ارتباط اوتیسم با افزایش مایع مغزی نخاعی
مجله علمی ایلیاد - گروهی از محققان به سرپرستی دکتر «جوزف پیون» از دانشکده‌ی پزشکی UNC پی برده‌اند، کودکانی که در دو سالگی مبتلا به اوتیسم تشخیص داده می‌شوند، میزان بیشتری مایع مغزی نخاعی اضافی-محوری در ۶ و ۱۲ ماهگی دارند؛ یعنی سنی که تشخیص اوتیسم امکان ندارد. آن‌ها همچنین دریافته‌اند، هرچه میزان مایع مغزی نخاعی اندازه‌گیری شده در MRI بیشتر باشد، نشانه‌های اوتیسم در دو سالگی شدیدتر هستند. پیون که یکی از نویسندگان اصلی این مقاله است، می‌گوید: «مایع مغزی نخاعی به راحتی در دستگاه MRI قابل تشخیص است و نشان‌گر زیستی احتمال ابتلا به اوتیسم در یک‌سالگی است. نشانه‌های ابتلا به اوتیسم در دو سالگی خود را نشان می‌دهند.»
«توماس ای کاستلو»، استاد برجسته‌ی روانپزشکی و مدیر مرکز ناتوانی‌های رشدی کارولینا (CIDD) در این‌باره می‌گوید: «به نظر ما این یافته‌ها می‌تواند در آینده برای افراد مبتلا به اوتیسم روش درمانی ارائه دهد.» نتیجه‌ی این تحقیقات که در مجله scientific and medical communities منتشر شده است، به زیاد بودن مایع مغزی نخاعی به‌عنوان یکی از دلایل احتمالی ابتلا به اوتیسم در گروه بزرگی از مردم اشاره می‌کند. دکتر «مارک شن» نویسنده‌ی این مقاله می‌گوید: «مایع مغزی نخاعی برای سلامتی مغز بسیار مهم است و داده‌های ما نشان می‌دهند، مایع مغزی نخاعی در گروه بزرگی از کودکان به‌طور مناسب جریان نمی‌یابد. ما انتظار نداریم این روش مکانیزم وضعیت تمام کودکان را توضیح دهد. اما فکر می‌کنیم جریان نامناسب مایع مغزی نخاعی می‌تواند یکی از مهم‌ترین مکانیزم‌ها باشد.»
دانشمندان و گروه‌های پزشکی تا دهه‌ی اخیر، مایع مغزی نخاعی را صرفاً به‌عنوان لایه‌ای محافظ میان مغز و جمجمه می‌دیدند که در بهداشت روانی و رشد مغز تاثیر آنچنانی نمی‌گذارد. اما اکنون دانشمندان پی برده‌اند که مایع مغزی نخاعی به‌عنوان سیستم فیلتر حیاتی، برای تولیدات فرعی متابولیسم مغز عمل می‌کند. هر روز سلول‌های مغز با هم ارتباط برقرار می‌کنند. این ارتباطات باعث می‌شود، سلول‌های مغزی به طور پیوسته موادی مثل پروتئین‌های تحریکی تولید کنند که باید چندین بار در طول روز تصفیه شوند. این کار توسط مایع مغزی نخاعی انجام می‌شود. در کودکان و افراد بالغ، چهار بار در طول روز مایع مغزی نخاعی جدید جایگزین می‌شود.
در سال ۲۰۱۳ شن، محقق اصلی تحقیقی در مورد مایع مغزی نخاعی در دانشگاه UC دیویس بود. او در آنجا با دکتر «دیوید آمرال» که او نیز از نویسندگان اصلی این مقاله است و اخیراً در مجله‌ی Biological Psychiatry منتشر شده همکار شد. آن‌ها با استفاده از آزمایشات MRI متوجه شدند، کودکانی که بعداً مبتلا به اوتیسم تشخیص داده می‌شدند، مایع مغزی نخاعی بیشتری نسبت به کودکان سالم داشتند. اما هشدار داده بودند که این مطالعه در سطح محدود و بر روی ۵۵ کودک که ۱۰ نفر آن‌ها بعداً مبتلا به اوتیسم تشخیص داده شدند، انجام شده است. بنابراین لازم است در سطحی وسیع‌تر و با تعدادی بیشتر از کودکان تکرار شود.
محققان در آخرین تحقیقات، مایع مغزی نخاعی ۳۴۳ نوزاد که ۲۲۱ نفر از آن‌ها به دلیل وجود برادر یا خواهر مبتلا به اوتیسم، احتمال ابتلا به اوتیسم در آن‌ها بالا بود، را تحت بررسی قرار دادند. چهل و هفت نفر از این نوزادان در ۲۴ ماهگی مبتلا به اوتیسم تشخیص داده شدند و آزمایش MRI آن‌ها با MRI کودکانی که در ۲۴ ماهگی مبتلا به اوتیسم تشخیص داده نشدند، مقایسه شد. نوزادان شش ماهه‌ای که بعداً اوتیسمی تشخیص داده شدند، به میزان ۱۸ درصد مایع مغزی نخاعی بیشتری نسبت به بقیه داشتند. نوزادانی که به اوتیسم شدید‌تری مبتلا شدند، میزان بیشتری مایع مغزی نخاعی، چیزی حدود ۲۴ درصد، داشتند.
همچنین میزان بیشتر مایع مغزی نخاعی در نوزادان شش ماهه با رشد کُند مهارت‌های حرکتی، همانند کنترل سر و دست و پا در ارتباط بود. دیوید آرمال، مدیر تحقیقات موسسه‌ی ذهن UC دیویس، می‌گوید: «اوتیسم به طور عادی در سن دو یا سه سالگی، زمانی که نشانه‌های رفتاری آن آشکار می‌شود، تشخیص داده می‌شود و در حال حاضر هیچ نشان‌گر زیستی برای تشخیص زودتر آن وجود ندارد. وجود تغییرات در توزیع مایع مغزی نخاعی که در MRI نوزادان شش ماهه قابل مشاهده است، یافته‌ای بسیار مهم است.»
محققان دریافته‌اند که افزایش مایع مغزی نخاعی، با درستی ۷۰ درصد، می‌تواند کودکانی که احتمالاً در آینده مبتلا به اوتیسم تشخیص داده می‌شوند را مشخص کند. اگر چه این یافته‌ها به درستی احتمال اوتیسمی بودن را تشخیص نمی‌دهند، اما اختلاف مایع مغزی نخاعی در MRI استاندارد قابل مشاهده است. شن می‌گوید: «تصویربرداری مایع مغزی نخاعی ممکن است در آینده ابزاری دیگر برای کمک به پیش‌بینی اوتیسمی بودن در سنین بسیار پائین باشد.»
پیون اضافه کرد: «هنوز نمی‌توانیم با اطمینان بگوییم که جریان مایع مغزی نخاعی می‌تواند سبب اوتیسم باشد. اما مایع مغزی نخاعی اضافی-محوری، نشان دهنده‌ی ناتوانی مایع مغزی نخاعی در فیلتر کردن و تخلیه شدن به طور مناسب است. این بسیار مهم است؛ چرا که جریان مایع مغزی نخاعی می‌تواند بر روی رشد مغز تاثیر بگذارد و نقشی اساسی در ظهور نشانه‌های اوتیسم داشته باشد.»
نوشته: مارک شن
ترجمه: مجله علمی ایلیاد