آن در آینده‌ی نزدیک دور از دسترس نیست.

 

شاید روزی برسد که هر شخص در هنگام تولد، کارت گزارش دی‌ان‌ای خود را دریافت کند که در آن احتمال بروز سکته‌ی قلبی، سرطان، اعتیاد و یا باهوش‌تر از متوسط بودن وی، مشخص شده باشد. امسال به‌خاطر مطالعات ژنتیکی گسترده‌ای که اتفاق افتاد، علم و تکنولوژی به حدی رسیده‌اند که وجود کارت دی‌ان‌ای دیگر دور از دسترس نیست. مطالعات نشان داده است که بسیاری از رفتارها، بیماری‌ها و یا عادات در نتیجه‌ی وجود تنها یک ژن بروز نمی‌کنند، بلکه مجموعه‌ای ژن‌ها هستند که این رفتارها را می‌سازند. داشتن داده‌های ژنتیکی در مقیاس‌های میلیونی این امکان را به دانشمندان داده است که بتوانند رفتار و حالات افراد را در آینده پیش‌بینی کنند. در کارت افراد فقط احتمال بروز بیماری‌ها ذکر می‌شود، ولی شخص می‌تواند از همان دوران کودکی خود را برای مقابله با آن شرایط در آینده آماده کند. شرکت‌های داروسازی نیز می‌توانند با داشتن اطلاعات کلی جامعه، مزایای بیشتری به افراد برسانند. البته قابل ذکر است که دانستن اطلاعات اضافی آن هم از نوع احتمالاتی درباره‌ی بیماری‌های آینده، مقداری استرس‌زا است.

 

جهان بیش از حد به گاز طبیعی وابسته شده است. ۲۲ درصد از انرژی الکتریکی جهان به خاطر ارزان بودن و در دسترس بودن از گاز طبیعی تولید می‌شود. گاز طبیعی از ذغال سنگ بسیار تمیزتر است، ولی باز هم مقادیر زیادی انتشارات دی‌اکسیدکربن را باعث می‌شود. امسال یک نیروگاه خارج از هیوستون آمریکا در قلب صنعت نفت و پالایشگاه‌های آن‌جا احداث شد که ادعا می‌کند می‌تواند از گاز طبیعی انرژی پاک تولید کند. شرکت سازنده‌ی این نیروگاه ۵۰ مگاواتی، اظهار می‌کند که می‌تواند انرژی را با همان قیمت مرسوم ولی بدون انتشار دی‌اکسیدکربن از گاز طبیعی استحصال کند. اگر این پروژه مورد تایید بزرگان صنعت انرژی قرار بگیرد، می‌توان از صرف هزینه‌های اولیه‌ی زیاد برای برق هسته‌ای و عدم اطمینان ناشی از ناپایدار بودن منابع انرژی‌های تجدیدپذیر اجتناب کرد و انرژی پاک و ارزان را از همان سوخت‌های فسیلی به‌دست آورد.

 

نوشته: امید محمدی – مجله علمی ایلیاد