هر دسته دارای شش ذرهی بنیادی است که به صورت سه جفت که بهعنوان «نسل» شناخته شدهاند، یافت میشوند. نسل نخست از سبکترین و پایدارترین ذرات تشکیل میشود، در حالی که نسل دوم و سوم شامل ذرات سنگینتر و کمتر پایدار میشود. گفته میشود که مادهی پایدار در کل عالم تماماً در نسل اول قرار میگیرد. مدل استاندارد همچنین چهار نیروی بنیادی طبیعت، یعنی نیروی قوی، نیروی ضعیف، نیروی الکترومغناطیسی و نیروی گرانش را نیز در بر میگیرد. هر نیروی بنیادی، بهجز گرانش، ذرهی متناظر خود را دارند. گلوئون، نیروی قوی را حمل میکند، در حالی که فوتون، نیروی الکترومغناطیس را و بوزونهای W و Z نیز نیروی ضعیف را حمل میکنند. اگر چه این نظریه بینقص به نظر میرسد، اما در حال حاضر پرسشهای زیادی پیرامون آن وجود دارد.