کشف مومیایی گمشده‌ی مصر باستان، در کنار رود نیل
مجله علمی ایلیاد - مقبره‌ای حاوی مومیایی «شِمای»، برادر کوچک حاکم مقتدر مصر، در نزدیکی «اسوان»، در کنار رود نیل کشف شده است. باستان‌شناسان می‌گویند که ساختار مقبره، مربوط به ۳،۸۰۰ سال پیش است. یکی از مصرشناسان اشاره دارد که تا کنون حدود ۱۴ عضو از خانواده‌ی بزرگ شمای در مصر کشف شده‌اند و تحقیقات جدید نشان داده است که زنان در این خانواده، نقشی حیاتی ایفا می‌کرده‌اند و به عنوان «حاملان حقانیت» محسوب می‌شده‌اند.
ساختار مقبره‌ای که جدیداً کشف شده است، نشان می‌دهد که حاوی چندین جسد دفن شده است. باستان شناسان دو کفن، یک مومیایی و مجسمه‌های چوبی از انسان‌ها و قایق‌ها را در این مقبره کشف کرده‌اند. «آلخاندرو خیمنز سرانو»، مصرشناس در دانشگاه جین اسپانیا و رهبر گروه حفاری مقبره، می‌گوید: «علاوه بر این اجساد و اجسام، قسمتی از ساختار مقبره در زمان‌های باستان به سرقت رفته است؛ ولی قسمتی از آن باید حفاری شود.» نوشته‌های موجود بر روی یکی از کفن‌ها نشان می‌دهد که شمای در آن مدفون بوده است. شمای، برادر کوچکتر «سارنپوت دوم»، حاکم الفانتین و ژنرال جنگی در زمان فرعون «سن‌ووس‌رت دوم» (بین سال‌های ۱۸۸۷ تا ۱۸۷۸ قبل از میلاد) و فرعون سن‌ووس‌رت سوم (بین سال‌های ۱۸۷۸ تا ۱۸۴۰ قبل از میلاد) بوده است.
خیمنز سرانو می‌گوید: «ما بدن مومیایی شده‌ی شمای را یافته‌ایم؛ ولی آن را در موقعیت اصلی خود درون کفن، رها کرده‌ایم. در آینده ما فرصت نگاه کردن به صورت آن را خواهیم داشت.» ساختار مذکور در کوبت الهوا که ترجمه‌ی آن «تپه‌ی بادگیر» است و نزدیک مرزهای جنوبی مصر در زمان‌های باستان بوده، کشف شده است. گورستانی برای نجیب‌زادگان شهر باستانی الفانتین، یا جزیره‌ی الفانتین در رود نیل در تپه‌ی باد ساخته شده است. در این مکان، بدن مومیایی شده‌ی «ساتجنی»، دختر دوم «سارنپوت دوم» نیز یافته شده است.
در نوشته‌های تاریخی که زندگی سارنپوت دوم را ثبت کرده‌اند، اطلاعات کمی درباره‌ی شمای باقی مانده است. وزارت امور باستانی مصر، اذعان دارد که این کشف بسیار مهم است؛ نه تنها به خاطر تعداد دفن‌شده‌های موجود در این مقبره، بلکه به خاطر این‌که نوری بر زندگی افرادی که تحت سایه‌ی قدرت مخفی مانده بودند، انداخته است. بنا بر گفته‌ی خیمنز سرانو، گروه باستان‌شناسان در سال ۲۰۱۸ برای ادامه‌ی حفاری‌ها و بررسی کفن‌ها به مقبره برمی‌گردند. او گفت که امیدوار است در فصل آینده‌ی حفاری، اطلاعات بیشتری درباره‌ی نقش شمای در تاریخ مصر به دست آید.
خانواده‌ی بزرگ
پیدا کردن این تعداد از اعضای یک خانواده در این مکان برای باستان‌شناسان لطف بزرگی محسوب می‌شود. وزارت امور باستانی مصر اشاره دارد که: «این تعداد زیاد از افراد دفن شده، فرصت منحصر به فردی برای مطالعه‌ی شرایط قشر سطح بالای مصر را در ۳،۸۰۰ سال پیش ایجاد می‌کند.» خیمنز سرانو می‌گوید: «بررسی ۱۴ عضو این خانواده نشان داده است که اگر چه مصر باستان یک جامعه‌ی مردسالار بوده است، زنان نقش مهمی در این خانواده ایفا می‌کرده‌اند. به نظر من هیجان انگیزترین یافته در این خانواده این است که زنان ایفا کننده‌ی نقشی پایه‌ای بوده‌اند. آن‌ها حاملان حقانیتِ خانواده بوده‌اند که از اجداد مورد پرستش آن‌ها، می‌آمده است. بنابراین آن‌ها خون خدایی در رگ‌های خود داشته‌اند.» بنا بر گفته‌ی خیمنز سرانو، آنالیز DNA از ۱۴ عضو خانواده می‌تواند حاوی اطلاعات بیشتری باشد؛ ولی تا کنون وزارت امور باستانی مصر اجازه‌ی این کار را نداده است.
نوشته: اُون یاروس
ترجمه: امید محمدی - مجله علمی ایلیاد