ابرهای رشته‌ای، مدلی برای تولد ستاره‌ها
مجله علمی ایلیاد - ابرهای مولکولی میان ستاره‌ای معمولاً دارای شکل‌های کشیده شده و رشته‌ای هستند. این ابرها دارای اندازه‌های متنوعی هستند. به نظر می‌رسد در ابرهای مولکولی، جایی که ستاره‌ها شکل می‌گیرند، ساختار رشته‌ای با متلاشی شدن مواد و ایجاد ساختار اولیه‌ی ستاره، نقش مهمی در شکل‌گیری ستاره بازی می‌کند. ابرهای رشته‌ای به‌خاطر غبار‌هایی که در آن‌ها وجود دارد، قابل تشخیص هستند. این غبارها، نورهای پس‌زمینه‌ی ستاره‌ها را در طول‌موج‌های مادون قرمز و طول‌موج‌های زیرمیلی‌متری کدر می‌کند.
رصد تعدادی از این رشته‌ها نشان می‌دهد که از دسته‌های فیبری به هم چسبیده تشکیل شده‌اند و دارای خصوصیات فیزیکی مشخصی هستند. شبیه‌سازی کامپیوتری می‌تواند تعدادی از این ساختارهای رشته‌ای را بازسازی کند. اخترشناسان عموماً موافق هستند که وجود آشفتگی در گازها و ترکیب آن با فروپاشی‌های گرانشی می‌تواند منجر به ایجاد رشته‌ها و پیش‌سازه‌های ستاره‌ای درون آن‌ها شود؛ ولی راه دقیق و اصلی شکل‌گیری رشته‌ها و درست شدن ستاره‌ها و در نهایت متلاشی شدن آن‌ها به درستی شناخته نشده است. تعداد ستاره‌های جدید توسعه‌یافته در رشته‌های مختلف متفاوت است در صورتی که دلیل آن مشخص نیست.
مدل مرسوم برای شکل‌گیری رشته‌های تشکیل‌دهنده‌ی ستاره، استوانه‌ای است که چگالی در آن حول محور تقارن، طی الگوی خاصی افزایش می‌یابد؛ ولی در طول استوانه این چگالی یکنواخت است. «فیل میرز» به‌عنوان یک اخترشناس توانسته است مدلی را توسعه دهد که در آن رشته‌ها در طول خود دارای ناحیه‌ای برای شکل‌گیری ستاره هستند که در آن‌جا چگالی و قطر ذرات غباری بالاتر است. وی سه نمونه چگالی مختلف را برای توضیح این حالت پیشنهاد داده است. در کنار توضیح واقع‌گرایانه‌تری از ساختار رشته‌ها، باید دانست که نمونه‌های مختلف چگالی تولید چاله‌های گرانشی با قدرت‌های متفاوتی می‌کند که منجر به تولید تعداد متفاوتی ستاره درون آن می‌شود.
میرز ویژگی‌های تشکیل ستاره در این سه ناحیه‌ی متفاوت را با ویژگی‌های رشته‌های تشکیل‌دهنده‌ی ستاره‌های رصد شده مقایسه کرده است و به نتایج بسیار خوبی رسیده است. رشته‌ها در ابرهای مولکولی صورت فلکی خرچنگ ایجاد ستاره‌های نسبتاً کمی می‌کنند که می‌توان این موضوع را با یکی از سه نمونه‌ی مطرح شده در مراحل اولیه‌ی تکامل توضیح داد. دسته‌ای کوچک از ستاره‌های جوان در صورت فلکی کورونا با نمونه‌ی دوم تطابق خوبی دارند. به نظر می‌رسد تا کنون سه نمونه‌ی مطرح شده برای بازه‌ی وسیعی از شرایط قابل اتکا بوده‌اند. نتایج جدید گام مهمی برای وارد کردن واقعیت‌ها و مسائل پیچیده‌تر به تئوری تشکیل ستاره‌ها محسوب می‌شود. کارهای آینده باید فرآیندهای خاصی را کاوش کنند که طی آن‌ها نواحی تشکیل ستاره‌ها تقسیم شده و هر کدام یک ستاره را تشکیل می‌دهند.
نوشته: Smithsonian Center for Astrophysics
ترجمه: امید محمدی - مجله علمی ایلیاد