خوشه‌های عظیم کهکشانی، چگونه پدید می‌آیند؟
مجله علمی ایلیاد - خوشه‌های کهکشانی مدت زمان زیادی است که به‌عنوان آزمایشگاه‌های مهمی برای مطالعه‌ی تشکیل و تکامل کهکشان‌ها شناخته شده‌اند. ظهور نسل جدید تلسکوپ‌های مخصوصِ ارزیابی امواج میلی‌متری و زیرمیلی‌متری مانند تلسکوپ قطب‌جنوب، شناسایی خوشه‌های کم‌نور و ناپیدای کهکشانی را در بخش‌های بزرگی از آسمان با استفاده از اثری که در ابتدا توسط رشید سونیاو و یاکو زلدوویچ در سال ۱۹۶۹ میلادی شناخته شد، ممکن ساخته است. زمانی که الکترون داغ موجود در گاز خوشه با نور حاصل از زمینه‌ی ریزموج کیهانیِ فعل‌وانفعال می‌کند، روشنایی آن را اندکی افزایش می‌دهند.
SAQ یک مؤسسه‌ی همکار با تلسکوپ قطب‌جنوب است. این مؤسسه، رهبری یک تحقیق بزرگ را به عهده گرفته است که طی آن حدود شش درصد از کل آسمان را پوشش داده که برای مشاهده‌ی خوشه‌های کهکشانی‌ای، به فاصله‌ِی حدود چهار میلیارد سال پس از انفجار بزرگ، مناسب است. یک مزیت مطالعه‌ی این نمونه خوشه‌ها این است که به دلیل اینکه آنها بیشتر به وسیله‌ی اثر گاز داغ‌شان شناخته می‌شوند تا به وسیله‌ی نور ضعیف کهکشان‌هایشان، شناخت تکامل خوشه و جمعیت کلی آن، آسان‌تر است.
برایان استالدر، ستاره‌شناس سازمان CfA و تیمی از همکارانش از داده‌های ارزیابی SPT استفاده کردند تا بیست و شش عدد از بزرگ‌ترین خوشه‌های شناخته شده را شناسایی کنند که هر کدام از آنها جرمی بیشتر از حدود یک میلیون میلیارد جرم خورشیدی دارند. آنها دریافتند که خوشه‌ها به طور وسیعی مطابق با نظریه‌های رایج درباره‌ی تکامل خوشه‌های بزرگ عمل می‌کنند. مدل‌ها یک تکامل عموماً منفعل را نشان می‌دهند؛ اما دانشمندان می‌گویند که برای بسط نتیجه‌گیری، به نمونه‌ی بزرگتری نیاز است و در حال حاضر دیگر تلسکوپ‌های بزرگ نوری برای این منظور مورد استفاده قرار می‌گیرند. مثل تلسکوپ‌های دوقلوی ۶.۵ متری ماژلان در شیلی که مؤسسه‌ی SAQ همکار عمده‌ی این تلسکوپ نیز است.
نوشته: ا. زنتنو
ترجمه: مجله علمی ایلیاد