راز شئ دوازده وجهی عجیب رومی
مجله علمی ایلیاد - در سال ۱۷۳۹ میلادی، باستان‌شناسان موردی عجیب پیدا کردند؛ جسمی دوازده وجهی برنزی که از داخل خالی بود و طراحی کاملاً پیچیده‌ای داشت. آن جسم مربوط به قرن دوم و سوم بود و احمالاً توسط رومی‌ها ساخته شده بود.
اندازه‌ی شئ از ۴ تا ۱۱ سانتی متر بوده است؛ بنابراین آنها کاملاً کوچک هستند و در چندین مکان که قلمرو امپراطوری روم بوده است، نمونه‌هایش پیدا شده است. از قبیل بریتانیای کبیر، هلند، آلمان، لوکزامبورگ، استرالیا، سوئیس، فرانسه، بلژیک و مجارستان. تقریباً در اروپای غربی و مرکزی. هیچ اشاره‌ی تاریخی یا ادبی به این اشیا وجود ندارد؛ بنابراین وقتی برای اولین بار کشف شدند، معمای پیچیده‌ای بودند.
درون این جسم دوازده وجهی موم وجود داشت، بنابراین افرادی این فرضیه را مطرح کردند که این اجسام محل نگه‌داشتن شمع بوده است. فرضیه‌های دیگری مبنی بر اینکه این اجسام وسیله‌ای برای نگه‌داشتن گل، تزیین افراد نظامی و وسایل جنگی آنها، وسیله‌ای برای پیشگویی آینده، چماق، اسباب بازی کودکان، تاس یا وسیله‌ای برای اندازه‌گیری دقیق فاصله در میدان‌های نبرد باشد نیز وجود دارد.
اما شواهد معتبری برای اثبات هیچ‌یک از این فرضیه‌ها وجود ندارد. بنابراین انسان‌شناسان نظر متفاوتی مطرح کرده‌اند و آن این است که این اجسام محصولات مصنوعی و مذهبی بوده‌اند؛ چرا که اکثر آنها در مکان‌هایی در غرب اروپا پیدا شده‌اند. یک جوک علمی وجود دارد که بیان می‌کند؛ وقتی انسان‌شناسی چیزی را نداند آن را به مسائل مذهبی ارتباط می‌دهد و وقتی زیست‌شناسی موضوعی را نمی‌فهمد، آن را به مسائل جنسی مربوط می‌داند. این مورد ممکن است موضوعی باشد که هیچ مدرک معتبری دال بر مذهبی بودن آن وجود ندارد.
بنابراین این اشیاء با مشخصات دوازده وجه و پنج ضلعی، با سوراخی گرد در وسط و تعدادی گره در هر گوشه‌ی آن وجود دارد که هنوز یک راز هستند. از آنجا که این اجسام استاندارد نبوده‌اند و در اندازه‌های متفاوت و آرایش دهانه‌های مختلفی وجود داشته‌اند، احتمال این که به‌عنوان ابزار اندازه‌گیری به کار برده شده باشند وجود ندارد. موضوع زمانی عجیب‌تر می‌شود که بدانید آن تعداد از این اشیاء که در اروپا پیدا شده‌اند از جنس برنز و یا سنگ هستند در صورتی که در آسیای شرقی دوازده وجهی‌های کوچکتر با همان مشخصات، ولی از جنس طلا یافت شده است، بنابراین جنس شئ اهمیت زیادی نداشته است.
بنابراین آنها می‌توانستند وسیله تزئینی باشند یا با مقاصد مذهبی استفاده شوند و یا شاید با هدفی متفاوت که ما کاملاً از آن بی اطلاع هستیم، استفاده می‌شده‌اند. به هر صورت جسم دوازده وجهی رومی به‌عنوان یک راز باستان‌شناسی باقی مانده است؛ چرا که به نظر می‌رسد هرگز پاسخ مطمئنی برای آن وجود نداشته باشد.
نوشته: میهای آندری
ترجمه: مجله علمی ایلیاد