پایانی بر پیری؛ با تلومرها

 

مجله علمی ایلیاد - اگر انسان‌ها هنوز به جاودانگی دست نیافته‌اند، بهترین چیزی که می‌توان به‌دست آورد این است که سرعت فرآیند پیری را کاهش داده و حتی بتوانیم این فرآیند را معکوس کنیم. در حالی که صنعتی صرفاً در زمینه‌ی تولید محصولات «ضد پیری» توسعه پیدا کرده است، واقعیت زیستی ما این است که تقدیرمان در DNA ما نوشته شده است؛ مخصوصاً در قسمت‌های پایانی DNA ما که تلومر نامیده می‌شود. تلومرها ساختاری ترکیبی در انتهای یک کروموزوم هستند.

بر خلاف ژن‌ها، تلومرها کدها را برای پروتئین‌ها نگهداری نمی‌کنند، بنابراین وقتی که با بازتولید‌های مجدد DNA در دفعات متوالی این تلومرها مقداری کوتاه‌تر می‌شوند، اطلاعات مهمی از دست نمی‌رود. در انسان‌ها، این تلومرها به یک‌باره بسیار کوتاه می‌شوند و کدگذاری DNA طی فرآیند بازتولید در آن‌ها از دست می‌رود و باعث ایجاد دردسر بزرگی در بازتولید سلول می‌شود. اگر سلول‌های ما با نرخ‌هایی که قبلاً بازتولید می‌شده‌اند دیگر این کار را نکنند، تأثیر آن در بدن ما نمایان می‌شود و در کوتاه‌مدت شروع به پیر شدن می‌کنیم.

در یکی از ویدئوهای موجود در یوتیوب، در برنامه‌ی تلویزیونی MinuteEarth نقش تلومرها در پیری چندین گونه از موجودات توضیح داده‌ شده است. آن‌ها توضیح داده‌اند که چرا به نظر می‌رسد برخی از حیوانات مانند موش خال‌دار اصلاً پیر نمی‌شوند. موش‌های خال‌دار علیرغم ظاهر پر چین و چروکشان، آنزیم خاصی تولید می‌کنند که تلومرها را بازسازی می‌کند و باعث جوان ماندن موش‌ها می‌شود و یا حداقل باعث می‌شود این موش‌ها در سنین میانسالی بمانند.

 

واقعیت این است که پیری در موش‌های خال‌دار کاملاً متوقف نمی‌شود؛ ولی به هر حال ممکن است موش خال‌دار بتواند مدت زمان طولانی‌تری را در سنین جوانی بماند. آن‌ها همچنین توانایی منحصر به فردی برای مقابله با سرطان دارند، ولی به هر صورت این حیوانات جاودانه نیستند. در واقع هر چقدر یک موجود بیشتر زندگی کند، احتمال اینکه توسط شکارچی شکار شود بیشتر می‌شود. اگر انسان‌ها بتوانند طول زندگی خود را به روشی مشابه موش خال‌دار افزایش دهند، هیچ‌گونه نگرانی در مورد خورده شدن توسط شکارچی بزرگ‌تر وجود ندارد؛ ولی برخلاف موش خال‌دار میانسال، پر چین و چروک و بدون مو، احتمال ابتلا به سرطان در انسان وجود دارد.

 

نوشته: ابی نورمن

ترجمه: امید محمدی - مجله علمی ایلیاد