خاطرات چگونه در مغز ما ذخیره می‌شوند؟
مجله علمی ایلیاد - دانشمندان عصب‌شناسِ دانشگاه بریستول، یک قدم به فهم چگونگی کارکرد اتصالات مغزی کنترل‌کننده‌ی خاطرات، نزدیک شده‌اند. این اتصالات هماهنگ با هم کار میکنند و باعث قوی شدن برخی خاطرات نسبت به بقیه می‌شوند. بر اساس این یافته‌ها که در بخش علوم اعصاب نشریه Nature منتشر شده است، محققان قسمتی از عملکرد حافظه را در مسیرهای بین دو ناحیه از مغز یافته‌اند. این یافته‌ها زیرشبکه‌هایی در مغز را آشکار کرده است که مجزا بودن خاطرات را حفظ میکنند.
این تیم، بخش‌های هیپوکامپوس و کورتکس پیش‌پیشانی را مورد مطالعه قرار داده‌اند. این دو قسمت برای کارکرد حافظه حیاتی هستند و آسیب به این دو ناحیه می‌تواند باعث از دست دادن شدید حافظه شود. هر دو ناحیه توسط شبکه‌ای پیچیده از مسیرهای مستقیم و غیرمستقیم به هم متصل هستند. شناسایی مسیرهای دقیقی که این دو ناحیه توسط آنها در شکل‌گیری حافظه تاثیر می‌گذارند، تا به امروز چالشی برای محققان این حوزه بوده است.
محققانی از دانشکدههای فیزیولوژی، فارماکولوژی، علوم اعصاب و علوم بالینی دانشگاه بریستول از تکنیک فارماکوژنتیک جدیدی در موش‌ها استفاده کرده‌اند تا مسیرهای عصبی خاصی از هیپوکامپوس به ناحیه‌ی پیش‌پیشانی را غیرفعال کنند. سپس حافظه‌ی موش‌ها را در مورد اشیایی که زمان و مکان خاصی به آنها نشان داده شده بود، آزمایش کردند تا عملکرد حافظه‌ی دوره‌ای در انسان را شبیه‌سازی کنند.
محققان این تیم یک مسیر از هیپوکامپوس برای کنترل جنبه‌های زمانی حافظه، درباره‌ی زمان مواجه شدن با یک شیء و مسیری دیگر برای یادآوری مکان مواجه شدن با شیء را شناسایی کردند. آنها دریافتند با غیرفعال کردن مسیرهای عصبی خاص و جلوگیری از ارتباط هیپوکامپوس با کورتکس ناحیه‌ی پیش‌پیشانی، عملکرد حافظه‌ی پیش‌پیشانی به شدت مختل می‌شود.
کلی واربرتون، استاد دانشکدههای فیزیولوژی، فارماکولوژی و علوم اعصاب دانشگاه بریستول می‌گوید: «حافظه‌ی دوره‌ای مجموعه‌ی خاطرات خاص فرد از اتفاقات ویژه را حفظ می‌کند و در یادآوری اتفاقات مهم زندگی‌مان نقش مهمی دارد. این نوع از حافظه‌ی تجمیع‌شده در به خاطر آوردن اتفاقات مهم زندگی و کار کردن با استفاده از ربط دادن اطلاعات مختلف به هم، به ما کمک می‌کند.
به عنوان مثال؛ حتی برای به خاطر آوردن چیزهای روزمره مثل محل پارک کردن ماشین لازم است که ذهن ما انواع مختلفی از اطلاعات را ذخیره و به هم ربط دهد. باید به خاطر داشته باشیم چه مدل ماشینی داریم و آن را کجا پارک کردیم. به هم ربط دادن این مولفه‌های متفاوت از خاطرات، براساس ارتباط بین قسمت‌های مختلف مغز امکان‌پذیر است. این قسمت‌ها با کار کردن باهم، شبکه‌ای پیچیده از خاطرات را پدید می‌آورند.
این یافته‌ها، برای اولین بار جنبه‌ایی مهم از عملکرد حافظه را آشکار می‌کند که برای حافظه‌ی دوره‌ای حیاتی است و می‌تواند به ایجاد روش‌های جدید درمانی کمک کند.
نوشته: گارت بارکر
ترجمه: مجله علمی ایلیاد