خشک‌ترین بیابان جهان؛ بهشت ستاره‌شناسان
مجله علمی ایلیاد - همهی ما میدانیم که بیابانها یکی از خشک‌ترین مکانها در زمین هستند، اما آیا میدانید که بیابان آتاکاما در شیلی، خشک‌ترین بیابان جهان است؟ برای درک بهتر این موضوع بگذارید مثالی بزنیم. بیابان «ساهارا» داغ‌ترین بیابان جهان است و بارش سالانه‌ی آن مقدار ناچیزی در حدود ۱ میلی متر است. حال اگر فکر میکنید که این میزان ناچیز است، تصور کنید که بیابان آتاکاما با بارش سالانه ۰.۱ میلی متر، چقدر خشک است. در حقیقت قسمتهایی از این بیابان نزدیک به چهارصد سال است که بارش باران را به خود ندیدهاند و در اکثر برآوردها خشک‌ترین منطقه‌ی زمین است.
شبیه به مریخ
در منطقه‌ای واقع در غرب رشته کوه‌های آند و در پهنه‌ای به گستره‌ی تقریباً ۹۶۵ کیلومتر، در منطقه‌ای کوچک از بیابان آتاکاما، هیچ چیز شبیه به قسمتهای دیگر بر روی کره‌ی زمین نیست. همین موضوع باعث شده این قسمت را با مریخ مقایسه کنند. در حقیقت با توجه به ظاهر عجیب آن، نه تنها فیلمهایی مانند اُدیسهی فضایی را آن‌جا ساخته‌اند، بلکه ناسا نیز برای آزمایش تجهیزات، پروژه‌ها و ابزارش در هنگام آماده‌سازی مأموریت‌های مریخ، از این ناحیه استفاده می‌کند.
آیا هنوز افرادی آن‌جا زندگی می‌کنند؟
شاید شما تعجب کنید که در چنین محیط خشنی انسان یا دیگر موجودات بتواند زنده بمانند. ولی در این بیایان، جوامع کوچکی در نزدیکی مناطق سرسبزتر وجود دارد. در حقیقت برخی از این جوامع، چندین هزار سال پیش، در زمان اولین تمدن‌های باستانی تشکیل شده‌اند و کماکان در این منطقه زندگی می‌کنند.
نیترات‌سدیم
این بیابان که دارای معادن بسیار غنی مس است، بزرگترین معدن طبیعی «نیترات‌سدیم» نیز است. در اوایل قرن بیستم، نیترات‌سدیم جهت استفاده در کودهای شیمیایی و باروت، به شدت استخراج میشد. هر چند بعد از کشف فرآیند «هابر» که روشی برای تولید صنعتی آمونیاک از طریق واکنش گاز هیدروژن و نیتروژن در اواسط قرن بیستم است، نیترات سدیم به صورت مصنوعی تولید شد و اکثر این معادن بسته شدند. براساس تخمین‌ها، بقایای ۱۷۰ عدد از این شهرک‌های معدنی که مانند شهر ارواح کاملاً متروکه‌اند، همچنان در این بیابان وجود دارد.
ستاره‌شناسی، ستاره‌شناسی، ستاره‌شناسی
صحرای آتاکاما یکی از بهترین مکان‌های دنیا برای ستاره‌شناسی است. موقعیت مناسب آن از جمله ارتفاع زیاد، هوای خشک، پوشش کم ابرها و نبود آلودگی‌نوری، این صحرا را تبدیل به جایگاه دو رصدخانهی بزرگ دنیا کرده است. رصدخانه‌های لاسیلا و پارانال که مالک و اداره کنندهی آنها رصدخانهی جنوبی اروپا است.
علاوه بر این؛ در سوم اکتبر سال ۲۰۱۱ میلادی، این بیابان به صورت رسمی میزبان گران‌قیمت‌ترین تلسکوپ زمینی در جهان شد که با نام «آلما» شناخته میشود. این تلسکوپ شامل یک آرایه از ۶۶ رادیوتلسکوپ است که بشقاب‌های آن برای درک بهتر آن‌چه در سالهای اولیه‌ی عمر جهان گذشته، به سمت عمق فضا متمرکز شده است.
نوشته: Science Facts
ترجمه: مجله علمی ایلیاد