یانگ‌تسه، فرزند اقیانوس

 

مجله علمی ایلیاد - رود یانگ‌تسه در کشور چین، طولانی‌ترین رود در آسیا، سومین رود طولانی جهان و طولانی‌ترین رودی است که کاملاً در یک کشور قرار گرفته است. این رود از آب شدن یخ و برف کوه‌های تانگولا در تبت سرچشمه گرفته و مسافتی حدودا ۶،۳۰۰ کیلومتری را می‌پیماید و در نهایت به دریای چین شرقی نزدیک شهر شانگهای می‌ریزد. این رودخانه از ۱۰ استان می‌گذرد. 

یانگ‌تسه به معنای «فرزند اقیانوس»، نامی است که غربی‌ها برای این رود به کار می‌بردند. در چین، این رود را چانگ‌جیانک به معنای «رود طولانی» می‌نامند و یانگ‌تسه برای قسمت کوچکی از رود، در نزدیکی دهانه‌ به کار برده می‌شود.

این رود در مسیر خود از مناطق مختلفی از جمله فلات‌های مرتفع و دشت‌های کم ارتفاع عبور می‌کند؛ اما عمده‌ی مسیر این رود که به طور تقریبی شامل سه چهارم طول آن می‌شود، از مناطق کوهستانی شامل مناطقی بسیار خوش‌منظره با دره‌های عمیق، تنگه‌ها و گذرگاه‌ها است. این رود از حدود ۷۰۰ زیرشاخه، شامل ۸ رود اصلی  تغذیه می‌کند. این رودها بر اساس دانشنامه‌ی بریتانیکا شامل شاملیارلانگ، مین، جیالینگ، هان، وو، یوان، ژیانگ و گن می‌باشد.

رود یانگ تسه در کشاورزی، صنعت و حمل‌و‌نقل کشور چین، نقش اصلی را ایفا می‌کند. این رود، راه آبی اصلی کشور چین است و بر اساس آمار صندوق جهانی، حدود یک سوم جمعیت این کشور در حوزه‌ی رودخانه که حدود ۴۴۸ میلیون هکتار مساحت دارد، زندگی می‌کنند. 

به طور سنتی رود یانگ‌تسه به‌عنوان مرز جداکننده‌ی شمال و جنوب چین در نظر گرفته می‌شود. گرچه بر طبق دانشنامه‌ی جدید جهان، جفرافی‌دانان رود «کوئینلینگ‌هوای» را به‌عنوان مرز بین شمال و جنوب در نظر می‌گیرند.

سد سه دره که در می سال ۲۰۰۶ میلادی کامل شد، به گفتۀ مجله‌ی بین‌المللی Water Power & Dam Construction، بزرگترین نیروگاه برق آبی جهان است. بلندی این سد ۱۹۲ متر و عرض آن ۲.۳ کیلومتر است. این سد در ۱،۶۱۰ کیلومتری غرب شانگهای درمنطقه‌ی سه دره که خوش‌منظره‌ترین منطقه‌ی رود یانگ‌تسه است، واقع شده است. سه دره‌  در میانه‌های طول این رود قرار دارد.

این سد با هدف تولید الکتریسیته، افزایش ظرفیت حمل‌و‌نقل و کاهش پتانسیل وقوع سیل در مناطق پایین دست ساخته شده. اگر چه بر اساس اطلاعات سازمان بین‌المللی رودخانه‌ها، وجود سد به نوبه‌ی خود باعث وقوع بلایای طبیعی و آواره شدن عده‌ی زیادی می‌شود. ساخت این سد باعث آواره شدن بیش از ۱.۲ میلیون نفر و زیر آب رفتن ۱۳ شهر، ۱۴۰ شهرک و ۱،۳۵۰ روستا شده است که این تعداد یک رکورد محسوب می‌شود. متاسفانه بالا آمدن آب پس از ساخت این سد، سبب زیرآب رفتن محوطه‌های باستان‌شناسی و از دست رفتن آثار باستانی شده است.
 

نوشته: تارسی پدرسون

ترجمه: مجله علمی ایلیاد