راهی برای بازیافت زبالههای پلاستیکی
مجله علمی ایلیاد - محققین راهی یافتهاند که طی آن پلاستیکهای کم ارزش را به محصولات مایع ارزشمندی مانند روغن موتور، روانکنندهی صنعتی، شوینده و حتی مواد آرایشی و بهداشتی تبدیل میکنند. این روش حتی راهکارهای کنونی بازیافت را نیز بهبود میبخشد.
این روش کاتالیزوری راهی برای زدودن آلایندههای پلاستیکی از محیطزیست است و به چرخهی اقتصادی نیز کمک میکند. «کنث پوپلمیر» از دانشگاه شمالغربی، میگوید: «ما از کشف این تکنولوژی جدید خوشحالیم، زیرا به کمک این تکنولوژی میتوان از شر آلودگیهای پلاستیکی خلاص شد. یافتههای ما کاربردهای متعددی در آینده پیدا خواهد کرد و به کمک آن میتوان از پلاستیکها به صورت پایدار و کمضرر استفاده کرد.» نتایج مطالعهی پوپلمیر و همکارانش در مجلهی ACS Central Science چاپ شده است.
سالانه ۳۸۰ میلیون تُن پلاستیک در دنیا تولید میشود. پیشبینی میشود که تا سال ۲۰۵۰ میلادی حدود ۷۵ درصد از پلاستیکهای تولیدی یکبار مصرف باشند. در برخی از موارد جایگزینی پلاستیک با مواد دیگر مشکل است، بنابراین باید برای رفع آلودگی پلاستیکی راهحل جدیدی کشف میشد. پیوندهای کربن-کربن پلاستیک بسیار قوی هستند و به همین دلیل پلاستیک در طبیعت به راحتی تجزیه نمیشود، بلکه به پلاستیکهای کوچکتر شکسته میشود که به نام میکروپلاستیک شناخته میشوند. بسیاری از متخصصین استحکام پیوندهای کربنی پلاستیک را معضل میدانستند، ولی دانشمندان دانشگاه شمالغربی آنرا فرصت تلقی کردند. آنها میگویند: «ما تصمیم گرفتیم از انرژی ذخیره شده در این پیوندها برای تبدیل کاتالیستی مولکولهای پلیاتیلن به محصولات باارزش استفاده کنیم.»
کاتالیزور مورد استفاده در این پروژه نانوذرات پلاتین بوده که بر روی نانومکعبهای پروفسکیتی نشانده شدهاند. تیم محققین پروفکسیت را به این خاطر انتخاب کرد که این ماده در دماها و فشارهای بالا پایدار است، ولی برای تبدیل انرژی نیز قابلیت بالایی دارد. برای لایهنشانی نانوذرات پلاتین بر روی نانومکعبها از روش لایههای اتمی استفاده شده است و به این ترتیب کنترل دقیق نانوذرات صورت گرفته است.
این کاتالیزور تحت شرایط دمایی و فشاری متوسط میتواند پیوندهای کربن-کربن پلاستیک را برای هیدروکربنهای مایع باکیفیت مورد استفاده قرار دهد. این هیدروکربنها را میتوان در روغن موتور، واکس و مواد اولیهی شویندهها و مواد آرایشی و بهداشتی استفاده کرد. این روش کاتالیزوری پسماند کمتری نیز تولید میکند. روشهای بازیافت که طی آنها پلاستیک ذوب میشود، محصولات جانبی سمی و گازهای گلخانهای تولید میکنند.