آیا موبایل سرطان‌زا است؟
مجله علمی ایلیاد - آیا گوشی‌های موبایل خطر ابتلا به سرطان را افزایش می‌دهند؟ دادگاهی در ایتالیا در حکمی اعلام کرده است که استفاده‌ی بیش از حد موبایل توسط فردی منجر به ایجاد تومور خوش‌خیم در وی شده است. با این حال هنوز شواهد قانع‌کننده‌ای درباره‌ی تأثیر موبایل در افزایش خطر ابتلا به سرطان وجود ندارد. مرد مورد نظر، «رابرت رومئو» می‌گوید: «از آنجا که برای شرکتی مخابراتی کار می‌کند، مدت ۱۵ سال است که روزانه سه ساعت با موبایل حرف می‌زند.» در سال ۲۰۱۰ مشخص شد که وی در گوش راست خود توموری خوش‌خیم دارد و با خارج کردن این تومور شنوایی گوش راست خود را از دست داد. قابل درک است که اگر شخصی سال‌ها گوشی موبایل را روی گوش خود فشار دهد، در صورت به‌وجود آمدن تومور در گوش، موبایل خود را مقصر بداند؛ در صورتی که ارتباطات علت و معلولی بین این دو وجود ندارد.
از بین رفتن ارتباط
گزارش‌های منتشر شده در مورد نوع تومور رابرت رومئو چیزی ذکر نکرده‌اند؛ ولی براساس این واقعیت که تومور خوش‌خیم بوده است و منجر به از دست دادن شنوایی گوش شده است به نظر می‌رسد تومور بافت‌های عصبی شنوایی بوده است که به نام «وستیبولار شوانوما» نیز شناخته می‌شود. تومورها در اطراف سلول‌های اعصاب گوش توسعه می‌یابند و معمولاً فقط در یک گوش رشد می‌کنند. این بدین معنی است که نصف افرادی که به این نوع تومور مبتلا می‌شوند، معمولاً آن را در گوشی که با تلفن حرف می‌زنند می‌گیرند.
بنابراین چرا دادگاه ایتالیا دلیل بوجود آمدن تومور را استفاده از تلفن اعلام کرد؟ دادگاه هنوز دلایل خود را اعلام نکرده، ولی حکم دیگری که در سال ۲۰۱۲ اعمال شده است، بر اساس مطالعاتی بوده که ارتباطاتی بین استفاده‌ی زیاد از تلفن‌های آنالوگ و تعدادی از انواع سرطان شامل سرطان بافت‌های عصبی شنوایی یافته بودند. این مطالعات به صورت کنترل - مبتلایان بوده است، به این صورت که از افراد مبتلا به سرطان درباره‌ی میزان استفاده از تلفن سوالاتی پرسیده شده است. در عین حال مطالعات دیگر هیچ گونه ارتباطی بین این دو موضوع پیدا نکرده‌اند که نشان می‌دهد مطالعاتی که به صورت کنترل - مبتلایان انجام می‌شوند برای یافتن فاکتورهای خطر بیماری‌ها دارای نقایصی هستند.
مطالعات گروهی بیشتر قابل اتکا هستند. در این نوع مطالعات از افراد در مورد سبک زندگی آن‌ها سوالاتی می‌شود و در ادامه مورد بررسی قرار می‌گیرند که در آینده کدام فرد دچار سرطان شده است. در سال ۲۰۱۳ بزرگ‌ترین مطالعه‌ی گروهی تا آن زمان، ارتباطاتی بین استفاده از تلفن و سرطان بافت‌های عصبی شنوایی گزارش کرد، ولی درباره‌ی بقیه‌ی انواع سرطان هیچ گونه ارتباطی یافت نشد. با این حال وقتی که داده‌های مربوط به بازه‌ی زمانی طولانی‌تری را اضافه کنیم، ارتباطات از بین می‌رود.
جلوگیری از سرطان
موضوعی که دلیل مشخصی برای اینکه چرا استفاده از موبایل باعث ابتلا به سرطان می‌شود وجود ندارد، اصلاً تعجب برانگیز نیست. پرتوهای الکترومغناطیسی پرانرژی مانند اشعه‌ی ایکس می‌توانند مستقیماً به DNA آسیب وارد کنند؛ ولی پرتوهای کم‌انرژی تلفن این قابلیت را ندارند. البته در تئوری، پرتوهای کم‌انرژی نیز ممکن است طی مکانیسم‌هایی که هنوز برای ما شناخته شده نیستند، بتوانند آسیب‌زا باشند. آژانس بین‌المللی تحقیقات سرطان مربوط به سازمان بهداشت جهانی در سال ۲۰۱۱ روش محتاطانه‌ای را اتخاذ کرد و موبایل را در دسته‌ی «احتمالاً سرطان‌زا» دسته‌بندی کرد.
احتمالاً بزرگ‌ترین دلیل اینکه لازم نیست نگران بود، این است که اگر استفاده از موبایل افزایش قابل توجهی در خطر ابتلا به سرطان ایجاد می‌کرد قاعدتاً باید اکنون رشد فزاینده‌ای در ابتلا به سرطان در جهان وجود می‌داشت در صورتی که به نظر نمی‌رسد این رشد فزاینده وجود داشته باشد. برخی از مطالعات افزایش بسیار کمی در برخی از انواع سرطان‌ها مانند بافت‌های عصبی شنوایی گزارش کرده‌اند؛ ولی این‌ها معمولاً به دلیل افزایش نرخ تشخیص این بیماری به خاطر وجود اسکن MRI است.
موضوع قابل توجه دیگر اینکه تومورهای مغزی خیلی نادر هستند. همچنین به‌عنوان مثال از هر یک میلیون نفر بیست نفر تومور بافت عصبی شنوایی دارند. حتی اگر بتوان گفت که استفاده از تلفن همراه خطر ابتلا به این تومور را افزایش می‌دهد با این حال هنوز خطر ابتلا به این نوع تومور بسیار پایین است. بنابراین اگر در مورد سرطان نگران هستید بر روی علل بزرگ شناخته شده‌ی آن مانند سیگار کشیدن، الکل و ویروس‌هایی مانند HPV تمرکز کنید. به جای اینکه سعی کنید استفاده‌ی فرزندانتان از موبایل را محدود کنید، مطمئن شوید که در مقابل این ویروس واکسینه شده‌اند.
نوشته: میشل لپیج
ترجمه: امید محمدی - مجله علمی ایلیاد