کشف بانوی ایرانی؛ ارتباط بیماری پارکینسون با باکتری روده
مجله علمی ایلیاد - محققان دلیل جدیدی برای نسبت دادن علائم بیماری پارکینسون، به نوعی باکتری زنده در روده‌ی انسان پیدا کرده‌اند. چنین اکتشافاتى به علم پزشکی کمک می‌کند، تا از تغییرات موجود در باکتری روده، نه تنها برای تشخیص سریع اختلال‌های تضعیف کننده بهره ببرند، بلکه شیوه‌های درمانی هدفمند بهتری را نیز پدید آورند.
از علائم بیماری پارکینسون می‌شود به لرزش بدن، از دست دادن کنترل‌های حرکتی، درک و پردازش دیرهنگام، زوال عقل، مشکل در راه رفتن و در برخی مواقع افسردگی مزمن اشاره کرد. در اکثر مطالعات مربوط به این بیماری، مغز در کانون توجه بوده و مرگ سلول‌ها، در بخشی از مغز که مسئول حرکت است را علت اصلی این بیماری دانسته‌اند.
اما دانشمندان در سال‌های اخیر با مطالعه‌ی دقیق‌تر، دلیل اصلی بیماری پارکینسون از دیدگاه خود را نسبت به دستگاه عصبی تغییر داده و توجه‌شان را به بخش روده معطوف کرده‌اند. شناسایی تفاوت‌های قابل توجه در انواع باکتری‌های ساکن روده، در دستور کار آنان قرار گرفته است. فرقی هم نمی‌کند که این باکتری‌ها با بیماری یاد شده ارتباط دارند یا خیر؛ همه‌ی آن‌ها بررسی می‌شوند. اکنون گروهی از دانشمندان در دانشگاه آلاباما در بیرمنگام آمریکا، از شواهد دیگری رونمایی کرده‌اند که بیماری پارکینسون را به «توده‌ای از ریز موجودات ذره‌بینی» پیوند می‌دهد.
محققی به نام هایده پیامی بیان کرد: «ما می‌دانیم که باکتری‌های متوازن روده، در حفظ سلامتی عمومی نقش حیاتی ایفا می‌کنند؛ تغییرات موجود در ترکیب باکتری‌های روده به طیفی از اختلالات نسبت داده شده‌اند.» محققان نمونه باکتری‌های روده‌ی ۱۹۷ بیمار مبتلا به بیماری پارکینسون را مورد تجزیه و تحلیل قرار دادند. این بیماران اهل سه ناحیه‌ی مختلف آمریکا به نام‌های سیاتل، نیویورک و آتلانتا بودند. محققان عملکرد آن‌ها را با نمونه‌های برگرفته از ۱۳۰ فرد سالم مقایسه کردند.
نتایج بدست آمده نه تنها نشان دهنده‌ی تفاوت قابل توجه در تعداد و انواع باکتری‌های میان دو گروه بود، بلکه تفاوتی نیز در سوخت و ساز داروهای مختلف مشاهده شد. به عبارت دیگر، یا داروهای گوناگونِ مصرف شده توسط افراد مبتلا به بیماری پارکینسون تاثیر منحصر به‌فردی بر باکتری دارد و یا باکتری‌ها بر نحوه‌ی واکنش این بیماران نسبت به درمان‌های دارویی اثر می‌گذارند.
بنا بر یافته‌ها، ریز موجودات ذره‌بینی در دستگاه گوارشی ما نقش بسیار مهمی در تجزیه ژئوبيوتيک‌ها دارند؛ هر چند انتظار نمی‌رود این مواد شیمیایی بیگانه‌زی در داخل اُرگانيسمی خاص حضور داشته باشند. این فقط شامل داروهای استفاده شده، برای درمان اختلالاتی نظیر بیماری پارکینسون نمی‌شود، بلکه مواد شیمیایی موجود در محیط را مثل آفت‌کُش‌ها و گياه‌کُش‌ها نیز در بر می‌گیرد.
با توجه به اینکه کشاورزان در قیاس با سایر افراد، به میزان بیشتری در معرض بیماری پارکینسون قرار دارند؛ آن‌ها به‌خاطر مواد شیمیایی که در مزارع استفاده می‌کنند، احتمال می‌رود باکتری‌های موجود در روده‌ی آنان اولین تلفات بدن باشد. خانم پیامی اظهار کرد: «در برخی افراد، یک دارو سبب ایجاد تغییر در ميکروبيوم می‌شود و مشکلات سلامتی دیگری در قالب عوارض جانبی در فرد بُروز می‌یابند. نکته مهم دیگر، این است که تغییرپذیری طبیعی ميکروبيوم می‌تواند، یکی از دلایل مفید بودن داروهایی برای برخی افراد و مضر یا غیر‌تاثیرگذار بودن آن دارو در برخی افراد دیگر باشد. حوزه‌ی درحال توسعه «زاد‌شناسی دارویی» باید مسئله ميکروبيوم‌ها را در آینده مورد توجه قرار بدهد.»
یکی از علائم زودهنگام بیماری پارکینسون «یبوست» است. چنین اتفاقی نباید زیاد تعجب‌برانگیز باشد. به مانند بسیاری از چیزها در علم، گفتن این مورد دشوار است که تفاوت در باکتری‌ها بیش از اثرات آن‌ها، یکی از علل بیماری پارکینسون است. سال گذشته محققان در موسسه‌ی فناوری کالیفرنیا، دریافتند موش‌هایی که در معرض بیماری پارکینسون قرار داشتند، علائم شدیدی را تجربه نکردند. نوع باکتری‌ها می تواند عامل تاثیرگذاری در شدت علائم باشد.
این رابطه مانند خیابانی دو طرفه است. سر در آوردن از برهم‌کنش‌های پیچیده‌ی آن مستلزم پژوهش‌های بیشتری است. ما تازه در حال پی بردن به اهمیت مهمانان کوچک بدن‌مان هستیم؛ ما ضمن یافتن پیوندهای بیشتری نظیر این بیماری و داروهایش، به افق‌های جدیدی در درمان یا پیشگیری از بیماری‌های نظیر پارکینسون دست خواهیم یافت.
نوشته: مایک کرائه
ترجمه: مجله علمی ایلیاد